Μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι όταν τα παιδιά ξεκινούν τη σειρά εμβολίων HPV στην ηλικία των 9 ή 10 ετών, σε αντίθεση με την ηλικία των 11 ή 12 ετών (όταν συνήθως συνιστάται), το εμβόλιο παρέχει περισσότερη προστασία.
Όχι μόνο επειδή σημαίνει ότι τα παιδιά είναι πιο πιθανό να ολοκληρώσουν και τις δύο δόσεις, όπως δείχνει η μελέτη, αλλά και επειδή οι προέφηβοι παράγουν περισσότερα αντισώματα μετά τον εμβολιασμό από τους μεγαλύτερους έφηβους – το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι πιο ισχυρό, λέει η οικογενειακή γιατρός Beth Oller, MD. , FAAFP.
Οι ιοί των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) είναι μια ομάδα ιών με περισσότερους από 150 υπότυπους, που μεταδίδονται μέσω δερματικής επαφής. Είναι γνωστό ότι 40 υπότυποι μπορούν να προκαλέσουν μόλυνση της γεννητικής περιοχής και περίπου 20 είναι δυνητικά ογκογόνοι. Σχεδόν όλα τα σεξουαλικώς ενεργά άτομα θα έρθουν σε επαφή με έναν HPV ιό. Οι ιοί αυτοί παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό μεταδοτικότητας, με αποτέλεσμα περίπου 80% των κοριτσιών και των αγοριών να παρουσιάζουν μόλυνση σύντομα μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Σε περίπου 5-10% των μολύνσεων θα υπάρξει εμμένουσα λοίμωξη, που μπορεί να οδηγήσει στην εκδήλωση κακοήθειας.
«Είναι τόσο συνηθισμένο που το 80% των γυναικών θα κολλήσουν τουλάχιστον έναν τύπο HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους», λέει η Δρ Oller. «Τρεις στους τέσσερις ενήλικες θα έχουν τουλάχιστον μία λοίμωξη από HPV πριν από την ηλικία των 30 ετών».
Και παρόλο που οι περισσότερες λοιμώξεις HPV εξαφανίζονται από μόνες τους μέσα σε δύο χρόνια, ο HPV δεν είναι πάντα αβλαβής. «Κάθε χρόνο στην Αμερική, περισσότεροι από 36.000 άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, έχουν καρκίνο που προκαλείται από τον HPV, συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του πέους, του κόλπου, του αιδοίου, του πρωκτού και του τραχήλου. Πάνω από 7.000 πεθαίνουν ετησίως, και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που είναι τόσο σημαντικό να κάνουν τα παιδιά μας αυτό το εμβόλιο», εξηγεί η Δρ Oller. «Δεν έχουμε άλλο εμβόλιο που να προλαμβάνει τον καρκίνο».
Η πρώτη δόση του εμβολίου HPV συνιστάται επί του παρόντος για όλα τα παιδιά ηλικίας 11 και 12 ετών — αλλά μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 9 και 10 ετών, με τη δεύτερη δόση να γίνεται 6 έως 12 μήνες αργότερα. Ωστόσο, περισσότερο από το 40% των εφήβων δεν έχουν ολοκληρώσει τη σειρά εμβολίων HPV, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), παρόλο που ο εμβολιασμός θα μπορούσε να αποτρέψει περισσότερο από το 90% των καρκίνων που προκαλούνται από τον HPV από την ανάπτυξη.
Η έγκαιρη έναρξη του εμβολίου HPV ισοδυναμεί με περισσότερη προστασία
Ωστόσο, ορισμένοι γονείς διστάζουν να εμβολιάσουν τα προέφηβα και έφηβα παιδιά τους κυρίως επειδή φοβούνται ότι τα παιδιά τους θα γίνουν σεξουαλικά ενεργά.
«Ο λόγος που ακούω τους γονείς να λένε “όχι” στο εμβόλιο από τόσο νωρίς είναι επειδή αισθάνονται ότι “το παιδί μου δεν το χρειάζεται ακόμα”. Είναι η ιδέα ότι αν το παιδί δεν έχει ακόμα σεξουαλική επαφή, τότε δεν χρειάζεται το εμβόλιο», λέει η Δρ Oller.
Αλλά αυτό το επιχείρημα στην πραγματικότητα δεν ισχύει. Η έγκαιρος εμβολιασμος – πολύ πριν το παιδί σας γίνει σεξουαλικά ενεργό – δίνει στο παιδί σας μια καλύτερη ευκαιρία να αναπτύξει ανοσία έναντι του ιού. Και να θυμάστε, το εμβόλιο HPV είναι η πρόληψη του καρκίνου, υπενθυμίζει η Δρ Oller.
Σε μελέτη που έγινε στην Ελλάδα σε κορίτσια 14-20 ετών σεξουαλικά δραστήρια, σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Εφηβικής Ιατρικής (ΕΕΕΙ) ο κίνδυνος λοίμωξης από HPV ήταν 6,5 φορές υψηλότερος στα κορίτσια έως 16 ετών.
«Συζητώ επίσης με τους γονείς ότι, όσο μεταδιδόμενος και αν είναι ο HPV, κάποιος μπορεί να προσβληθεί ακόμα κι αν είχε μόνο έναν σεξουαλικό σύντροφο. Ως γονείς, όλοι θέλουμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας από θανάσιμες ασθένειες, γι’ αυτό και το εμβόλιο είναι τόσο σημαντικό».
