Την κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων και την εισαγωγή σε σχολές και όχι σε πανεπιστημιακά τμήματα μελετά ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης. Σύμφωνα με το νέο σχέδιο του υπουργού για την Παιδεία, η κατάργηση των Πανελληνίων για τα πανεπιστήμια προϋποθέτει αλλαγή τουλάχιστον των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, καθώς και αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Στόχος είναι, σύμφωνα με τις τελευταίες εμπνεύσεις του υπουργού, στο γυμνάσιο τα παιδιά να διδάσκονται μαθήματα σε εύρος, ενώ στο λύκειο να επικεντρώνονται και να διδάσκονται σε βάθος τα μαθήματα.
Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά στην εισαγωγή των φοιτητών σε σχολές και όχι σε τμήματα, προκειμένου να μπορούν να παρακολουθούν μαθήματα σε περισσότερες από μία σχολές ώστε να παίρνουν πτυχίο με δύο κατευθύνσεις, όπως της Ιστορίας και της Πολιτικής Επιστήμης.
Στόχος του νέου συστήματος είναι να ενοποιήσει τα μαθήματα στο Α’ εξάμηνο των πανεπιστημίων, δηλαδή ο φοιτητής στο Φυσικό και στο Μαθηματικό να παρακολουθεί κάποια κοινά μαθήματα και να αποφασίζει μετά, λίγο μεγαλύτερος δηλαδή, ποιον επιστημονικό κλάδο θα ακολουθήσει. Οι φοιτητές στην ουσία δεν θα εισάγονται σε σχολή αλλά σε πανεπιστήμιο, επιλέγοντας από μία λίστα μαθημάτων.
Στην περίπτωση που στα τέσσερα χρόνια έχουν επιλέξει έναν (μικρό) αριθμό ομοειδών μαθημάτων, το πτυχίο τους αποκτά «κύρια κατεύθυνση» ή «δευτερεύουσα» (major/minor) στην ειδικότητα που έχουν επιλέξει, με στόχο να έχουν μια μεγαλύτερη γκάμα γνωστικών αντικειμένων.
Το υπουργείο Παιδείας πάντως φαίνεται να προχωρά με «σύστημα» Γιώργου Παπανδρέου καθώς η ιδέα των κοινών μαθημάτων ανά πανεπιστήμιο, το ισχυρό απολυτηρίου λυκείου αλλά και η σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες ακόμα και για την τοποθέτηση εκπαιδευτικών με κριτήρια εντοπιότητας ήταν προτάσεις που είχε εισηγηθεί ως υπουργός Παιδείας ο κ. Παπανδρέου.
Στην πρόταση του υπουργείου Παιδείας προβλέπεται η θέσπιση νέου συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση που να αποδεσμεύει το λύκειο από τις εξετάσεις εισαγωγής. Παράλληλα προτείνεται αναδιαμόρφωση της ύλης σε σχέση με τα Προγράμματα Σπουδών, συγγραφή νέων σχολικών εγχειριδίων και υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού επιμόρφωση εκπαιδευτικών στα νέα Προγράμματα Σπουδών και τις νέες διδακτικές προσεγγίσεις.
Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι «αποσυνδέονται οι ενδοσχολικές εξετάσεις από την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και δημιουργούνται προϋποθέσεις ώστε οι μαθητές να σπουδάζουν τα γνωστικά αντικείμενα που τους ενδιαφέρουν.
Ο κ. Φίλης επιδιώκει αυτή η Βουλή να καταλήξει στον νέο τρόπο πρόσβασης των υποψηφίων στα πανεπιστήμια με ευρεία συναίνεση, γιατί οι αλλαγές στην εκπαίδευση και ιδιαίτερα ο τρόπος πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση δεν είναι θέμα μιας τετραετίας, όπως λέει χαρακτηριστικά. Ο υπουργός βασίζεται στο να περάσουν αυτές οι αλλαγές με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων, ενώ ζήτησε να ανατεθεί το ζήτημα στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Με βάση το σχέδιο η εν λόγω Επιτροπή, αξιοποιώντας το πόρισμα της Επιτροπής Διαλόγου, θα καταλήξει σε οριστικά συμπεράσματα για τον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια σε εύλογο χρονικό διάστημα, ώστε τα παιδιά που θα μπουν στο λύκειο από του χρόνου να γνωρίζουν με ποιο σύστημα θα μπουν στα πανεπιστήμια.
