Μια πρώτη φάση της ενηλικίωσης είναι το τέλος της σχολικής εκπαίδευσης, η απομάκρυνση από τη πατρική στέγη και η οικονομική αυτονόμηση ενώ η δεύτερη φάση είναι ο γάμος και η απόκτηση παιδιών. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρούμε μια «παράταση» της εποχής της ενηλικίωσης, συνήθως μεταξύ 20 και 30 ετών, κατά την οποία οι νέοι είναι απασχολημένοι με περαιτέρω εκπαίδευση, πειραματίζονται πάνω στην επαγγελματική αλλά και τη συζυγική ζωή καθώς και τη προσωπική αναζήτηση.
Τα δύο μεγαλύτερα βήματα που εισάγουν ένα νέο άνθρωπο στην ενήλικη ζωή είναι:
– η απόκτηση στέγης χωρίς τους γονείς
– το ξεκίνημα της επαγγελματικής ζωής και η οικονομική ανεξαρτησία
Επιπτώσεις στην ψυχολογία
Ενώ η εφηβεία θεωρείται η κατεξοχήν κρίσιμη ηλικία κατά την οποία συμβαίνουν και τεράστιες βιολογικές μεταβολές, η περίοδος της ενηλικίωσης αντιμετωπίζεται σαν «ήρεμη» και ισορροπημένη. Ένα μεγάλο ποσοστό νέων, ιδιαίτερα εκείνων που είχαν μια ήσυχη εφηβεία, περνάει γερή ψυχολογική κρίση όταν ακριβώς πρέπει να κάνει τα πρώτα βήματα στην ενήλικη ζωή. Πολλοί νέοι νιώθουν φόβο, άγχος, ανεπάρκεια και απαισιοδοξία.
H οικογενειακή εστία, το «σπίτι» είναι το σημείο αναφοράς μιας οικογένειας.H αίσθηση της μοναξιάς, λοιπόν, όταν κάποιος φεύγει από το σπίτι, δεν προέρχεται μόνο από την έλλειψη της συντροφιάς των γονιών και των αδελφών αλλά και από το ότι βρίσκεται ξαφνικά χωρίς αυτό το γνώριμο πλαίσιο και πρέπει να αρχίσει να φτιάχνει το δικό του.
Πρακτικές καθημερινές δυσκολίες
Ο νέος που ενηλικιώνεται και ξεκινά να ζει μόνος είτε ως φοιτητής σε άλλη πόλη είτε ως εργαζόμενος, ανακαλύπτει ένα νέο κόσμο που αποτελείται από υπηρεσίες, έγγραφα, λογαριασμούς, γραφεία, γραμματείες, ουρές, αλλά και σκόνη, απορρυπαντικά, άδεια ντουλάπια και άπλυτα πιάτα. Πολλοί γονείς, φέρονται στα παιδιά τους, σαν να πρόκειται να μείνουν για πάντα παιδιά και τα απαλλάσσουν από κάθε είδους ευθύνη ή συνυπευθυνότητα. Δυστυχώς, η συνέπεια αυτής της συμπεριφοράς είναι ότι με αυτό τον τρόπο οι νέοι ενήλικοι βρίσκονται εντελώς απροετοίμαστοι μπροστά στις «ενήλικες» ευθύνες και αντιδρούν με ποικίλους τρόπους.
Κάποιοι νέοι «φορτώνουν» στους γονείς τα πρακτικά θέματα και κρατούν για τον εαυτό τους την πιο ευχάριστη πλευρά της «ενήλικης» ζωής. Πολλοί γονείς παίρνουν ιδιαίτερη ικανοποίηση όταν υπάρχει κάτι που μπορούν ακόμη να κάνουν για τα παιδιά τους, ώστε να παρατείνουν την αλληλεξάρτηση για να τα κρατήσουν περισσότερο κοντά τους.
Άλλοι θυμώνουν και παραιτούνται και αυτό εκφράζεται ως ενόχληση, αδιαφορία, εκνευρισμός. Με αυτόν τον τρόπο αντιμετώπισης όχι μόνο οι ευθύνες συσσωρεύονται και δημιουργούν επιπρόσθετα «χρέη», αλλά όλη αυτή η διαδικασία του θυμού και της άρνησης συχνά δεν επιτρέπει μία σταδιακή «ενσωμάτωση» των ευθυνών αυτών στην ενήλικη ζωή, με αποτέλεσμα να αισθάνεται κανείς διαρκώς θυμωμένος.
Υπάρχουν και αυτοί που δυσανασχετούν, τεμπελιάζουν και αμελούν τις υποχρεώσεις τους πότε-πότε, αλλά σταδιακά, αρχίζοντας από τις πιο προσωπικές τους ανάγκες, ασχολούνται και με τις ευθύνες που είναι πιο έμμεσα συνδεδεμένες με την επιβίωση τους: να πληρώσουν λογαριασμούς, να είναι συνεπείς στις σπουδές ή στη δουλειά τους, να διεκπεραιώσουν απαραίτητες γραφειοκρατικές εργασίες, να ψάξουν για δουλειά ή για σπίτι.
Επίτευξη στόχων
Το πόσο απαιτητικός είναι ένας νέος άνθρωπος από τον εαυτό του, πόσο μεγάλες προσδοκίες έχει από τη ζωή του, πόσο ευέλικτος και έτοιμος είναι να ζοριστεί προκειμένου να φτάσει σε κάτι που τον ικανοποιεί, έχει άμεση σχέση με τις αντίστοιχες προσδοκίες της οικογένειας. H προσωπική αυτή αναζήτηση έχει ως κύριους άξονες το θέμα της δουλειάς και της οικογένειας. Όσο πιο γερά έχει στήσει κανείς το πλαίσιο της υπόλοιπης ζωής του με αυτάρκεια και υπευθυνότητα, όσο πιο αποτελεσματικός αισθάνεται στα πιο «απλά» προβλήματα και όσο καταφέρνει να έχει σταθερές φιλικές σχέσεις, ενδιαφέροντα αλλά και τρόπους να διατηρεί μια προσωπική ηρεμία, τόσο πιο επαρκής είναι για να βρει ένα δικό του δρόμο στη ζωή.
Συμπέρασμα, καλό είναι οι γονείς να δίνουν από νωρίς στα παιδιά τους τα εφόδια για να ανταπεξέλθουν στην ενήλικη ζωή. Από μικρή ηλικία και μεγαλώνοντας να τους ορίζουν υποχρεώσεις, όπως να μαζεύουν τα παιχνίδια τους, να στρώνουν το κρεβάτι τους ή να αναλάβουν το πότισμα. Επίσης, κατά την εφηβεία, να αναλαμβάνουν να πληρώσουν εγκαίρως τους λογαριασμούς του σπιτιού ή να μαθαίνουν να μεγειρεύουν. Τα υπεύθυνα παιδιά γίνονται υπεύθυνοι ενήλικες…
