Καλοκαίρι και προβλήματα στα αυτιά - Τι να προσέξετε

από τον Ιωάννη Αθανασόπουλο MD, PhD – Χειρουργό ΩΡΛ-Παίδο ΩΡΛ, Διευθυντή Τμήματος Ωτολογίας, Ακοολογίας, Νευροωτολογίας του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών – Πρόεδρος της Πανελλήνιας Παιδο-Ωτορινολαρρυγολογικής Εταιρείας

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μία ενόχληση/φλεγμονή στο αυτί που συνήθως δεν είναι σοβαρή, μπορεί πολύ εύκολα να μας χαλάσει τη διάθεση και τις διακοπές! Επομένως, μία προληπτική επίσκεψη στον ΩΡΛ πριν αρχίσουμε τις βουτιές μας, ενδεχομένως να συμβάλλει στην πρόληψη της εμφάνισης τέτοιων ανεπιθύμητων συμβάντων. Καθώς ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στην ανάπτυξη μολύνσεων στο αυτί, άτομα που εμφάνισαν τέτοια περιστατικά στο παρελθόν, θα πρέπει να προσέχουν ακόμα περισσότερο. Επιπροσθέτως, όσοι ασχολούνται με καταδύσεις και υποβρύχιο ψάρεμα, άρα βουτούν σε μεγάλα βάθη, καλό θα ήταν να υποβληθούν σε μία πιο λεπτομερή εξέταση.

*μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook juniorsclub.gr —>ΕΔΩ

Σε γενικές γραμμές, αν νιώσουμε το αυτί μας «βουλωμένο» ή να πονάει μετά από μπάνιο στη θάλασσα, ας αποφύγουμε προσωρινά την επαφή με το νερό, τοποθετώντας στο αυτί που μας ενοχλεί ένα βαμβάκι με βαζελίνη. Θα μπορούσαμε, επίσης, να ενσταλάξουμε προσεκτικά μερικές σταγόνες οινοπνεύματος αν το νιώσουμε «βουλωμένο» [εκτός από ειδικές περιπτώσεις (πχ διάτρηση τυμπάνου, πρόσφατο χειρουργείο στο αυτί)], έτσι ώστε αν η ενόχληση προκαλείται από κερί (κυψελίδα) που διογκώθηκε από το νερό, να συρρικνωθεί. Aν ο πόνος δεν υποχωρήσει ή παρουσιάσουμε πυρετό, θα πρέπει να επικοινωνήσουμε με το γιατρό ώστε να μας χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία. Aν χρησιμοποιούμε ωτοασπίδες, θα πρέπει να τις καθαρίζουμε και να τις στεγνώνουμε σχολαστικά μετά από κάθε χρήση, ώστε να αποφευχθεί τυχόν μόλυνσή τους από κάποιο μικρόβιο.

Τα δύο πιο κοινά προβλήματα στα αυτιά το καλοκαίρι είναι η εξωτερική ωτίτιδα και η διάτρηση του τυμπάνου. Η εξωτερική ωτίτιδα αφορά λοίμωξη στο εξωτερικό μέρος του ακουστικού πόρου και συνήθως προκαλείται από νερό που εισέρχεται στο αυτί κατά το κολύμπι. Το νερό δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες οι οποίες διευκολύνουν την ανάπτυξη βακτηρίων ή/και μυκήτων. Μία ακόμα ενδεχόμενη αιτία εξωτερικής ωτίτιδας είναι η χρήση μπατονέτας ή άλλων αντικειμένων καθαρισμού, καθώς καθιστούν την περιοχή επιρρεπή σε λοιμώξεις λόγω τραυματισμού από τη συνεχή τριβή που ασκείται. Στην αρχή, τα συμπτώματα της εξωτερικής ωτίτιδας είναι ήπια (κνησμός, ευαισθησία στο άγγιγμα ή την πίεση, εκροή υγρού), ενώ αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να επιδεινωθούν (πόνος, διόγκωση του πτερυγίου, πυρετός). Η αντιμετώπισή της συνήθως γίνεται με σταγόνες και πλήρη αποφυγή του νερού για 10-15 ημέρες.