Ο κ. Φίλης ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται ένα συνολικό τριετές σχέδιο για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με τρεις προτεραιότητές:
α) Δεκάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση και αλλαγή του γυμνασίου ώστε να παρέχει εγκύκλιο παιδεία σε όλα τα παιδιά. Προς την κατεύθυνση αυτή ήδη καταργήθηκε σωρεία εξετάσεων που μετέτρεπαν το γυμνάσιο σε εξεταστικό κέντρο και υποβάθμιζαν τη μορφωτική διαδικασία, αύξαναν το άγχος των παιδιών και συρρίκνωναν τον ωφέλιμο διδακτικό χρόνο. Ενισχύεται η ομαδοσυνεργατική και βιωματική διδασκαλία με εναλλακτικούς τρόπους αποτίμησης της προόδου των παιδιών.
β) Κατάργηση των Πανελληνίων για τα ΑΕΙ. Αυτό προϋποθέτει αλλαγή τουλάχιστον των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, καθώς και αλλαγές στα ΑΕΙ. Ενώ στο γυμνάσιο τα παιδιά θα διδάσκονται μαθήματα σε εύρος, στο λύκειο θα επικεντρώνονται και θα διδάσκονται σε βάθος. Επίσης μελετάται η πρόταση η εισαγωγή να γίνεται σε σχολές και όχι σε τμήματα των ΑΕΙ. Ο ισχύων τρόπος πρόσβασης στα πανεπιστήμια έχει εξαντλήσει τη δυναμική του.
γ) Ο ενιαίος χώρος στοχεύει στον επανακαθορισμό των σχέσεων ανάμεσα σε πανεπιστήμια, ΤΕΙ και ερευνητικά κέντρα τις συνέργιες, καθώς και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Σε αυτήν την κατεύθυνση σημαντικό ρόλο θα παίξει ένα αναμορφωμένο και αναβαθμισμένο όργανο αξιολόγησης των πανεπιστημίων, των ΤΕΙ και των ερευνητικών κέντρων.
Ιδιωτικά ΑΕΙ
Σε ό,τι αφορά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ο κ. Φίλης τόνισε: «Από μερικούς προβάλλεται η πανάκεια των ιδιωτικών πανεπιστημίων, ότι με αυτά θα διορθωθούν τα κακώς κείμενα στα δημόσια ΑΕΙ και θα αναπτυχθεί μια αγορά εκπαιδευτικών ευκαιριών. Οσοι υποστηρίζουν αυτά δείχνουν μια βαθιά άγνοια της ευρωπαϊκής πραγματικότητας, όπου τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν αποτελούν μέρος της εκπαιδευτικής τους κουλτούρας, ο αριθμός τους είναι πολύ μικρός και στην πλειοψηφία τους είναι υποβαθμισμένα».
Από την πλευρά του ο πρώην υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος τονίζει: «Η κατάργηση των Πανελλαδικών Εξετάσεων είναι μια εύκολη και λαϊκίστικη δημαγωγία αφού οι εξετάσεις είναι αδιάβλητες όπως είναι στην παρούσα μορφή τους. Εμείς στοχεύαμε στην αυτονομία του λυκείου που ανατράπηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ .Οι εξορθολογισμοί του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας που ανατράπηκαν, αν είχαν αφεθεί να λειτουργήσουν θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στα πανεπιστήμια. Οι μεταρρυθμίσεις, όμως, ξηλώθηκαν, επομένως με την παρούσα κατάσταση το να μιλά η κυβέρνηση για την κατάργηση των Πανελλαδικών είναι μια ανέφικτη και δημαγωγική πρόταση που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη και δημιουργεί σύγχυση στις ελληνικές οικογένειες.
