από την Μαιευτήρα-Χειρουργό Γυναικολόγο, Εύα Μαυρομμάτη
Το φυλλικό οξύ είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος της καλής υγείας. Ιδιαίτερα όμως για τις γυναίκες που θέλουν να συλλάβουν ή εγκυμονούν θα πρέπει να γίνει ο καλύτερός τους φίλος!
Η λήψη του φυλλικού οξέως πριν τη σύλληψη και στη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι προλαμβάνει τις ανωμαλίες σύγκλεισης του νωτιαίου σωλήνα, δηλαδή διαταραχές που αφορούν στη διάπλαση του νευρικού συστήματος του εμβρύου σε ποσοστό 70%.
Ωστόσο, οι ευεργετικές του ιδιότητες δεν περιορίζονται μόνο σε αυτή την ευεργετική για το έμβρυο δράση.
Ας γνωρίσουμε τι είναι το φυλλικό οξύ και πώς μπορεί να συμβάλλει στην καλή μας υγεία.
Εγκυμοσύνη και νεογνά:
Το φυλλικό οξύ αποτελεί βιταμίνη της οικογένειας Β και είναι επίσης γνωστό ως βιταμίνη Β9. Έχει θεμελιώδη ρόλο στη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, καθώς συμβάλλει στη σύνθεση, επιδιόρθωση και φυσιολογική λειτουργία του DNA. Επιπλέον, είναι απαραίτητο στην παραγωγή και συντήρηση νέων κυττάρων.
Γενικότερα, βοηθάει στην παραγωγή της επιπλέον ποσότητας αίματος που χρειάζεται ο οργανισμός των γυναικών και το έμβρυο και ενισχύει τη λειτουργία των ενζύμων.
Συγκεκριμένα, αν λαμβάνεται πριν από τη σύλληψη και στο πρώτο τρίμηνο της κύησης, προλαμβάνει τις ανωμαλίες διάπλασης του νευρικού σωλήνα (ατελής σχηματισμός του εγκεφάλου, της σπονδυλικής στήλης ή των δομών που τα περικλείουν), καθώς και την πιθανότητα εμφάνισης λαγώχειλου.
Ιδιαίτερα στις γυναίκες που έχουν ιστορικό προηγούμενης βλάβης νωτιαίου σωλήνα, πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, έχουν το στίγμα μεσογειακής αναιμίας ή είναι επιληπτικές και παίρνουν φάρμακα που ανταγωνίζονται το φυλλικό οξύ, η αγωγή με συμπληρώματα φυλλικού οξέος είναι άκρως απαραίτητη και μάλιστα σε μεγαλύτερη δόση από αυτή που συστήνεται σε μια υγιή γυναίκα.
Πριν τη σύλληψη:
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την υγεία του μωρού ακόμη και πριν συλληφθεί. Είναι λοιπόν σημαντικό να παίρνετε αρκετές ποσότητες φυλλικού οξέως ακόμη και πριν μείνετε έγκυος, αλλά και κατά τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης.
Η καλύτερη περίοδος λοιπόν για να ξεκινήσει μια γυναίκα να παίρνει μεγαλύτερες ποσότητες φυλλικού οξέος είναι όταν αρχίζει να προγραμματίζει μια εγκυμοσύνη για το άμεσο μέλλον. Αρχικά, είναι πιθανόν να αρκεί μια διατροφή πλούσια στη συγκεκριμένη βιταμίνη, η οποία, εκτός από όλα τα άλλα, θα σας χαρίσει και ευεξία.
Η ιδανική ποσότητα που συνιστούν οι γιατροί σε όσες βρίσκονται στο στάδιο της προσπάθειας για τεκνοποίηση ή ήδη εγκυμονούν είναι τα 0,4 χιλιοστόγραμμα φυλλικού οξέος την ημέρα. Αυτή η συνιστώμενη δόση θεωρείται αρκετή για την προώθηση της υγείας της μητέρας και του αγέννητου μωρού.
Το ρύζι, τα δημητριακά, τα φασόλια, ο αρακάς, το μπρόκολο, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα πορτοκάλια και άλλες τροφές περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυλλικού οξέος. Συνήθως όμως η διατροφή με πλούσιες σε φυλλικό οξύ τροφές δεν καλύπτει τις απαιτούμενες ανάγκες στην αρχή της εγκυμοσύνης και γι’ αυτό οι περισσότεροι γυναικολόγοι χορηγούν τη βιταμίνη σε μορφή δισκίου.
