Ο όρος πρόωρο νεογνό αναφέρεται σε νεογνά, τα οποία γεννήθηκαν πριν από τη συμπλήρωση των 37 εβδομάδων κύησης. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η κατάταξη της προωρότητας σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. (Howson και συνεργάτες, 2012):
-Μετρίου βαθμού ή οριακή προωρότητα: 32 εβδομάδες κύησης (ε.κ.) – <37 ε.κ.
-Υψηλού βαθμού προωρότητα: 28 ε.κ. – <32 ε.κ.
-Ακραία προωρότητα <28 ε.κ.
Ο προωρότητα ενδέχεται να οφείλεται σε αυτόματη έναρξη πρόωρου τοκετού (40% έως 45% των περιπτώσεων) ή σε πρόωρη ρήξη των υμένων (αυτό, που ονομάζουμε «σπάσαν νωρίς τα νερά») (στο 30% με 35% των περιπτώσεων), ενώ ενίοτε προκαλείται σκοπίμως από τον ιατρό, λόγω μαιευτικών επιπλοκών (Goldenberg και συνεργάτες, 2008).
Πρόωρος τοκετός, σύμφωνα με εκτιμήσεις αφορά το 10% των κυήσεων, με τις περιπτώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο να υπολογίζονται στα 15 εκατομμύρια ετησίως (Creswell και συνεργάτες, 2023).
Η δε συχνότητα των επιπλοκών στην υγεία του νεογνού μειώνεται, όσο αυξάνεται η ηλικία της κύησης, με τα νεογνά που γεννιούνται πριν τη συμπλήρωση 28 εβδομάδων κύησης να αντιμετωπίζουν υψηλό νοσηρότητα και θνησιμότητα (Creswell και συνεργάτες, 2023).
Υπάρχουν όμως ενδείξεις, ότι ακόμα και νεογνά με οριακή προωρότητα έχουν υψηλότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν παθολογίες όπως (Creswell και συνεργάτες, 2023):
-διαταραχή της αναπνευστική λειτουργίας
-υποθερμία
-υπογλυκαιμία
-ίκτερο
-λοίμωξη
-διαταραχές στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος
-διαταραχές στο μεταβολισμό.
Γιατί είναι σημαντικό να μπορέσουμε να προβλέψουμε τον πρόωρο τοκετό;
Η όποια δυνατότητα πρόβλεψης του πρόωρου τοκετού, μας δίνει την ευκαιρία λήψης κάποιων μέτρων, δια των οποίων επιτυγχάνουμε κατά το δυνατόν μείωση των πιθανοτήτων εκδήλωσης του συγκεκριμένου ενδεχομένου.
Όσο νωρίτερα μάλιστα μέσα στην κύηση προβλεφθεί το ενδεχόμενο πρόωρου τοκετού, τόσο πιο αποτελεσματικά είναι και τα μέτρα αποτροπής του. Τέτοια μέτρα αποτροπής κατά περίπτωσιν είναι:
-η περίδεση του τραχήλου
-η τοποθέτηση ειδικού πεσσού στήριξης της μήτρας
-χορήγηση προγεστερόνης
-χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, που αποσκοπεί στην αναστολή των συσπάσεων της μήτρας.
Με ποια τεχνικά μέσα μπορούμε να προβλέψουμε τον πρόωρο τοκετό;
Τα μέσα, που έχουν προταθεί στην προσπάθεια πρόβλεψης του πρόωρου τοκετού περιλαμβάνουν:
τη μέτρηση του μήκους του τραχήλου
– Ο τράχηλος της μήτρας είναι πρακτικά ένας κύλινδρος με παχιά μυϊκά τοιχώματα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το τόνος (τόνος: η συνεχής ελαφρά σύσπαση των μυών, που υφίσταται ακόμα και σε κατάσταση ηρεμίας) του μυϊκού τοιχώματος αυτού του κυλίνδρου διατηρεί τόσο το έσω, όσο και το έξω στόμιο του τραχήλου ερμητικά κλειστά. Επίσης κατά τη διάρκεια της κύησης ο τράχηλος είναι αναγκαίο να διατηρεί ένα επαρκές μήκος.
