Όλοι γνωρίζουμε ότι η πειθαρχία αφορά την υπακοή σε αρχές και κανόνες με τη θέληση του ατόμου και αποτελεί ιδιότητα που κατακτάται. Ο έντονος προβληματισμός των γονέων ως προς τις μεθόδους πειθαρχίας που μπορούν να εφαρμόσουν στα έφηβα παιδιά τους σχετίζεται κυρίως με τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά των τελευταίων, την προσπάθεια χειραφέτησής τους από τους γονείς και την περιορισμένη συνεργασία τους στην εφαρμογή οικογενειακών κανόνων. Ο φόβος και η ανησυχία των γονέων τους οδηγεί να καταφεύγουν συχνά στη χρήση της τιμωρίας, η οποία όμως διαφέρει ουσιωδώς από την πειθαρχία, καθώς η τιμωρία ντροπιάζει, πληγώνει, φοβίζει και ταπεινώνει τον έφηβο, μειώνοντας τους διαύλους επικοινωνίας εντός της οικογένειας, ενώ αντίθετα η πειθαρχία εκπαιδεύει, καθοδηγεί και ενθαρρύνει τον έφηβο να κατανοεί πώς πρέπει να συμπεριφερθεί. Ως εκ τούτου, προτείνεται να επιλέγεται ένας συνδυασμός από τις παρακάτω μεθόδους:
*μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook juniorsclub.gr —>ΕΔΩ
Επιβράβευση σωστής συμπεριφοράς: Η επιβράβευση αποτελεί την επικρατέστερη οδό για την παρακίνηση των παιδιών να υιοθετήσουν ορθές συμπεριφορές, ενώ παράλληλα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια πιο στενή και ζεστή οικογενειακή σχέση, απαλλαγμένη από εξάρσεις κακής συμπεριφοράς που οφείλονται στην ανασφάλεια.
Εναντίωση στην κακή συμπεριφορά και όχι στον έφηβο: είναι σημαντικό οι γονείς να διαχωρίζουν ότι απορρίπτουν την ανάρμοστη συμπεριφορά του έφηβου και όχι τον ίδιο ως προσωπικότητα.
Τεχνητές επιπτώσεις: Η επεξήγηση των επιπτώσεων μιας αρνητικής πράξης είναι πολύ σημαντική για την αποφυγή της. Ωστόσο, εάν η ανεπιθύμητη συμπεριφορά ενός εφήβου συνεχίζεται, παρά την επεξήγηση των συνεπειών, θα πρέπει να οριστεί μια τεχνητή επίπτωση που θα έχει, αν ξεπεράσει τα όρια. Οι επιπτώσεις θα πρέπει να είναι ανάλογες με το παράπτωμα
Σταθερότητα στις αποφάσεις: Η σταθερότητα στις αποφάσεις αποτελεί κύρια βασική ενέργεια για την επιτυχία της συμμόρφωσης και την επιβολή της πειθαρχίας. Η ανακοίνωση του «όχι» θα πρέπει να είναι τέτοια που να αποκλείει κάθε μορφής διαπραγμάτευση και να αυξάνει την αποτελεσματικότητά του. Σε διαφορετική περίπτωση, ο έφηβος θα το αντιληφθεί και θα αγνοήσει τις εντολές.
Λύση φαύλου κύκλου: Τα καθιερωμένα πρότυπα συμπεριφοράς και οι αντιδράσεις των γονέων συχνά αποτελούν φαύλο κίνδυνο, όπου η επίλυση του προβλήματος είναι σχεδόν αδύνατη. Για παράδειγμα, όταν ένας έφηβος φέρεται επιθετικά, ο γονέας του βάζει τις φωνές, ο έφηβος εκδηλώνει ξανά επιθετικότητα και ο γονέας συνεχίζει τις φωνές. Εάν ο γονέας υιοθετούσε πιο εποικοδομητικούς τρόπους να εκφράσει τον θυμό του, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μείωση της επιθετικότητας του παιδιού, η οποία κατά συνέπεια θα μείωνε τη διάθεση του γονιού να συνεχίσει με φωνές και θα διέκοπτε το φαύλο κύκλο.