Υπάρχουν επίσης αρκετά πολυβιταμινούχα σκευάσματα πλούσια σε φυλλικό οξύ, τα οποία όμως η έγκυος πρέπει να χρησιμοποιεί αφού πρώτα ενημερώσει το γιατρό της, γιατί κάποιες βιταμίνες, όπως η Α, δεν πρέπει να λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες κατά τη διάρκεια της κύησης.
Όσον αφορά το διάστημα που πρέπει να ξεκινήσει η λήψη της βιταμίνης, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η απόδοσή της θα είναι πιο αποτελεσματική αν αρχίσετε τουλάχιστον δύο μήνες πριν τη σύλληψη.
Βέβαια, αυτό μπορεί να ελεγχθεί μόνο στις περιπτώσεις όπου η εγκυμοσύνη έρχεται προγραμματισμένα, όπως, για παράδειγμα, στην εξωσωματική γονιμοποίηση, καθώς και στις γυναίκες που πριν ξεκινήσουν τις προσπάθειες σύλληψης επισκέπτονται το γυναικολόγο τους για να κάνουν τον απαραίτητο προγεννητικό έλεγχο και να πάρουν τις απαραίτητες συμβουλές.
Οι τελευταίες έρευνες:
Έρευνες των τελευταίων δεκαετιών βοήθησαν να γνωρίσουμε καλύτερα το φυλλικό οξύ, αλλά και τις σημαντικές ευεργετικές προληπτικές του ιδιότητες.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που ενδιαφέρει πολλούς γονείς είναι η έρευνα που ξεκίνησε το 1996 στις ΗΠΑ. Τότε, έγινε για πρώτη φορά προσθήκη φυλλικού οξέως στο ψωμί, στα δημητριακά, στο αλεύρι καθώς κι άλλα προϊόντα που φτιάχνονται από σιτηρά.
Στόχος ήταν να εξεταστεί αν μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος ανωμαλιών διάπλασης του νευρικού συστήματος στα νεογνά. Οχτώ χρόνια αργότερα, σύμφωνα με τα επίσημα επιδημιολογικά στοιχεία των ΗΠΑ, μετά τον εμπλουτισμό των τροφών σε φυλλικό οξύ, οι ανωμαλίες σύγκλεισης του νωτιαίου σωλήνα των νεογνών μειώθηκαν κατά 25%!
Ακόμα, αξίζει να αναφερθεί ότι σε πρόσφατη μεγάλη έρευνα που ανακοινώθηκε στο φετινό ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Εμβρυομητρικής Ιατρικής, η χορήγηση φυλλικού οξέως ένα έτος πριν τη σύλληψη μείωσε τη συχνότητα των πολύ πρόωρων τοκετών σε ποσοστό 70%!
Επιπλέον υπάρχουν ενδείξεις ότι:
1. Υψηλότερα επίπεδα φυλλικού οξέως στην εγκυμοσύνη σχετίζονται με μικρότερη συχνότητα καρκίνου του παχέος εντέρου στο μέλλον για το παιδί που θα γεννηθεί.
2. Έλλειψη φυλλικού οξέως μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των χρωμοσωμάτων σε περιοχές που πιστεύεται ότι έχουν σχέση με ορισμένες μορφές καρκίνου.
3. Μπορεί να προλάβει διάφορες συγγενείς ανωμαλίες κατά τη γέννηση.
4. Μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή μέχρι 10% όλων των περιπτώσεων καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων σε άντρες και γυναίκες.
5. Αμερικανοί επιστήμονες σε σχετική έρευνα υποστήριξαν ότι τα φαρμακευτικά σκευάσματα που περιέχουν υψηλές ποσότητες φυλλικού οξέως μειώνουν τις πιθανότητες να νοσήσουν οι γυναίκες από υπέρταση.
Τροφικές πηγές πλούσιες σε φυλλικό οξύ:
Σκούρα, πράσινα, πλατύφυλλα λαχανικά
Σπανάκι
Μαρούλι
Μπρόκολο
Σπαράγγια
Πορτοκάλι
Ντομάτες
Φράουλες
Δαμάσκηνο
Βερίκοκο
Αχλάδι
Κρόκος αυγού
Φακές
Ορισμένα είδη φασολιών
Πατάτες
Μαγιά μπίρας
Μανιτάρια
Καρύδια
Φιστίκια
Συκώτι
