Μία υπερ-ήπειρος μπορεί να καταστήσει τον πλανήτη Γη μη κατοικήσιμο σε 250 εκατομμύρια χρόνια, προειδοποιούν οι επιστήμονες με βάσεις τις αναλύσεις τους, όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα «Guardian».  Οι υπερ-ήπειροι είναι γιγαντιαίες χερσαίες μάζες που αποτελούνται από πολλές ηπείρους. Το πού θα σχηματιστούν, μπορεί να επηρεάσει δραματικά το κλίμα του πλανήτη μας.

«Ο σχηματισμός μιας υπερηπείρου στη Γη θα μπορούσε να εξαφανίσει το ανθρώπινο είδος και όλα τα άλλα θηλαστικά που υπάρχουν σε 250 εκατομμύρια χρόνια», σύμφωνα με μια μελέτη.

Η μαζική εξαφάνιση θα προκληθεί κυρίως από το «θερμικό στρες» ως αποτέλεσμα της μεγαλύτερης ηφαιστειακής δραστηριότητας που θα έδινε διπλάσιο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από τα σημερινά επίπεδα, έναν παλαιότερο ήλιο που θα εκπέμπει περισσότερη ακτινοβολία και την έκταση των εσωτερικών ερήμων στις τροπικές περιοχές. Η υπερήπειρος «Pangea Ultima», όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αναμένεται να διαμορφωθεί όταν όλες οι σημερινές ήπειροι συγχωνευθούν στο απώτερο μέλλον.

Η εργασία, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Geoscience», είναι η πρώτη που προσπάθησε να σχηματίσει ένα μοντέλο που θα μπορεί να δείχνει πόσο ακραίο μπορεί να γίνει το κλίμα από αυτή τη γεωλογική αναδιάταξη. Χρησιμοποιώντας ένα κλιματικό μοντέλο της βρετανικής μετεωρολογικής υπηρεσίας (Met Office) και τον υπερυπολογιστή του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, η προσομοίωση παρείχε επίσης τεκτονικές ενδείξεις για προηγούμενα γεγονότα εξαφάνισης και δεδομένα που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα σε αστρονόμους που αναζητούν άλλους κατοικήσιμους πλανήτες.

Στην εποχή της υπερηπείρου «Pangea Ultima», οι ακραίες θερμοκρασίες αναμένεται να είναι δραματικές, με περισσότερη υγρασία κατά μήκος των ακτών και εξαιρετικά ξηρές συνθήκες στις απέραντες εσωτερικές ερήμους. Σε αυτόν τον κόσμο, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 15 βαθμούς Κελσίου (έως και 30 βαθμούς Κελσίου στην ξηρά) πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, γεγονός που θα επέστρεφε τον κόσμο στην ακραία ζέστη που είχε βιώσει την Πέρμια-Τριασσική περίοδο πριν από 260 εκατομμύρια χρόνια , όταν περισσότερα από το 90% των ειδών αφανίστηκαν .

Παρατεταμένες περίοδοι θερμότητας άνω των 40C θα ξεπερνούσαν τα επίπεδα αντοχής πολλών μορφών ζωής, σχολιάζει το βρετανικό δημοσίευμα.

Τα θηλαστικά ήταν η μεγάλη εξελικτική ιστορία επιτυχίας, ιδιαίτερα μετά τον θάνατο των δεινοσαύρων κατά τη διάρκεια του τελευταίου μεγάλου γεγονότος εξαφάνισης, αλλά η ικανότητα των θηλαστικών να προσαρμοστούν στη θερμότητα μπορεί να γίνεται με αργά βήματα. Αυτό περιλαμβάνει τους ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται στη Γη για σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.

Οι ανθρωπίδες εμφανίστηκαν πριν από περίπου έξι εκατομμύρια χρόνια, όταν ο κόσμος ήταν πολύ πιο δροσερός από ότι ήταν κατά την περίοδο των δεινοσαύρων.

«Αν και το είδος μας αναπτύχθηκε εξαιρετικά γρήγορα, θα αντιμετωπίσουμε τεράστιες προκλήσεις στην εποχή της «Pangea Ultima», αν υποθέσουμε ότι θα τα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε την τρέχουσα ανθρωπογενή κλιματική κρίση και τη μαζική εξαφάνιση άλλων ειδών».

Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις της ζέστης, θα υπήρχαν σοβαρά προβλήματα εφοδιασμού με τρόφιμα λόγω κατάρρευσης της βλάστησης. Η μελέτη σημειώνει ότι τα περισσότερα φυτά καταπονούνται σε θερμοκρασίες άνω των 40 Βαθμών Κελσίου και διασπώνται εντελώς εάν εκτεθούν στους 60 Βαθμούς Κελσίου για παρατεταμένες περιόδους. Ο βασικός συντάκτης της μελέτης, Αλεξάντερ Φάρνσγουορθ από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ μίλησε για την προοπτική ενός άλλου γεγονότος εξαφάνισης, που περιλαμβάνει ανθρώπους.

«Η Γη έχει ένα πολύ μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Οι άνθρωποι είναι πολύ τυχεροί με αυτό που έχουμε τώρα και δεν πρέπει να πιέζουμε το δικό μας κλίμα πέρα από το ψυχρότερο κλίμα που εξελίξαμε. Είμαστε το κυρίαρχο είδος, αλλά η Γη και το κλίμα της αποφασίζουν πόσο θα διαρκέσει αυτό», είπε και πρόσθεσε: «Αυτό που ακολουθεί είναι εικασία του καθενός. Το κυρίαρχο είδος θα μπορούσε να είναι κάτι εντελώς νέο».

Οι συντάκτες της μελέτης παραδέχονται ότι η πρόβλεψή τους έχει υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας λόγω του εξαιρετικά μακροπρόθεσμου χρονικού πλαισίου, ωστόσο, ευελπιστούν ότι η μελέτη, η οποία ξεκίνησε κατά τη διάρκεια του lockdown της πανδημίας, θα προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες για προηγούμενα γεγονότα μαζικής εξαφάνισης και το ενδεχόμενο να είναι κατοικήσιμοι άλλοι πλανήτες .

Μέχρι τώρα, όταν οι αστρονόμοι είχαν μελετήσει μακρινούς γαλαξίες για πλανήτες που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα εναλλακτικό σπιτικό για το ανθρώπινο είδος, έλαβαν υπόψη κυρίως την απόσταση από τον Ήλιο και την παρουσία νερού.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι η τεκτονική είναι επίσης ένας σημαντικός παράγοντας για τον προσδιορισμό του κλίματος ενός πλανήτη.

«Αν η Nasa μπορούσε να στείλει ένα διαστημικό λεωφορείο μόνο σε έναν πλανήτη, τότε θα επέλεγα έναν που δεν θα είχε υπερήπειρο», είπε ο Φάρνσγουορθ προσθέτοντας: «Καλύτερα να έχουμε πολλές ηπείρους διάσπαρτες, όπως συμβαίνει τώρα στη Γη».