Στη κλινική μαιευτική πρακτική έχει ενσωματωθεί η μέτρηση του μήκους του τραχήλου της μήτρας με διακολπικό υπερηχογράφημα στα μέσα του δευτέρου τριμήνου της κύησης, συνήθως στα πλαίσια του υπερηχογραφήματος β – επιπέδου.
Έχει παρατηρηθεί, πως στις εγκυμοσύνες, που το μήκος τραχήλου στο συγκεκριμένο στάδιο της κύησης είναι μικρότερο των 25 χιλιοστών, οι πιθανότητες για πρόωρο τοκετό είναι αυξημένες (Glover και συνεργάτες, 2018; Creswell και συνεργάτες, 2023). Οι δε πιθανότητες για πρόωρο τοκετό αυξάνονται έτι περαιτέρω, αν κατά τον υπερηχογραφικό έλεγχο εντοπισθεί στον τράχηλο και η λεγόμενη «χοάνη» (δηλαδή φανεί, πως ο τράχηλος έχει αρχίσει να «ανοίγει»).
η ανίχνευση στο κολπικό υγρό εμβρυϊκής ινωδονεκτίνης (Fetal Fibronectin/ fFN)
– η fFN είναι μία πρωτεΐνη, η οποία κανονικά δεν ανιχνεύεται στο κολπικό υγρό μεταξύ των 22 και των 35 εβδομάδων κύησης και φαίνεται, πως η ανίχνευσή της σε δείγμα κολπικού υγρού τότε «προμηνύει» αυξημένες πιθανότητες τοκετού εντός διαστήματος 7 έως 14 ημερών (Glover και συνεργάτες, 2018; Creswell και συνεργάτες, 2023).
Πάντως η συγκεκριμένη δοκιμασία δεν έχει προς ώρας ενσωματωθεί στην πάγια κλινική πρακτική (Berghella & Saccone, 2019; Varley-Campbell και συνεργάτες, 2019).
η ανίχνευση στις κολπικές εκκρίσεις της πρωτεΐνης Α 1 πλακουντιακής μικροσφαιρίνης (placental alpha microglobulin-1/ PAMG-1)
– πρόκειται για μία πρωτεΐνη, η οποία υπό κανονικές συνθήκες εντοπίζεται μόνον εντός του αμνιακού υγρού, ο εντοπισμός της στις κολπικές εκκρίσεις της εγκύου υποδηλώνει πρόωρη ρήξη των υμένων και τοκετό εντός των προσεχών 7 με 14 ημερών (Abdelazim & Makhlouf, 2012; Ravi και συνεργάτες, 2019; Pirjani και συνεργάτες, 2021; Farnsworth και συνεργάτες, 2021; Cnota και συνεργάτες, 2022).
Θα πρέπει να σημειωθεί, πως η συγκεκριμένη δοκιμασία έχει αξιολογηθεί κατά κύριο λόγο σε κυήσεις, που ήδη παρουσιάζουν σημεία πρόωρου τοκετού και όχι στο γενικό πληθυσμό.
ουσίες στα ούρα της μητέρας
– έχει διατυπωθεί η άποψη, πως ο εντοπισμός στα ούρα της μητέρας συγκεκριμένων ουσιών είναι δυνατόν να βοηθήσει στην πρόβλεψη του πρόωρου τοκετού (Maitre και συνεργάτες, 2014; Zhang και συνεργάτες, 2024).
Εντούτοις, και η δοκιμασία αυτή, αν και φαίνεται υποσχόμενη, δεν έχει αποδείξει την αξία της σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη του πρόωρου τοκετού (Ronde και συνεργάτες, 2022).
η μέτρηση των επιπέδων συγκεκριμένων ουσιών στο αίμα της μητέρας
είναι μία ακόμα μέθοδος πρόβλεψης πρόωρου τοκετού, που έχει προταθεί.
το καρδιοτοκογράφημα
– πρόκειται για μία σκευή, δια της οποίας καταγράφονται ενδεχόμενες συσπάσεις της μήτρας, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πρόωρο τοκετό.
Μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook juniorsclub.gr —>ΕΔΩ
