της δημοσιογράφου, Ελένης Βασιλοπούλου @elena_juniorsclub
Είναι μια από τις πιο καλογυρισμένες ταινίες, αν και βασισμένη σε ένα κόμικς, o Joker έρχεται να συγκλονίσει το κοινό με το καθηλωτικό βλέμμα του Χοακίν Φίνιξ. Πραγματικά του αξίζει να σαρώσει όλα τα βραβεία και φυσικά πρωταγωνιστής και σκηνοθέτης για εμένα, έχουν κερδίσει το χρυσό αγαλματίδιο.
Εκτός από τη ρεαλιστική ερμηνεία του Χοακίν Φίνιξ, ο σκηνοθέτης Τοντ Φίλιπς, επιλέγει τον Joker και τολμά να αποκαλύψει πολλά κοινωνικά θέματα, ξεγυμνώνει τη βία και δείχνει το πολύπλευρο πρόσωπο της. Επίσης, για εμένα, δεν πρόκειται μόνο για μια ταινία κοινωνικού και ψυχολογικού δράματος, αλλά για μια αποτύπωση αντιδράσεων και συμπεριφορών όπου κάθε κοινωνία υφίσταται, άλλοτε σιωπηρώς κι άλλοτε με έντονες εκρήξεις βίας.
Εστιάζει στον μοναχικό Άρθουρ, αποκαλύπτωντας το τραγικό, σαγηνευτικό, σκληρό, απειλιτικό, βίαιο, πολυδιάστατο, σπαρακτηκό, ασταθή χαρακτήρα του!
Δεν έχει καμία σχέση με τις ταινίες κόμικς της DC, που έχετε δει στο παρελθόν. Αγγίζει μέχρι και το σκοτεινό κόσμο του BATMAN, με τη συγκλονιστική σκηνή της δολοφονίας των γονέων του, μια στιγμή που μετατρέπει βίαια ένα παιδί, σε ενήλικα.
Ως θεατής, σε πρώτο ανάγνωσμα και φυσικά μετά από σκέψη και την επιλογή να δω για δεύτερη φορά την ταινία, εστίασα σε καθοριστικές σκηνές (όχι για την εξέλιξη του έργου) αλλά για την ερμηνεία των “επικίνδυνων” αλλά απόλυτα ρεαλιστικών μηνυμάτων που ο σκηνοθέτης καυτηριάζει.
Τα κοινωνικά μηνύματα είναι περισσότερα, κάθε ρόλος αυτής της ταινία σηματοδοτεί μια κοινωνική ομάδα. Ωστόσο, θα μείνω σε 6 τρανταχτά σημεία, τα οποία επέλεξα για να υπερτονίσω…
1. Η ψυχική νόσος και ο άνθρωπος που νοσεί
Ο Χοακίν Φίνιξ, ακροβατεί συνέχεια μεταξύ του κόσμου που έχει δημιουργήσει και του κόσμου που ζει. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ό,τι πλάθει μια φανταστική σχέση στην οποία δείχνει συνέπεια και συναισθήματα. Επίσης, φλερτάρει συνέχεια με την ιδέα της αυτοκτονίας, σα να ξέρει ότι είναι εγκλωβισμένος σε μια κατάσταση που δεν ορίζει, ιδίως όταν σταματά τη φαρμακευτική αγωγή του.
Ο άνθρωπος που νοσεί ψυχικά, όταν δεν ακολουθεί τη φαρμακευτική του αγωγή και όταν δεν υπάρχει κάποιος όπου να νοιάζεται για εκείνον και να φροντίζει για την καθημερινή “ισορροπία” του, πολλές φορές χρειάζεται αφορμή, για να εκφραστεί μέσω ακραίων συμπεριφορών.
Στο ρόλο του, ο Χοακίν Φίνιξ, αποφασίζει να λειτουργήσει ως τιμωρός, επιβάλοντας την κάθαρση αφαιρώντας τη ζωή σε όσους, τον υποτίμησαν, τον χλεύασαν, τον ξεγέλασαν, τον πλήγωσαν ψυχικά και σωματικά. Και πριν βιαστεί κάποιος από εσάς να τον επιβραβεύσει, ας σκεφτεί πρώτα, πόσες φορές έχει χλευάσει, έχει ξεγελάσει ή έχει πληγώσει κάποιον…
2. Η ηρωοποίηση ως τροφοδότης της βίας
Είναι ξεκάθαρο για εμένα το μήνυμα του σκηνοθέτη, μεταξύ δύο εντελώς διαφορετικών διαστάσεων που απεικονίζει μέσω της ηρωοποιήσης του Joker.
