Καρκίνος τραχήλου: Ο εμβολιασμός και το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου θα τον εξαλείψουν

Αυτό ήταν το συμπέρασμα της 10ης Συνόδου της Ελληνικής HPV Εταιρείας και της 2ης Διάσκεψης των 131 Φορέων Υποστήριξης της Εφαρμογής της Στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας και στην Ελλάδα.

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι τέταρτος -σε συχνότητα- καρκίνος στις γυναίκες και ευθύνεται για περισσότερους από 340.000 θανάτους ετησίως σε όλον τον κόσμο. Σύμφωνα με πρόσφατα επιδημιολογικά στοιχεία, κάθε χρόνο καταγράφονται στην Ελλάδα 697 νέα περιστατικά καρκίνου τραχήλου μήτρας και 282 θάνατοι από αυτήν τη νόσο.

Όπως τόνισε ο καθηγητής Θεόδωρος Αγοραστός, πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) όσο και σχεδόν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί έχουν αναγνωρίσει τον καρκίνο τραχήλου μήτρας ως πρόβλημα δημόσιας υγείας και καλούν τις χώρες να αναπτύξουν εθνικά σχέδια για την εξάλειψή του και την ελάττωση της επίπτωσης και των άλλων HPV σχετιζόμενων καρκίνων. Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, δήλωσε ότι «είναι η πρώτη φορά που η διεθνής κοινότητα είναι σε θέση να εξαλείψει έναν καρκίνο» και μάλιστα έναν από τους συχνότερους καρκίνους των γυναικών και ιδιαίτερα των νέων γυναικών.

Ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, σε μήνυμά του, ανέφερε ότι το υπουργείο Υγείας αναγνωρίζει την ανάγκη εξάλειψης του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως σημαντική κοινωνική προτεραιότητα δημόσιας υγείας και έθεσε ως σκοπό την επίτευξη -και στη χώρα μας- τουλάχιστον των στόχων του ΠΟΥ για το έτος 2030. Προς τούτο, σημαντικής σπουδαιότητας είναι οι πρόσφατες επίσημες ανακοινώσεις του υπουργείου Υγείας, αφενός για την επέκταση του HPV εμβολιασμού και στα αγόρια με ελάττωση της ηλικίας έναρξης στα 9 έτη αφετέρου για την άμεση πλήρη εφαρμογή του καινοτόμου ψηφιακού βιβλιαρίου εμβολιασμού και του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών. Παράλληλα, ο υπουργός σημείωσε ότι ο θεσμός του προσωπικού γιατρού θα συμβάλει σημαντικά τόσο στην ενημέρωση όσο και στη συστηματική διενέργεια προσυμπτωματικών εξετάσεων υψηλής ακρίβειας, ως ορίζεται από το Σχέδιο Παγκόσμιας Στρατηγικής του ΠΟΥ.

Έλλειψη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης

Όπως διαπιστώθηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών 10ης Συνόδου της Ελληνικής HPV Εταιρείας, στην Ελλάδα, όσον αφορά στην πρόληψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας κατά τα τελευταία 40 χρόνια, δεν παρουσιάζεται ουσιαστική ελάττωση της θνησιμότητας από τη νόσο. Σε αυτό το διάστημα, η εμβολιαστική κάλυψη μέχρι σήμερα -παρά το γεγονός ότι η Πολιτεία συστήνει από το 2008 τον HPV εμβολιασμό για κορίτσια- δεν είναι ικανοποιητική, επικρατεί έλλειψη ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και συμμετοχής του ευρέος κοινού, απουσιάζει ένα οργανωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου των γυναικών και δεν γίνεται επαρκής εφαρμογή των νέων τεχνολογικών δυνατοτήτων στην καθημερινή πρακτική. Έτσι, έγιναν σαφείς οι κατευθύνσεις και οι δράσεις που απαιτούνται για την αλλαγή του υπάρχοντος υποδείγματος πρόληψης και την εφαρμογή ενός νέου, κλινικά και οικονομικά αποδοτικότερου, σύμφωνα πάντα με τις σχετικές προτάσεις και κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ και της ΕΕ. Ιδιαίτερα, όσον αφορά στον Προσυμπτωματικό Έλεγχο, παρουσιάστηκε η πρόταση της Ελληνικής HPV Εταιρείας για έλεγχο των γυναικών από 25 έως 65 ετών με HPV DNA testing ανά 5ετία, κατ’ αντιστοιχία με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΠΟΥ.

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου παρουσιάστηκε από εξειδικευμένους στο θέμα επιστήμονες η υπάρχουσα σήμερα κατάσταση στο διεθνές περιβάλλον ως προς τις εφαρμοζόμενες πολιτικές υγείας με στόχο την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας, ιδιαίτερα μετά τη σχετική «Πρόσκληση προς Δράση» («Call to Action») του ΠΟΥ και την αναγγελία του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου (Europe’s Beating Cancer Plan) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ιδιαίτερης προβολής και συζήτησης έτυχαν τα πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα δύο πρόσφατων μεγάλων επιδημιολογικών μελετών από τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες έδειξαν ελάττωση κατά -90% των περιστατικών καρκίνου τραχήλου μήτρας σε νέες γυναίκες που είχαν εμβολιαστεί κατά του HPV σε ηλικία μικρότερη των 17 ετών, σε σύγκριση με μη εμβολιασμένες γυναίκες. Οι μελέτες, σύμφωνα με τους επιστήμονες, επαληθεύουν το εφικτόν του στόχου που έθεσαν ο ΠΟΥ και η διεθνής κοινότητα για την εξάλειψη αυτής της νόσου στις επόμενες δεκαετίες.