Γραπτό συμβόλαιο: Ένα γραπτό συμβόλαιο συμπεριφοράς περιλαμβάνει τη συμπεριφορά στόχο καθώς και τις αρνητικές και θετικές συνέπειες που συνδέονται με τη συγκεκριμένη συμπεριφορά. Η τεχνική αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στους εφήβους διότι ακολουθώντας μια συγκεκριμένη συμπεριφορά (που αναφέρεται στη γραπτή συμφωνία), ο έφηβος έχει ήδη συμφωνήσει και αποδεχθεί τις συνέπειες (καλές ή κακές).
Οι ανταμοιβές: χρησιμοποιούνται ευρέως από τους γονείς για την αποφυγή ανάρμοστων συμπεριφορών εκ μέρους των εφήβων, ωστόσο με αυτή την τεχνική ο έφηβος δεν συμμορφώνεται επειδή εκπαιδεύεται στην αυτοπειθαρχία, αλλά επειδή θέλει την ανταμοιβή. Το θετικό στοιχείο των ανταμοιβών είναι ότι μετατοπίζουν το επίκεντρο της προσοχής στα θετικά σημεία, χωρίς να θυμίζουν στον έφηβο τις αποτυχίες ή τα παραπτώματά του.
Διακριτοί ρόλοι: Συχνά, οι γονείς συμπεριφέρονται ως φίλοι των παιδιών τους, γεγονός που αποσυντονίζει το οικογενειακό σύστημα, καθώς οι ρόλοι δεν είναι διακριτοί και οι έφηβοι αισθάνονται ότι χρειάζεται να υπακούσουν στους κανόνες των «φίλων» τους.
Αποφυγή εκρήξεων: Η αποφυγή εκρήξεων θυμού και η ζήτηση συγγνώμης εκ μέρους των γονέων αποτελεί παράδειγμα μίμησης για τα παιδιά και ειδικότερα για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζουν στο μέλλον τις αντιπαραθέσεις τους στα πλαίσια των στενών σχέσεων.
Μέτρο στις επιπλήξεις: οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν σε ποιο σημείο να σταματούν, δείχνοντας εμπιστοσύνη στην ικανότητα του παιδιού να φερθεί καλύτερα την επόμενη φορά. Ο συνεχής σχολιασμός κάθε ενοχλητικής συμπεριφοράς δεν είναι αποτελεσματικός.
Αναμονή αλλαγών: Το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή η πειθαρχημένη συμπεριφορά του εφήβου επιτυγχάνεται σταδιακά και όχι με τεράστια άλματα. Συνεπώς, το αποτέλεσμα «χτίζεται ή κερδίζεται» μέσα στο χρόνο.
Χρήση της εξουσίας με μέτρο: Η παράλογη χρήση εξουσίας και η επιβολή της παντοδυναμίας των γονέων σχετίζεται με αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ανάπτυξη του εφήβου όσο και στη σχέση με τους γονείς.
Το πρότυπο των γονέων: Οι γονείς αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά και για τον λόγο αυτόν θα πρέπει να θέτουν και να ακολουθούν κανόνες κατάλληλης συμπεριφοράς, καθορίζοντας τι είναι ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ας θυμόμαστε ότι η μεγάλη αυστηρότητα ή η μεγάλη ανεκτικότητα δεν οδηγούν στην υιοθέτηση πειθαρχίας εκ μέρους των εφήβων. Στην πρώτη περίπτωση, η επαναστατική και αντιδραστική φύση τους τούς ωθεί σε εσκεμμένη παραβίαση των γονικών κανόνων, ενώ στη δεύτερη περίπτωση οι έφηβοι δε διστάζουν να εκμεταλλευτούν την ανοχή των γονιών τους.
