Δυστυχώς όσο περνούν τα χρόνια, όλο και πιο συχνά εμφανίζεται σε αρκετά παιδιά η δυσορθογραφία. Πολλοί θεωρούν ότι εμφανίζεται μόνο σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια.
Επιπλέον, αρκετές φορές ο δάσκαλος ή ο γονιός μπορεί να θεωρεί ότι το παιδί είναι απλώς «λίγο απρόσεχτο ή τεμπέλικο» και έτσι δυστυχώς δε δίνεται η απαραίτητη προσοχή, με αποτέλεσμα το πρόβλημα της δυσορθογραφίας να μην αντιμετωπίζεται όσο γίνεται πιο νωρίς.
Είναι πολύ βασικό, λοιπόν, να γνωρίζουμε ποιος είναι ο ορισμός, τα αίτια και η αντιμετώπιση της δυσορθογραφίας για να καταλάβουμε πότε και αν χρειάζεται παρέμβαση.
Τι είναι η δυσορθογραφία;
Ως Δυσορθογραφία ορίζεται η δυσκολία που παρουσιάζει ένα παιδί στο να ακολουθήσει τους κανόνες, ώστε να γράψει σωστά μία λέξη, με αποτέλεσμα να είναι ανορθόγραφο και να κάνει πολλά ορθογραφικά λάθη στο γραπτό λόγο. Επομένως, μιλάμε για δυσκολία στην ορθογραφία.
Μπορεί, επίσης, να δυσκολεύεται όχι μόνο στους κανόνες γραμματικής, δηλαδή αν για παράδειγμα στο τέλος των ρημάτων θα πρέπει να βάλει –ω και όχι –ο (π.χ. παίζ-ω και όχι παίζ-ο), αλλά και στους κανόνες του συντακτικού, δηλαδή να γράφει βάζοντας τις λέξεις σε λανθασμένη σειρά με αποτέλεσμα να μη βγαίνει νόημα σε αυτά που γράφει.
Η Δυσορθογραφία ανήκει στις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Μπορεί να συνυπάρχει με τη δυσλεξία και οποιαδήποτε άλλη μαθησιακή δυσκολία ή να εμφανίζεται αυτόνομα.
Δεν πρέπει να τη μπερδεύουμε:
-με τη δυσαναγνωσία που αφορά τη δυσκολία στην ανάγνωση
-αλλά ούτε και με τη δυσγραφία που αφορά την πρακτική κινητική εκτέλεση της διαδικασίας της γραφής εξαιτίας οπτικοκινητικών συντονιστικών ελλειμμάτων.
Όταν ένα παιδί έχει δυσορθογραφία μπορεί να έχει γενικά ακατάστατη γραφή ή και δυσκολία στην ανάγνωση, αλλά χωρίς αυτό να είναι και απαραίτητο.
Τα είδη της δυσορθογραφίας
Η δυσορθογραφία χωρίζεται σε θεματική και καταληκτική:
Θεματική δυσορθογραφία: το παιδί έχει δυσκολίες που αφορούν την ορθογραφημένη απόδοση του θεμάτων των λέξεων
Καταληκτική δυσορθογραφία: το παιδί έχει δυσκολίες που αφορούν την ορθογραφημένη απόδοση της κατάληξης των λέξεων
Αίτια δυσορθογραφίας
Η δυσορθογραφία μπορεί να οφείλεται σε
-διαταραχές της οπτικής και ακουστικής αντίληψης
-διαταραχές της ανάπτυξης του προφορικού λόγου
-δυσκολία στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου
-δυσλειτουργία στο μηχανισμό της οπτικής μνήμης
-έλλειψη παγιωμένου ορθογραφικού συστήματος
Και ενώ το φαινόμενο της δυσορθογραφίας παρουσιάζεται συχνά σε παιδιά με δυσλεξία, διάσπαση προσοχής και διαταραχές της οπτικής και ακουστικής αντίληψης, τις τελευταίες δεκαετίες και περισσότερο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα μεγάλο ποσοστό δυσορθογραφίας σε μια κατηγορία μαθητικού πληθυσμού που δεν έχει άλλες δυσκολίες.
Πιθανά αίτια στις περιπτώσεις παιδιών τυπικής ανάπτυξης:
-οι συγκινησιακοί παράγοντες
-τα πολλά και συχνά ταυτόχρονα ερεθίσματα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
-τα ενδοοικογενειακά προβλήματα
-η πίεση του χρόνου και το άγχος
-οι απαιτήσεις για επιδόσεις στο σχολείο που συνεχώς ανεβαίνουν, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι συναισθηματικές και βιολογικές ανάγκες των μαθητών
-η έλλειψη υποδομής και ενός σταθερού και μακροχρόνιου εκπαιδευτικού συστήματος
-οι πολυάριθμες σχολικές τάξεις
-η έλλειψη υποστηρικτικής τεχνολογίας και οι ελλιπείς γνώσεις
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα πολλά παιδιά να παραμένουν χωρίς διάγνωση ή με τη λανθασμένη «ταμπέλα του απρόσεκτου και αφηρημένου μαθητή».
