H 25η Μαΐου έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς (World Thyroid Day) από το 2008, αρχικά με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Θυρεοειδούς (ΕΤΑ). Στην συνέχεια υιοθετήθηκε και από τις ιατρικές εταιρείες των λοιπών ηπείρων.
Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Θυρεοειδούς είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού για την σημασία της έγκαιρης διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των διαταραχών του θυρεοειδούς.
Ο θυρεοειδής αδένας, που συχνά αναφέρεται ως απλά θυρεοειδής, είναι ένας από τους μεγαλύτερους ενδοκρινείς αδένες του ανθρώπινου οργανισμού. Αυτός ο αδένας σε σχήμα πεταλούδας βρίσκεται στο μπροστινό και κάτω μέρος του λαιμού και ζυγίζει 10 γραμμάρια. Οι ορμόνες που παράγονται από τον θυρεοειδή επηρεάζουν τις κρίσιμες λειτουργίες του σώματος και ρυθμίζουν το μεταβολισμό. Επομένως η υγεία του θυρεοειδούς είναι εξαιρετικά σημαντική για τον άνθρωπο.
Οι διαταραχές του θυρεοειδούς είναι πολύ συχνές σε παγκόσμιο επίπεδο. Επηρεάζουν τους ανθρώπους όλων των ηλικιών και παρουσιάζουν ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Οι πιο κοινές διαταραχές του θυρεοειδούς είναι ο υπερθυρεοειδισμός (ασυνήθιστα αυξημένη δραστηριότητα του θυρεοειδούς), ο υποθυρεοειδισμός (ασυνήθιστα μειωμένη δραστηριότητα του θυρεοειδούς), η βρογχοκήλη (η διόγκωση του θυρεοειδούς, διάχυτη ή οζώδης), οι θυρεοειδίτιδες (φλεγμονές του θυρεοειδούς) και ο καρκίνος του θυρεοειδούς. Συχνά οι διαταραχές του θυρεοειδούς προκαλούνται από ανεπάρκεια ιωδίου.
Από την αρχαιότητα ήταν γνωστές οι υπερτροφίες του θυρεοειδούς, οι βρογχοκήλες, τις οποίες οι Κινέζοι και άλλοι λαοί της Ανατολής θεράπευαν εμπειρικά με σκευάσματα πλούσια σε ιώδιο (στάχτη σφουγγαριών και κοραλλιών).
Ο άμεσος σύνδεσμος ιωδίου και θυρεοειδούς, αποδείχτηκαν επιστημονικά μόλις στα τέλη του 19ου αιώνα. Το 1886, ο γερμανός χημικός Όιγκεν Μπάουμαν (1846-1896) ανακάλυψε ότι ο θυροειδής περιέχει σχεδόν το 80% του ολικού ιωδίου του ανθρώπινου οργανισμού.
Η ενδοκρινική λειτουργία του θυρεοειδούς, παρέμεινε σκοτεινή ως τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο ελβετός χειρουργός Εμίλ Κόχερ (1841-1917), απέδειξε οριστικά ότι ο θυροειδής είναι ενδοκρινές όργανο. Η ανακάλυψή του αυτή τού χάρισε το Νόμπελ Ιατρικής-Φυσιολογίας το 1909.
Κι αυτό γιατί, σύμφωνα με τις επιστημονικές μελέτες, η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς στους ενήλικες μπορεί να συνδυάζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, σακχαρώδους διαβήτη, δισλιπιδαιμιών και οφθαλμολογικών παθήσεων σε σχέση με τους ενήλικες που δεν είχαν ποτέ τον καρκίνο.
«Τα αποτελέσματα των μελετών πράγματι δημιουργούν νέα δεδομένα που αφορούν την διάγνωση» αναφέρει ο Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Μηνάς Ν. Αρτόπουλος, Διευθυντής του Τμήματος Χειρουργικής Τραχήλου-Θυρεοειδούς της ΩΡΛ κλινικής του «ΜΗΤΕΡΑ», μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Ογκολογίας Κεφαλής και Τραχήλου (ΕΕΟΚΤ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θυρεοειδούς (25 Μαΐου) και προσθέτει.