Αν κατά τη διάρκεια μίας βουτιάς αισθανθούμε πόνο στο αυτί, θα πρέπει να αναδυθούμε στην επιφάνεια και να μην τον αγνοήσουμε, ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι το τύμπανό μας δεν θα υποστεί κάποια βλάβη. Η διάτρηση τυμπάνου είναι η πιο συχνή πάθηση και γίνεται αντιληπτή καθώς το άτομο νιώθει δυνατό πόνο κατά τη ρήξη της τυμπανικής μεμβράνης, με πιθανή έξοδο αίματος. Ο πόνος υποχωρεί, αλλά παραμένει βουητό, αίσθημα πληρότητας και ίσως βαρηκοΐα. Τα συμπτώματα αυτά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από ΩΡΛ.

Προληπτικά, για να αποφευχθούν στο μέτρο του δυνατού τα προβλήματα στα αυτιά, θα βοηθούσαν οι παρακάτω ενέργειες:

1) Επιλέξτε όσο το δυνατόν πιο «καθαρά» μέρη για κολύμπι. Καλύτερα να μην κολυμπήσετε σε θάλασσες/λίμνες/ποτάμια που μοιάζουν μολυσμένα ή πισίνες/υδρομασάζ που δεν καθαρίζονται ή συντηρούνται ορθά

2) Διατηρήστε τα αυτιά σας στεγνά μετά από την επαφή με το νερό χρησιμοποιώντας μία καθαρή μαλακή πετσέτα. Διευκολύνει να γείρετε το κεφάλι προς το πλάι ώστε να απομακρυνθεί λόγω της βαρύτητας νερό που τυχόν έχει παραμείνει στην περιοχή. Εναλλακτικά, θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε ένα στεγνωτήρα μαλλιών σε πολύ χαμηλή ένταση και σε απόσταση από το αυτί σας για να διώξετε την υγρασία.

3) Αποφύγετε τις μπατονέτες, τα δάχτυλα ή άλλα αιχμηρά αντικείμενα για τον καθαρισμό των αυτιών σας, καθώς μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμό ή να ωθήσουν το κερί που φυσιολογικά δημιουργείται πιο βαθιά. Το κερί δρα μεν προστατευτικά για το αυτί, ωστόσο αν παράγεται σε αυξημένη ποσότητα και δημιουργεί προβλήματα, καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στον ΩΡΛ για καθαρισμό

4) Άτομα που χρησιμοποιούν βοηθήματα ακοής (πχ ακουστικά βαρηκοΐας) θα πρέπει να τα αφαιρούν πριν την επαφή με το νερό. Είναι σημαντικό να καθαρίζονται τακτικά ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες και να φυλάσσονται στην ειδική θήκη μεταφοράς τους όταν δεν χρησιμοποιούνται.

5) Χρησιμοποιείστε με προσοχή, αποφεύγοντας τον ψεκασμό προς την περιοχή των αυτιών, σπρέι μαλλιών ή άλλες ερεθιστικές χημικές ουσίες, καθώς μπορεί να πυροδοτήσουν ή να επιδεινώσουν υπάρχοντα προβλήματα, κυρίως το καλοκαίρι λόγω της αυξημένης ζέστης και υγρασίας

Η επίσκεψη στη θάλασσα και η κολύμβηση αποτελούν μία από τις πιο ευχάριστες καλοκαιρινές δραστηριότητες αρκεί να λαμβάνονται οι κατάλληλες προφυλάξεις. Συνεπώς, φροντίζουμε να προστατεύουμε τα αυτιά μας και να αξιολογούμε τα νερά που πρόκειται να κολυμπήσουμε, ώστε να ελαττώσουμε στο ελάχιστο την πιθανότητα εμφάνισης μολύνσεων. Ακόμα και αν τελικά προκύψει κάποια ενόχληση στο αυτί, συμβουλευόμαστε άμεσα τον ΩΡΛ ώστε να μας καθοδηγήσει και να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε με ασφάλεια το νερό!