Οι καρδιοπάθειες της πρώτης παιδικής ηλικίας, της λεγόμενης προσχολικής, χαρακτηρίζονται με τον όρο «συγγενείς καρδιοπάθειες». Ο όρος «συγγενείς» υποδηλώνει ότι το παιδί γεννήθηκε με τη συγκεκριμένη βλάβη που συνήθως είναι ανατομική.
Ένα στα 100 παιδιά γεννιέται με συγγενή καρδιοπάθεια. Το ευτύχημα όμως είναι ότι η πλειονότητα των συγγενών καρδιοπαθειών αφορά απλές ανατομικές βλάβες που διορθώνονται είτε με χειρουργική επέμβαση ή, οι απλούστερες από αυτές, με απλή καρδιολογική επέμβαση κατά τον καθετηριασμό της καρδιάς.
Οι απλές βλάβες αφορούν επικοινωνίες, δηλαδή τρύπες μέσα στην καρδιά μεταξύ των κόλπων (μεσοκολπική επικοινωνία) ή των κοιλιών (μεσοκοιλιακή επικοινωνία) ή επικοινωνία μεταξύ αορτής και πνευμονικής αρτηρίας (ανοικτός Βοτάλειος).
Οι λεγόμενες «σύμπλοκες» συγγενείς καρδιοπάθειες, δηλαδή καρδιοπάθειες με περισσότερες των δύο ανατομικών βλαβών, ευτυχώς είναι σπάνιες γιατί οι πιο σοβαρές από αυτές είναι ασύμβατες με τη ζωή.
Οι συγγενείς καρδιοπάθειες που χαρακτηρίζονται ενδιάμεσης βαρύτητας είναι αυτές που εκδηλώνονται με κυάνωση (μελάνιασμα) του παιδιού κατά την άσκηση ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις με κυάνωση και κατά την ηρεμία (π.χ. Τετραλογία του Fallot).
Η κυάνωση οφείλεται στο ότι λόγω της συγγενούς βλάβης το αίμα δεν περνά από τους πνεύμονες για να οξυγονωθεί και πάει κατευθείαν στη μεγάλη κυκλοφορία του αίματος. Οταν η βλάβη είναι μεγάλη, η κυάνωση είναι εντονότερη και μπορεί τα παιδιά να παρουσιάσουν ακόμα και συγκοπτικές κρίσεις γιατί ο εγκέφαλος δεν παίρνει το απαραίτητο οξυγονωμένο αίμα.
Ευτυχώς, το απλό φύσημα που πολλές φορές ακούει ο παιδίατρος κατά την εξέταση του παιδιού και ανησυχεί, ανήκει κατά κανόνα στα αθώα φυσήματα που οφείλονται στην υπερδυναμική ροή του αίματος μέσα στην καρδιά. Η επιβεβαίωση γίνεται με μια απλή ηχώ-καρδιογραφική εξέταση.
Σήμερα με την εντυπωσιακή εξέλιξη της καρδιολογίας ελαττώνεται συνεχώς το ποσοστό των μη ιάσιμων συγγενών καρδιοπαθειών.
Η επεμβατική καρδιολογία, χωρίς εγχείρηση, με προσθετικά συστήματα (ομπρέλες και μπαλόνια) κλείνει πολλές απλές επικοινωνίες μεταξύ των κόλπων ή μεταξύ των κοιλιών ή με το μπαλόνι διανοίγει τις στενωμένες αρτηρίες όπως π.χ. την αορτική ή την πνευμονική βαλβίδα ή την ισθμική στένωση της αορτής.
Αλλά και οι χειρουργικές επεμβάσεις με την τεράστια πρόοδο της καρδιοχειρουργικής είναι επεμβάσεις με χαμηλή θνητότητα και σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν σε πλήρη αποκατάσταση των βλαβών.