Τα εμβόλια έχουν υψηλό ποσοστό αποτελεσματικότητας και υψηλό προφίλ ασφάλειας. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ήπιες και μπορεί να περιλαμβάνουν πόνο στο σημείο της ένεσης, ζάλη, ναυτία ή πονοκέφαλο. Όμως τα οφέλη υπερτερούν κατά πολύ του κινδύνου πιθανών παρενεργειών.
«Γνωρίζουμε ότι αυτά τα εμβόλια λειτουργούν. Οι λοιμώξεις από τον HPV και οι προκαρκινικοί καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας έχουν μειωθεί από το 2006, όταν τα εμβόλια HPV εισήχθησαν για πρώτη φορά στις Η.Π.Α. Μεταξύ των έφηβων κοριτσιών, οι λοιμώξεις με τύπους HPV που προκαλούν τους περισσότερους καρκίνους HPV και κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων έχουν μειωθεί κατά 88%. Μεταξύ των νεαρών ενήλικων γυναικών, αυτές οι λοιμώξεις έχουν μειωθεί κατά 81%,» λέει η Δρ Oller.
Μερικοί ενήλικες θα πρέπει επίσης να κάνουν το εμβόλιο HPV
Εάν δεν κάνατε το εμβόλιο HPV στην εφηβεία σας, η Δρ Oller συνιστά να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για να δείτε εάν μπορείτε να το κάνετε τώρα.
Το CDC συνιστά ότι οι ενήλικες ηλικίας έως 26 ετών που δεν έχουν λάβει ποτέ εμβολιασμό κατά του HPV θα πρέπει να το κάνουν το συντομότερο δυνατό, αλλά και ενήλικες έως 45 ετών μπορεί επίσης να το κάνουν.
«Εάν οι ασθενείς μου έχουν νέους σεξουαλικούς συντρόφους, τότε ενθαρρύνω ανεπιφύλακτα τον εμβολιασμό κατά του HPV μέχρι την ηλικία των 45 ετών», σημειώνει η Δρ Oller.
«Υπάρχουν πολλές προειδοποιήσεις, ωστόσο, συνιστώ σε όλους τους ενήλικες που δεν είναι σίγουροι αν έχουν εμβολιαστεί ή αν πρέπει να εμβολιαστούν κατά του HPV να μιλήσουν με τον γιατρό τους σχετικά». Ωστόσο, ο εμβολιασμός μετά την ηλικία των 26 ετών έχει μικρότερο όφελος, καθώς περισσότεροι ενήλικες μεταξύ 27 και 45 ετών ήταν πιθανό να έχουν ήδη εκτεθεί στον ιό.
Στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων ο εμβολιασμός των αγοριών έναντι του HPV
Τον Μάρτιο του 2022 ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Υγείας ότι, μετά την εισήγηση της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ανανεώνεται το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών και Εφήβων, συστήνοντας τον εμβολιασμό κατά των ιών των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) τόσο στα κορίτσια όσο και στα αγόρια για τις ηλικίες 9-18 ετών.
Η σημαντική αλλαγή είναι ότι θα υπάρχει συμπερίληψη, ασφαλιστική κάλυψη και δωρεάν παροχή του εμβολίου και για αγόρια της ηλικίας αυτής.
Οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Αθανάσιος Μίχος (Καθηγητής Παιδιατρικής-Λοιμωξιολογίας), Δημήτριος Χαϊδόπουλος (Αναπληρωτής Καθηγητής Γυναικολογικής Ογκολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) παρουσιάζουν σχετικά στοιχεία και επισημαίνουν τη σημασία της αλλαγής αυτής.
Πριν από 2 χρόνια το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία ξεκίνησαν τον εμβολιασμό και στα αγόρια, ενώ την ίδια τακτική ακολουθούν σταδιακά και άλλες χώρες. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι στην Ελλάδα 30%-40% μόνο των εφήβων κοριτσιών εμβολιάζεται, παρότι υπάρχει η δωρεάν ασφαλιστική παροχή εδώ και αρκετά χρόνια. Μάλιστα τα ποσοστά μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Με την ευκαιρία της ένταξης και των αγοριών στο πρόγραμμα εμβολιασμού θα πρέπει να τονίσουμε στους γονείς τη σημασία πρόληψης της λοίμωξης από HPV. Ο εμβολιασμός είναι ασφαλής και έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην πρόληψη εμφάνισης κονδυλωμάτων και καρκίνου για τους νέους ανθρώπους.
Συμπερασματικά, είναι γνωστή η ογκογόνος δράση των ιών HPV και στα δύο φύλα και αδιαμφισβήτητο το όφελος του εμβολιασμού. Η σύσταση και η δωρεάν χορήγηση του εμβολίου HPV και στα αγόρια αναμένεται να έχει ευεργετικά αποτελέσματα και να συμβάλει καθοριστικά στον επιδιωκόμενο στόχο της εξάλειψης των HPV εξαρτώμενων μορφών καρκίνου.
*Εάν έχετε ερωτήσεις σχετικά με το εμβόλιο HPV για εσάς ή το παιδί σας, φροντίστε να απευθυνθείτε στον οικογενειακό σας γιατρό ή παιδίατρο.
Έρχεται το εμβόλιο για τον αναπνευστικό ιό RSV – Ποιες ομάδες του πληθυσμού θα προηγηθούν