Τα παιδιά που επιβιώνουν για πολύ καιρό από τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι πιο συχνό να εμφανίσουν διαστολική δυσλειτουργία με αποτέλεσμα την πρόωρη γήρανση της καρδιάς σε σχέση με τα φυσιολογικά παιδιά».
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο των μελετών είναι το γεγονός ότι στις ΗΠΑ τα κρούσματα καρκίνου του θυρεοειδούς στον γενικό πληθυσμό αρχίζουν να μειώνονται, αλλά αυξάνονται σε επιμέρους κατηγορίες όπως οι ισπανόφωνοι, οι έγχρωμοι και τα παιδιά.
Οι επιστήμονες αναλύοντας τα δεδομένα αυτά συμφωνούν ότι αν ο καρκίνος του θυρεοειδούς διαγνωστεί και χειρουργηθεί έγκαιρα είναι ιάσιμος σε πολύ μεγάλο ποσοστό, που ξεπερνά το 95%!
«Η ολική θυρεοειδεκτομή είναι η αναμφισβήτητη θεραπεία εκλογής και έχει θεαματικά αποτελέσματα όταν ο καρκίνος εντοπιστεί έγκαιρα και είναι μικρός» τονίζει ο διακεκριμένος Χειρουργός – Ωτορινολαρυγγολόγος κ. Μηνάς Αρτόπουλος.
Καλά τα νέα για τους Έλληνες
Τα καλά νέα είναι ότι η Ελλάδα έχει την μικρότερη πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του θυρεοειδούς στην Ευρώπη, σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό υγείας (WHO) , σε ποσοστό 1,9 ανά 100.000 του γενικού πληθυσμού, ενώ ο μέσος ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 6,5. Την μεγαλύτερη πιθανότητα προσβολής έχουν όσοι ζουν στην Λιθουανία, Ιταλία και Αυστρία κατά σειρά με ποσοστά 15,5 , 13,5 και 12,4 αντίστοιχα! Στην Κύπρο δε, το ποσοστό είναι αρκετά υψηλό στο 10,1.
« Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να εφησυχάζουμε . Αντίθετα θα πρέπει να απευθυνόμαστε άμεσα σε εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς όταν παρατηρήσουμε κάποιο σύμπτωμα» επισημαίνει με έμφαση ο κ Αρτόπουλος.
Τα ύποπτα συμπτώματα
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα δεν εμφανίζει έντονα συμπτώματα. Συνήθως εντοπίζεται από την παρατήρηση του ιδίου του ασθενούς που βλέπει διόγκωση στο λαιμό ή κατά τη διάρκεια κλινικής εξέτασης ρουτίνας από τον παθολόγο που εντοπίζει όζο στο θυρεοειδή αδένα.
Σε μερικούς ασθενείς προκαλεί πόνο στο λαιμό, στη γνάθο ή στο αυτί. Όταν η διόγκωση είναι μεγάλη, μπορεί να παρουσιαστεί δυσκολία στην κατάποση ή στην αναπνοή και βραχνάδα στη φωνή, αν ο καρκίνος πιέζει το λαρυγγικό νεύρο.
«Η οποιαδήποτε παρατήρηση των παραπάνω συμπτωμάτων θα πρέπει να μας οδηγήσει άμεσα στον εξειδικευμένο χειρουργό θυρεοειδούς, ο οποίος θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα μας συστήσει περαιτέρω έλεγχο αν κρίνει ότι είναι αναγκαίο» συμπληρώνει ο κ Αρτόπουλος.
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι συχνότερος σε ανθρώπους με ιστορικό έκθεσης σε ακτινοβολία, σε εκείνους με οικογενειακό ιστορικό και σ’ αυτούς που είναι μεγαλύτεροι από 40 χρόνων. Παρόλα αυτά, στους περισσοτέρους ασθενείς, αναπτύσσεται ο καρκίνος χωρίς εμφανή αιτιολογία.
