από την Κατερίνα Βασιλοπούλου, νηπιαγωγό -Ειδική Παιδαγωγό MSc
Το παιχνίδι παίζει βασικό ρόλο στην κοινωνική, συναισθηματική, σωματική, γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη του παιδιού.
Το παιχνίδι είναι οικείο στα παιδιά, γι’ αυτό έχει καλύτερα αποτελέσματα προς τη μάθηση απ’ ότι ο παραδοσιακός τρόπος μάθησης.
Το παιχνίδι είναι εργαλείο μάθησης, αφού παρέχει τη δυνατότητα επανάληψης, τα παιδιά αναπτύσσουν ακαδημαϊκές ικανότητες στο πλαίσιο συνδυασμού μάθησης-παιχνιδιού και δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να μάθουν μέσω της δοκιμής και του λάθους, να έχουν θετική αυτοεικόνα, αυτοπεποίθηση, να συγκεντρώνονται σε ότι κάνουν, να παρατηρούν, να πειραματίζονται, να προβλέπουν, να υποθέτουν, να ερμηνεύουν, να αναλύουν, να συνθέτουν, να διατυπώνουν ερωτήσεις, να κρίνουν, να σχηματοποιούν (π.χ. το παιχνίδι με πλαστελίνη που παίρνει διάφορα σχήματα, βοηθά στη μάθηση μαθηματικών και επιστημονικών εννοιών, που είναι η βάση για τις γνώσεις που θα αποκτήσουν αργότερα) και έτσι καλλιεργείται η διανοητική λειτουργία.
Το παιχνίδι δίνει ευκαιρίες προβληματισμού, τα παιδιά διευρύνουν εμπειρίες, ξεδιαλύνουν τα μυστήρια του κόσμου με δικό τους ρυθμό και ανακατασκευάζουν τον κόσμο γύρω τους.
Η επαφή με διάφορα υλικά και αντικείμενα, βοηθά τα παιδιά να γίνουν δημιουργικά, να πειραματίζονται και να χρησιμοποιούν όλες τους τις αισθήσεις, ώστε να πάρουν πληροφορίες για να καταλάβουν τον κόσμο γύρω τους.
Μέσω του παιχνιδιού τα παιδιά εκφράζουν τα συναισθήματα τους, υπακούν σε κανόνες, λειτουργούν σε ομάδα, έχουν κοινό στόχο, φαντάζονται τον εαυτό τους σε ποικίλους κοινωνικούς ρόλους και χτίζουν την προσωπικότητα τους.
Η φαντασία των παιδιών παίζει ενεργό ρόλο στα παιχνίδια τους και η πραγματικότητα παίρνει τη μορφή συμβόλων και τα παιδιά ‘μεταμορφώνονται’ σε άλλους ανθρώπους, ζώα, αντικείμενα κ.α.
Με το παιχνίδι τα παιδιά γεφυρώνουν το διάστημα μεταξύ του εσωτερικού τους κόσμου και της εξωτερικής πραγματικότητας και ιδιαίτερα μέσα από το δραματικό (μιμητικό) παιχνίδι, μπορούμε να καταλάβουμε τι σκέφτονται.
Το παιχνίδι είναι γλωσσικό εργαλείο, αφού τα παιδιά ασκούν την επικοινωνία τους με τον εαυτό τους και με άλλους, το παιδί πριν γνωρίσει το νόημα των λέξεων έχει σκέψεις και εικόνες που θέλει να εκφράσει και όταν του δοθούν τα υλικά(π.χ. μπογιά, μολύβια, μαρκαδόρους κ.α.),σχηματίζει σύμβολα στο χαρτί που εκφράζουν τις εντυπώσεις του και με υλικά που πλάθονται δίνει Τρίτη διάσταση στα αντικείμενα.
Άλλος τρόπος που τα παιδιά εκφράζονται, είναι με το σώμα τους, που δίνει πιο αληθινή απεικόνιση.
Επίσης, το παιχνίδι αποτελεί θεραπεία, έχει αξία για τα παιδιά, γιατί μέσω αυτού αντιμετωπίζουν καταστάσεις που του προκαλούν άγχος, με συμβολικό τρόπο, ώστε το άγχος να μειώνεται και να ελέγχεται.
Επιπλέον, το παιχνίδι σωματικά δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά, να αναπτύξουν μυική δύναμη και μυικό έλεγχο, ισορροπία και να αποκτήσουν εμπιστοσύνη όταν χρησιμοποιούν το σώμα τους.
Το παιχνίδι είναι μια από τις πιο ουσιαστικές εμπειρίες στη ζωή των παιδιών, είναι ο πυρήνας της εκπαίδευσης και το πρωταρχικό μέσο μάθησης και ωρίμανσης. Παιδιά που στερήθηκαν το παιχνίδι είχαν καθυστέρηση στην εξέλιξη τους και στη σχολική τους ωριμότητα.
