Πολλές φορές νομίζουμε ότι ακούμε τα παιδιά μας όταν μας μιλάνε, αλλά είτε άλλες σκέψεις έχουν κατακλύσει το μυαλό μας και ουσιαστικά η προσοχή μας είναι στραμμένη αλλού, είτε εστιάζουμε στο α΄επίπεδο επικοινωνίας (τις λέξεις), χάνοντας την ουσία, το ποια ανάγκη προσπαθεί το παιδί να μας επικοινωνήσει.
Αν νομίζετε ότι ακούτε το παιδί σας, τότε προσέξτε: έχετε βλεμματική επαφή μαζί του την ώρα που μιλάει;
Η βλεμματική επαφή, μπορεί να φαίνεται κάτι απλό αλλά είναι πολύ σημαντικό για την ανθρώπινη επικοινωνία γενικά. Μία από τις κυριότερες αιτίες για τις οποίες μπορεί να μην ακούμε τα παιδιά είναι όταν δικοί μας φόβοι ή ανασφάλειες παρεμβάλλονται στην επικοινωνία μας μαζί τους. Κάποιες φορές φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε τα έντονα συναισθήματα των παιδιών μας, οπότε με τις απαντήσεις μας τα μπλοκάρουμε.
Για παράδειγμα όταν το παιδί μας κλαίει κι εμείς δεν ξέρουμε πώς να το διαχειριστούμε, μπορεί να πούμε: “Έλα, μην κλαις!Δεν έγινε τίποτε!Δεν ήρθε και το τέλος του κόσμου!” ή ”Δεν συμβαίνει τίποτε για το οποίο πρέπει να αναστατωθούμε!Όλα καλά!” Οι παραπάνω αποκρίσεις μας, έχουν ως αποτέλεσμα να λογοκρίνουν και να ακυρώνουν το συναίσθημα του παιδιού, κάνοντας το να νιώθει ματαίωση και απογοήτευση!
Ποιες άλλες δικές μας αντιδράσεις σε καταστάσεις δυσάρεστες για τα παιδιά δεν τα βοηθάνε, αλλά αντίθετα μπλοκάρουν τα συναισθήματα τους;
Όταν α)προσπαθούμε να εκλογικεύσουμε το συναίσθημα τους: “Μην κλαις. Δεν βλέπεις ότι το άλλο παιδί δεν ήθελε να σε χτυπήσει;”
β)χρησιμοποιούμε την τεχνική της απόσπασης προσοχής: “Μην κλαις. Θες να σου πω κάτι αστείο που έγινε σήμερα;”
γ)ακυρώνουμε το παιδί: ” Έπρεπε να το είχες καταλάβει. Ξεπέρασε το. Μην απογοητεύεσαι”,
δ)κρίνουμε το παιδί: “Μην είσαι χαζός.”,
ε)του βάζουμε μια ταμπέλα: “Τώρα γίνεσαι υπερευαίσθητος”.
Μπορεί να μας φαίνεται ότι δεν επιδρά κάπως στην ψυχολογία του παιδιού, καθώς με μια πρώτη ματιά δεν έχουν άμεσο στόχο να βλάψουν το παιδί. Ουσιαστικά όμως δεν βοηθούν το παιδί να νιώσει ότι το ακούν και το κατανοούν τα πρόσωπα αναφοράς του, οι γονείς του δηλαδή! Αυτό που ουσιαστικά συμβαίνει, είναι το παιδί να νιώθει ότι τα άσχημα συναισθήματα δεν είναι αποδεκτά! Όταν προσπαθούμε να κάνουμε ένα αναστατωμένο παιδί να χαμογελάσει προσπερνώντας και μη δίνοντας ουσιαστικά σημασία σε ό,τι το αναστάτωσε, το κάνουμε να νιώθει περισσότερο θυμό και δυσφορία.
Τα πράγματα μπορεί να γίνουν καλύτερα αρκεί να συνειδητοποιήσουμε τις παγίδες στις οποίες πέφτουμε και να τις αποφεύγουμε! Πριν βιαστούμε να δώσουμε μια συμβουλή στα παιδιά μας στο πώς να αντιμετωπίσουν την κατάσταση που τα δυσκολεύει, ας τα ρωτήσουμε πρώτα τι θα ήθελαν από εμάς! Το πιο σημαντικό από εμάς είναι να νιώθουν ότι ακούμε πραγματικά αυτό που τα απασχολεί. Γιατί μόνο αν νοιαζόμαστε και ακούμε πραγματικά θα νιώσουμε τις ανάγκες τους και το μήνυμα που προσπαθούν να μας μεταφέρουν πίσω από τις λέξεις που χρησιμοποιούν.
Κρητικού Μαρίνα, Ψυχολόγος Υγείας/ Συστημική-Οικογενειακή Σύμβουλος
Συνεργάτης Attachment Parenting Hellas
marina.kritikou@yahoo.com
