του Λάσκαρη Κωνσταντίνου
Συναισθήματα όπως η θλίψη, ο θυμός, η ζήλια,ο φθόνος, ο φόβος & το άγχος όχι μόνο θεωρούνται ανεπιθύμητα & απωθητικά αλλά επιπλέον θεωρούνται σημάδι ευαλωτότητας και ανεπάρκειας για αυτούς που τα βιώνουν. Κι όμως, όσο καλό είναι το να επιδιώκουμε να μας διακατέχουν τα θετικά συναισθήματα, εξίσου χρήσιμο είναι να δίνουμε χώρο και στα συναισθήματα που μας δυσαρεστούν, μας δυσανασχετούν, μας πληγώνουν.
Ο βασικός λόγος που ο άνθρωπος εμφορείται από συναισθήματα όλων των διακυμάνσεων(πολύ θετικά έως πολύ αρνητικά) είναι για να μπορεί να αξιολογεί τις εμπειρίες του, να αποκτά αυτογνωσία, να αναπτύσσεται ψυχονοητικά, να γίνεται συνειδητοποιημένος, κατασταλαγμένος και άνθρωπος με συγκροτημένη σκέψη.
Τα «αρνητικά» συναισθήματα μας υπενθυμίζουν ότι δεν είμαστε άτρωτοι, αλώβητοι αλλά πεπερασμένοι με όρια και μας προστατεύουν στο να μην τα ξεπερνάμε για να μην διακινδυνεύουμε την σωματική μας ακεραιότητα & ψυχική μας υγεία. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει ούτε να τα καταπιέζουμε, ούτε να τα καταπνίγουμε, ούτε να τα αναθεματίζουμε αλλά να αποκομίζουμε γνώση, ωφέλιμη εμπειρία για να λαμβάνουμε ορθότερες αποφάσεις και να κάνουμε σωστές επιλογές (φίλοι, εργασία, συνεργάτες κλπ)
Για παράδειγμα:
Ο θυμός
μας καταβάλλει & μας αποδυναμώνει συναισθηματικά όταν νιώθουμε ότι κάποιος μας υποτίμησε ή μας αποδοκίμασε, μας μείωσε. Στην πραγματικότητα είναι ένα συναίσθημα που μας ωθεί στο να ορθώσουμε τείχη γύρω από τον εαυτό μας ώστε να τον προστατέψουμε από κακόβουλες βολές και μας βοηθάει στο να ενεργήσουμε και να μην μείνουμε αδρανείς, ατάραχοι, άβουλοι, παθητικοί στην περίπτωση που νιώσουμε ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε κάτι που για εμάς είναι σημαντικό όπως εν προκειμένω την αξιοπρέπεια μας, την υπόληψη μας, την αυτοεκτίμησή μας. Βοηθάει επίσης στο να υπενθυμίζουμε στους άλλους ότι δεν μένουμε αμέτοχοι σε κάθε απόπειρα απαξίωσης ή υπονόμευσης της ευημερίας μας & δικαιωμάτων μας καθώς και οι άλλοι λαμβάνουν περισσότερο υπόψιν τις ανάγκες μας.
Η θλίψη
που καταβάλλει όσους βιώνουν μια απώλεια ή αίσθημα ματαίωσης, υπαρξιακό κενό, οδύνη εξαιτίας αποτυχίας σε πλάνα που δεν είχαν αίσιο τέλος, εξαιτίας απόρριψης από κάποιο πρόσωπο στο οποίο είχαμε επενδύσει τα όνειρά μας, είχαμε στηρίξει τις ελπίδες μας, είχαμε εμπιστευτεί…αποτελεί ένδειξη ότι υπάρχει ανάγκη να γίνουν αλλαγές και να μπουν τα πράγματα σε νέες βάσεις. Δίνει επίσης στους άλλους το σήμα ότι χρειαζόμαστε τη βοήθειά, τη στήριξη, τη συμπαράστασή τους. Όσοι επιτρέπουν στον εαυτό τους να βιώσουν τη θλίψη τους στην ολότητα της & σε όλη της την ένταση θα αισθανθεί να γεννιέται μέσα του αίσθημα συμπόνιας για τους άλλους, ενσυναίσθησης, δικαιοσύνης & γενικά γίνονται πιο ευγενικοί άνθρωποι. Αντίθετα, η διαρκής ευδαιμονία συχνά οδηγεί σε επιπόλαιες πράξεις και επιλογές – ακόμα και στην ύβρη.
Η ζήλια
μας κάνει να θέλουμε να βελτιωνόμαστε και γενικά να αμβλύνουμε τις οξείες γωνίες και να γίνουμε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας σε τομείς που νιώθουμε ότι μειονεκτούμε, υστερούμε και γενικά μας κινητοποιεί στο να δουλέψουμε πιο σκληρά, με πυγμή & ζήλο. Οι ενοχές και η ντροπή μας βοηθάνε να στρέψουμε το φακό στον εαυτό μας, να αξιολογήσουμε τη συμπεριφορά μας και να διορθωθούμε. Ο φόβος μας προειδοποιεί και μας προστατεύει απο κινδύνους που μπορούν να αποβούν μοιραίοι ή & θανάσιμοι. Η σύγχυση και ο εκνευρισμός μας ωθούν να επικεντρωθούμε & αναλύσουμε δυσχερείς καταστάσεις, να εντρυφήσουμε πιο μεθοδικά στην ανάλυση θεμάτων & ζητημάτων που μας είναι θολά, αδιευκρίνιστα & ασαφή.
Συμπερασματικά…
θα λέγαμε ότι το να νιώθουμε άσχημα συνιστά όντως δυσάρεστη & επώδυνη εμπειρία αλλά αυτό το οποίο οφείλουμε να κάνουμε είναι να εστιάσουμε στο να αφουγκραστούμε αυτό που έχουν να μας πουν, να μας συμβουλεύσουν, να μας διδάξουν τα συναισθήματά μας ακόμα και τα πιο επίπονα, τα πιο δυσβάστακτα.
