Τα πλατάνια πεθαίνουν στην Ήπειρο… Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα για την αντιμετώπιση της νόσου του μεταχρωματικού έλκους, οι εστίες των δέντρων που αρρωσταίνουν αυξάνουν συνεχώς και ολόκληρα δάση νεκρώνουν. Οι φόβοι για μία οικολογική καταστροφή άνευ προηγουμένου είναι τεράστιοι…
Οι εικόνες από την παραποτάμια περιοχή του Καλαμά, στην περιοχή Σκάλας Φιλιατών, είναι σοκαριστικές.
Δεκάδες πανύψηλα δέντρα, στέκουν ξερά, χτυπημένα από τη νόσο. Είναι μια νέα εστία όπως αναφέρουν οι κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι φοβούνται ότι δεν θα σταματήσει εκεί, αλλά θα νεκρώσει η ευρύτερη ζώνη.
Η ασθένεια, που πιθανότατα ήρθε από την Ιταλία και εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην περιοχή της Τριφυλίας στη Μεσσηνία το 2003.
Ο μύκητας Ceratocystis platani έχει γίνει ο εφιάλτης των πλατάνων από το 2010 στην Ήπειρο, που πρωτοεντοπίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, στη Θεσπρωτία, έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις ενώ έχει φτάσει στη γειτονική Αλβανία.
Ο Καλαμάς, ένα από τα ωραιότερα ποτάμια της Ελλάδας, πηγή ζωής για άγρια ζώα, ψάρια και πουλιά, μετά τη μαζική προσβολή δένδρων, κινδυνεύει να μετατραπεί σε νεκροταφείο πλατάνων, ενώ η ασθένεια πλέον απειλεί και το θρυλικό Αχέροντα, που αναφορές του υπάρχουν και στην «Οδύσσεια».
Η άγνοια αλλά κυρίως η κρατική ολιγωρία, επειδή στην αρχή κάποιοι υποτίμησαν την ασθένεια, οδήγησε στην σημερινή κατάσταση.
Το 2005, ο καθηγητής Τομ Χάρινγκτον του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊόβα, επιστήμονας διεθνούς κύρους, έστειλε επιστολή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, επισημαίνοντας τους κινδύνους από την ασθένεια, αλλά δεν πάρθηκαν εγκαίρως μέτρα με αποτέλεσμα η αρρώστια να μεταδίδεται πολύ γρήγορα.
Ο μύκητας Ceratocystis platani εισβάλλει στα αγγεία του ξύλου, εκλύει κάποιες τοξίνες και ο πλάτανος πεθαίνει. Ουσιαστικά, ο πλάτανος λειτουργεί σαν έναν άνθρωπο που τρώει ένα δηλητηριώδες μανιτάρι. Οι τοξίνες που έχει μπορούν να τον σκοτώσουν.
Η μετάδοση της ασθένειας είναι κυρίως ανθρωπογενής. Το παθογόνο μεταδίδεται πλέον αστραπιαία: με μολυσμένα αλυσοπρίονα, μπουλντόζες κι εκσκαφείς, καθώς και μέσω μεταφοράς μολυσμένων κορμών με το νερό των ποταμών. Σε κάθε εστία προσβολής, η ασθένεια διαδίδεται στα διπλανά δέντρα με επαφή και συνένωση των ριζών τους. Πρόσφατα, οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες σε σχέση με τα δάση έχουν αυξηθεί και δεν λαμβάνονται μέτρα, ενώ, ιδίως σε παραποτάμιες περιοχές, όπου η ασθένεια έχει εξαπλωθεί, τα δέντρα νεκρώνονται και κανείς δεν αποκλείει στο μέλλον την εκδήλωση πλημμυρικών φαινομένων.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι μεγάλη ζημιά έγινε και από συνεργεία της ΔΕΗ, σκαπτικά μηχανήματα εργολάβων σε οδικούς άξονες, αλλά και από κλαδέματα που γίνονται από αγρότες. Το κακό ολοκληρώνεται με την παράνομη υλοτόμηση, που πρόσφατα έχει πάρει μεγάλη έκταση λόγω της υψηλής τιμής του πετρελαίου.
Η υλοτομία νεκρών προσβεβλημένων δένδρων έχει αποτέλεσμα τη μόλυνση των αλυσοπρίονων και στη συνέχεια υγιών δένδρων. Επίσης, υπάρχει κίνδυνος διάδοσης της ασθένειας με τα καυσόξυλα από μολυσμένα δέντρα. Άλλη μια «παράπλευρη απώλεια» ένεκα της οικονομικής κρίσης.
]]>