Από τη μία, ο πρωταγωνιστής για πρώτη φορά, επιβραβεύεται για τις ακραίες συμπεριφορές του και αμέσως, συνδέεται, ταυτίζεται και αποδέχεται το ρόλο του ως Joker. Τονίζεται έντονα μάλιστα, η ανάγκη του για αποδοχή από την κοινωνία κι επειδή προφανώς δεν ήταν ποτέ αποδεκτός σε κανένα κύκλο, ούτε μεταξύ των συναδέλφων του, ξαφνικά, μια κοινωνική ομάδα των εκθειάζει.
Απο την άλλη, η ανάγκη ενός συνόλου αυτής της ανθρώπινης κοινωνίας, όπου αναζητά να ξεσπάσει μέσω της βίας και της εγκληματικότητας. Είναι σαν τη σκόνη που κρύβουμε κάτω από το χαλάκι… Δηλαδή, μια καταπιεσμένη κοινωνική ομάδα, με πολλά οικονομικά, μορφωτικά, ενδεχομένως και ψυχολογικά προβλήματα, η οποία αναζητά κάποιον για να τον κάνει ήρωα, να ταυτιστεί με τη βιαιότητα του και να έχει το άλλοθι για να ξεσπάσει βίαια, να κάνει πλιάτσικο, να αφαιρέσει ακόμα και ανθρώπινη ζωή.
Αυτό το κοινωνικό στρώμα με τις εξάρσεις βίας, υπάρχει παντού. Είναι δυο παράλληλοι κόσμοι… Όπως όταν διασχίζεις μια λεωφόρο με φώτα, καθαριότητα, αρίστης ποιότητας ασφαλτοτάπητα και από κάτω είναι οι υπόγειοι γεμάτοι τρωκτικά, λύματα και περιττώματα. Το αντιλαμβάνεσαι μόνο όταν ξεχειλίσουν οι υπόνομοι.
3. Οι ειδικοί “δεν ακούν”
Χαρακτηριστική η σκηνή του Φίνιξ που λέει στη ψυχίατρο του ¨Δεν με ακούς ποτέ, τι σου λέω¨
Και ναι, το συναντάμε συνέχεια… κυρίως στους κρατικούς λειτουργούς τις περισσότερες φορές… Οι άνθρωποι ΔΕΝ ΑΚΟΥΝΕ… Νοιάζονται μόνο για το “τι θα πουν οι ίδιοι”.
Πόσοι ψυχίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, που έρχονται σε επαφή καθημερινά με δεκάδες συνανθρώπους μας, αφήνουν λίγο χρόνο για να ακούσουν, να προσέξουν, να νοιαστούν για τον άνθρωπο που ψυχικά νοσεί;
Δεν είναι μόνο η συνταγογράφηση και η μέριμνα για να πάρει τα φάρμακα του ο ψυχικά άρρωστος. Είναι το ανθρώπινο ενδιαφέρον, το επιστημονικό ενδιαφέρον, να ακούσουν τον ασθενή και να αντιληφθούν, τι του συμβαίνει; Οι περισσότεροι μένουν στην τυπική διάγνωση και στην αγωγή μέσω των φαρμάκων.
Πολύ καλά κάνει λοιπόν ο σκηνοθέτης και αποκαλύπτει το ψυχρό πρόσωπο του κρατικού μηχανισμού.
4. Ο άνθρωπος με εξουσία!