Δυσορθογραφία ή απροσεξία; Πώς θα το καταλάβουμε
Ένα παιδί με δυσκολία στην ορθογραφία (δυσορθογραφία) δεν μπορεί να μάθει τους γραμματικούς κανόνες της γλώσσας και να τους αυτοματοποιήσει στην αυθόρμητη γραφή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να γράφει την ίδια λέξη με πολλούς διαφορετικούς τρόπους μέσα στην ίδια παράγραφο και ενώ μπορεί προφορικά να ανακαλέσει τον γραμματικό κανόνα να μην μπορεί να τον εφαρμόσει όταν γράφει.
Η δυσκολία αφορά την απόσταση ανάμεσα στην σωστή «μετάφραση» των ήχων που αποτελούν τις λέξεις και την αποτύπωσή τους σε γραφικά σύμβολα (γράμματα).
Αυτό ίσως εξηγεί γιατί συχνά παιδιά με νοητική στέρηση που όμως έχουν καλή οπτική μνήμη, γράφουν πιο ορθογραφημένα από μαθητές με δυσλεξία που συνήθως συνυπάρχει με τη δυσορθογραφία.
Μέχρι την ηλικία των 7- 8 ετών, είναι φυσιολογικό ένα παιδί να κάνει λάθη σε κάποιες δύσκολες λέξεις. Μετά τα 8 θα αρχίσει να γνωρίζει τους βασικούς κανόνες ορθογραφίας και να γράφει σωστά. Αν δούμε ότι και μετά από αυτή την ηλικία συνεχίζει να δυσκολεύεται, τότε η δυσκολία αυτή δεν οφείλεται σε άγνοια, αλλά σε ανικανότητα κατανόησης των γραμματικών χαρακτηριστικών.
Χαρακτηριστικά της δυσορθογραφίας
Κάποια από τα χαρακτηριστικά δυσορθογραφίας που μπορεί να παρουσιάζουν τα παιδιά είναι ότι:
-Δεν μπορούν να κατατάξουν τις λέξεις σε κατηγορίες, όπως για παράδειγμα τα γένη (αρσενικό-θηλυκό-ουδέτερο) Για παράδειγμα: Η λέξη “φακή” είναι θηλυκού γένους. Η κατάληξη -η δηλώνει τα θηλυκά ονόματα. Ο κανόνας λέει ότι “Τα θηλυκά σε (ι) γράφονται με -η. Παρόλο που γνωρίζουν τους γραμματικούς κανόνες δεν μπορούν να τους χρησιμοποιήσουν.
-‘Εχουν δυσκολία με τα γραφικά σύμβολα που έχουν ίδιο ήχο (η-ι-υ-ει-οι)
-Μπερδεύουν τις ομόηχες λέξεις: φύλο-φύλλο
-Τοποθετούν αντίστροφα κάποια γράμματα είτε στην αρχή είτε στη μέση της λέξης π.χ. πορσπάθησα αντί για προσπάθησα
-Αντικαθιστούν κάποια γράμματα με άλλα γράμματα ή σύμβολα που τους μοιάζουν π.χ. 3νας αντί ένας (3 αντί για ε)
-Παράλειψη γραμμάτων ή συλλαβών
-Πρόσθεση γραμμάτων ή συλλαβών
Γραφή των λέξεων χωρίς κενό διάστημα ανάμεσά τους π.χ. στοσπίτι αντί στο σπίτι
Αντιμετώπιση δυσορθογραφίας
Η διδασκαλία των κανόνων συχνά δεν έχει θετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα στις κατηγορίες που έχουν πολλές εξαιρέσεις, ενώ η γραπτή επανάληψη της λέξης πολλές φορές αποδεικνύεται καταναγκασμός χωρίς αποτέλεσμα.
Οι μαθητές με δυσορθογραφία έχουν ανάγκη:
-μια κατηγοριοποίηση διαφορετική από την παραδοσιακή στην εκμάθηση της γραμματικής και της ορθογραφίας
-εξατομικευμένο πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε μαθητή
-επανάληψη των κανόνων και των τεχνικών για εμπέδωση
-δημιουργία ισχυρών συνειρμών και νοητών εικόνων αλλά και συγκεκριμένων πολυαισθητηριακών μνημονικών τεχνικών που θα οδηγήσουν στη αυτοματοποίηση και τη σωστή γραφή της λέξης.
Μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook juniorsclub.gr —>ΕΔΩ
