Οι μέλισσες έχουν την ικανότητα να εκτελούν πολύπλοκες ενέργειες, όπως το να μετρούν, ή να αναγνωρίζουν ανθρώπινα πρόσωπα. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε μια νεαρή γαλλίδα ερευνήτρια που τιμήθηκε σήμερα για το έργο της από το ίδρυμα L’Oreal-Unesco «Για τις γυναίκες και την επιστήμη».
Αφού ολοκλήρωσε τις λαμπρές σπουδές της η Ορόρ Αβαργκέ-Ουεμπέρ, 31 ετών, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Επιστημών της Τουλούζης, ανακάλυψε «κατά τύχη» τον κόσμο των μελισσών, ενώ έκανε την πρακτική της. Έναν κόσμο που την συνάρπασε αμέσως: «Αντιλήφθηκα ότι τα έντομα αυτά ήταν ικανά να εκτελούν πολύπλοκες πράξεις. Και μάλιστα μάθαιναν πολύ πιο γρήγορα από τους πιθήκους», αποκάλυψε.
Τα πειράματα που πραγματοποίησε η Αβαργκέ-Ουεμπέρ επέτρεψαν να αποδειχθεί εμπειρικά ότι οι μέλισσες ξέρουν να μετρούν και αναγνωρίζουν τα πρόσωπα. Μεταξύ άλλων, διαπίστωσε ότι αν τις τοποθετούσε σε έναν λαβύρινθο, οι μέλισσες εντόπιζαν τα διαφορετικά σημάδια, τα μάθαιναν πολύ γρήγορα και αμέσως μετά επέλεγαν να ακολουθήσουν το σημάδι που θα τις οδηγούσε στην έξοδο, όπου τις περίμενε η “ανταμοιβή” τους.
Μολονότι ο εγκέφαλός τους έχει το μέγεθος κεφαλιού καρφίτσας, οι μέλισσες «έχουν άριστη όραση και πολύ καλή μνήμη», πρόσθεσε η ερευνήτρια. «Πολλοί νομίζουν ότι μόνο τα πρωτεύοντα είναι έξυπνα, όμως κάνουν λάθος», τόνισε.
Η Αβαργκέ-Ουεμπέρ απέδειξε επίσης ότι τα έντομα αυτά δεν κατευθύνονται μόνο από το ένστικτό τους. Σε ένα πείραμα που έκανε στο ύπαιθρο έδειξε ότι έχουν την ικανότητα «να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους στο περιβάλλον και τις εμπειρίες που αποκτούν».
Η Γαλλίδα ερευνήτρια ελπίζει ότι με τα μελλοντικά πειράματά της θα κατανοήσει πώς οι μέλισσες πραγματοποιούν αυτές τις πολύπλοκες πράξεις μολονότι διαθέτουν τόσους λίγους νευρώνες (μόνο 1 εκατομμύριο, σε σύγκριση με τα 100 δισεκατομμύρια του ανθρώπου). Ίσως ο εγκέφαλός τους να διαθέτει μια μέθοδο πιο αποτελεσματική από εκείνη των ανθρώπων στη διαχείριση των πληροφοριών ή ένας νευρώνας να χρησιμοποιείται για πολλές διαφορετικές εργασίες.
Οι παρατηρήσεις αυτές θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τον ανθρώπινο εγκέφαλο αλλά και να συμβάλουν στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Η Αβαργκέ-Ουεμπέρ ενδιαφέρεται όμως και για κάτι εξίσου σημαντικό: να προστατεύσει τις μέλισσες, ένα είδος που απειλείται ολοένα και περισσότερο από τα τοξικά εντομοκτόνα και παρασιτοκτόνα που επηρεάζουν το νευρικό σύστημα και τη μνήμη των εντόμων.
Το ινστιτούτο L’Oreal-Unesco ιδρύθηκε το 2007 με σκοπό να ενθαρρύνει τις νέες γυναίκες «να συνεχίζουν την επιστημονική καριέρα τους».