Αν θες να δεις το χαρακτήρα κάποιου, δώσε του εξουσία! Όσα κρύβει μέσα του και κυρίως τα αρνητικά του στοιχεία, μέσω της υπεροχής και της εξουσίας του, θα τα αποκαλύψει…
Κι αυτό φαίνεται σε μια εντυπωσιακή στιγμή… Εκεί όπου ο ένας εκληπαρεί για μια αγκαλιά και κυρίως την αποδοχή και ο άλλος, ο άνθρωπος της εξουσίας, αντιδρά κάτω από το πρίσμα του φόβου, με βίαιο τρόπο. Ναι, φόβος. Να μη σπιλωθεί η εικόνα του, να μη ταραχθεί η οικογένεια του, να μη μπει στο παιχνίδι της παραφιλογιάς και γίνει πρωτοσέλισο η προσωπική του ζωή. Οπότε κι εκείνος… συμπεριφέρεται βίαια…
5. Ο παρουσιαστής και τα ΜΜΕ
Ως δημοσιογράφος και παρουσιάστρια σε τηλεοπτικές εκπομπές, θα μπορούσα να σας αναλύω καρέ-καρέ τις σκηνές με τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο.
Μη βιαστείτε να μου πείτε, μα τον κορόϊδεψε δημόσια… Ο παρουσιάστής σχολίασε μια – δυο ατάκες μεμονωμένες και αυτό το κάνουμε όλοι οι άνθρωποι…
Γελάμε όταν δούμε μια αστεία για εμάς στιγμή. Μη μου πείτε ότι δε σας έχουν τύχει καταστάσεις αμήχανες όπου ξεσπάσατε σε γέλια; Πόσες φορές γελάσατε με κάποιον που γλύστρισε; Σαφώς δε χάρηκες επειδή έπεσε ιδίως αν χτύπησε, αλλά πάντα γέλαγες με τέτοιες σκηνές…
Ακόμη και στο βουβό κινηματογράφο ο κωμικός Σαρλό μας κάνει να γελάμε με τον αστείο τρόπο του. Έπειτα ήρθε ο χοντρός κι ο λιγνός όπου μόνο και μόνο από την εικόνα τους, πάλι γελάμε …
Ο πρωταγωνιστής πληγώνεται όχι γιατί τον αποκάλεσε Joker δημόσια, αυτό φαίνεται μάλιστα ότι το υιοθέτησε. Τον πληγώνει που δεν είναι εκεί, εκείνος. Θεωρεί τον εαυτό του εξαίσιο κωμικό αλλά δεν μπορεί να εργαστεί κάπου. Επίσης, θαυμάζει τον παρουσιαστή και γέλαει πάντα με τις ατάκες του. Συνεπώς, ο Joker μέσα από το νέο ρόλο του κακού, του τιμωρού που λέγαμε, επιλέγει τη στιγμή στην εκπομπή του αγαπημένου του παρουσιαστή για να συστηθεί μπρος στα μάτια όλου του κόσμου… Και πώς συστήνεται ;;; Μόνο με έναν τρόπο θα μπορούσε…
6. Πώς μεγαλώνουν τα παιδιά ;
Τα παιδιά είναι ευαίσθητα και επιρρεπή στα σχόλια των άλλων, γιατί έτσι τα μεγαλώσατε. Δεν τα μάθατε να θωρακίζουν τη ψυχή τους, να κλείνουν τα αφτιά του, να αγνοούν τέτοιες συμπεριφορές.
Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα χαρακτηρίζουν κάποιον… Μπορεί να το κάνουν και μπροστά του… Όπως τη στιγμή που ο παρουσιαστής βαπτίζει Joker τον πρωταγωνιστή… Κι εκείνος αφήνει για δευτερόλεπτα τη χαρμολύπη να φανεί στο πρόσωπο του. Υπήρξε για εκείνον ταυτόχρονη αποδοχή και αποδοκιμασία. Όμως στην περίπτωση του, έχουμε ένα ψυχικά άρρωστο άνθωπο.
Το θέμα είναι πόσο εύθραυστος είναι ο ψυχικός κόσμος των παιδιών σας. Και σ’ αυτό ευθύνεται η διαπαιδαγώγηση του.
Εδώ θα σας πρότεινα να διαβάσετε αυτά τα άρθρα, σχετικά με τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών σας!
«Μαμά με έσπρωξε… -Σπρωξε και εσυ!»
Τα χαρακτηριστικά που έχει το παιδί-νταής (bully)
6 μαθήματα ζωής που πρέπει να δώσετε οπωσδήποτε στα παιδιά σας
