από την Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο, Εύα Μαυρομμάτη
H ανάπτυξη εμβρύων με χρήση κρυοσηντηρημένων ωαρίων με την τεχνική της υαλοποίησης, είναι εξίσου αποτελεσματική όσο και των εμβρύων που προέρχονται από φρέσκα ωάρια.
Η κρυοσυντήρηση ωαρίων είναι εξαιρετικής σημασίας στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, ειδικά σε περιπτώσεις όπου είναι σχεδόν επιβεβλημένη όπως σε προγράμματα δωρεάς ωαρίων, σε περίπτωση απουσίας σπέρματος από τον σύζυγο, καθώς επίσης και σε περιπτώσεις θεραπείας καρκίνου και διατήρησης της γονιμότητας λόγω αυξημένης ηλικίας.
Η τεχνική της κρυοσυντήρησης εμβρύων και ωαρίων με την μέθοδο της υαλοποίησης (Vitrification) έχει αναπτυχθεί τα τελευταια χρονια και αποτελεί ασφαλή μεθοδο κρυοσυντήρησης με εντυπωσιακή αποτελεσματικότητά και υψηλά ποσοστά επιτυχούς απόψυξης. Με την τεχνική της υαλοποίησης η διαδικασία της κατάψυξης διαρκεί λίγα λεπτά, χωρίς να υποβάλλει το έμβρυο/ωάριο στην πιο επεμβατική διαδικασία μακράς κατάψυξης που ήταν και η πιο συνηθισμένη μέθοδος κρυοσυντήρησης μέχρι πρόσφατα.
Η κατάψυξη των ωαρίων ήταν ανέφικτη μέχρι πρότινος λόγω της μεγάλης ευθραστότητας τους. Σήμερα με τη μέθοδο της υαλοποίησης, τα ωάρια καταψύχονται επιτυχώς και κάθε γυναίκα μπορεί να καταψύξει πέντε έως δέκα ωάρια – τόσα απαιτούνται συνήθως για την επιτυχία της μεθόδου – και να τα χρησιμοποιήσει όποτε εκείνη θελήσει εάν για οποιοδήποτε λόγο τα ωάρια της τότε δεν μπορούν να γονιμοποιηθούν.
Ήδη, στις χώρες που εφαρμόζεται η υαλοποίηση έχουν γεννηθεί περισσότερα από 1.400 παιδιά, ενώ η χώρα μας είναι η έκτη στον κόσμο και η τρίτη στην Ευρώπη που θα αποκτήσει παιδί με τη μέθοδο αυτή.
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της αφορά τις περιπτώσεις χημειοθεραπείας ή υποβολής σε ακτινοβολίας, όπου καταστρέφονται ωοθήκες, ενώ παρουσιάζεται και πρόωρη εμμηνόπαυση. Έτσι, η γυναίκα μπορεί να προχωρήσει σε υαλοποίηση ωαρίων πριν την εφαρμογή της θεραπείας, τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει μετά το πέρας της, όταν βέβαια τα επίπεδα των φαρμάκων στον οργανισμό της μειωθούν και καταστεί ασφαλής η κύηση.
Από ηθική άποψη, το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι σε περίπτωση που η γυναίκα δεν επιθυμήσει ποτέ να τα χρησιμοποιήσει, μπορεί να επιλέξει την καταστροφή των ωαρίων, χωρίς τα ηθικά διλήμματα των περιπτώσεων καταστροφής γονιμοποιημένων εμβρύων.
Το ίδιο ηθικό δίλημμα επίσης πλέον εξαλείφεται στις περιπτώσεις χωρισμού του ζευγαριού, ή σε περίπτωση θανάτου ενός εκ του άντρα ή της γυναίκας.
Η υαλοποίηση, γενικά, είναι η διαδικασία μετατροπής ενός υλικού σε μια υαλώδη μορφή η οποία είναι ελεύθερη από κρυσταλλική δομή. Στη διαδικασία της κατάψυξης χρησιμοποιείται αυξημένη συγκέντρωση κρυοπροστατευτικού μέσου με ταυτόχρονη πολύ γρήγορη μείωση της θερμοκρασίας. Έτσι, προστατεύεται το ωάριο από τις πιθανές βλαπτικές επιδράσεις που μπορεί να έχει το κρυοπροστατευτικό μέσο, ενώ αποφεύγεται η υπερβολική αφυδάτωση, ενώ σημαντικότερα, το ωάριο δεν κινδυνεύει.
Διαδικασία κατάψυξης ωαρίων:
Η υαλοποίηση (vitrification) είναι μία μέθοδος ταχείας ψύξης των ωαρίων. Πρόκειται για μια πολύ αποτελεσματική μέθοδο κατάψυξης η οποία εξασφαλίζει υψηλά ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων, γονιμοποίησης και εμβρυϊκής ανάπτυξης, μετά την επιστροφή των ωαρίων στη φυσιολογική τους κατάσταση.
H υαλοποίηση των ωαρίων περιλαμβάνει τη χρήση υψηλών συγκεντρώσεων της ειδικής κρυοπροστατευτικής ουσίας, πριν την ακαριαία ψύξη τους. Επειδή η χρήση μιας τέτοιας ουσίας είναι δυνητικά τοξική για το ωάριο, η τεχνική απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και υψηλή εξειδίκευση.
Σε κάθε περίπτωση, επειδή το εξωτερικό περίβλημα του ωαρίου σκληραίνει όταν παγώσει, όταν έρθει η στιγμή τα ωάρια αυτά να γονιμοποιηθούν, πρέπει η γονιμοποίηση να πραγματοποιηθεί με τη μέθοδο ICSI ( μικρογονιμοποίηση).
Προκειμένου να έχουμε μεγάλο αριθμό ωαρίων, η γυναίκα πρέπει πρώτα να υποβληθεί στην ίδια διαδικασία διέγερσης των ωοθηκών, παρακολούθησης και ωοληψίας, όπως και κατά τη διάρκεια ενός κύκλου εξωσωματικής γονιμοποίησης. Η μόνη διαφορά στην περίπτωση αυτή είναι ότι, μετά την ωοληψία, τα ωάρια καταψύχονται και φυλάγονται σε ειδικά δοχεία υγρού αζώτου.
