Το πρωινό πουλί όχι μόνο… πιάνει το σκουλήκι, αλλά έχει και καλύτερη ψυχική υγεία, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική μελέτη!
Ο λεγόμενος χρονότυπος, δηλαδή το ποια ώρα της ημέρας έχει κάποιος την τάση να κοιμάται και να ξυπνά, έχει σημαντική επίδραση στη διάθεση και στα επίπεδα ευεξίας.
Χρονότυπος & κατάθλιψη
Προκειμένου να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ χρονότυπου και κατάθλιψης, οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ και το νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital της Βοστώνης ανέλυσαν στοιχεία που αφορούσαν συνολικά 32.470 γυναίκες με μέση ηλικία τα 55 έτη.
Καμία από τις συμμετέχουσες δεν εκδήλωνε συμπτώματα κατάθλιψης στο ξεκίνημα της μελέτης, το 2009, και η ψυχική υγεία τους αξιολογήθηκε μέσω ειδικών ερωτηματολογίων ανά διετία μέχρι το 2013.
Αφού συνυπολόγισαν αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου για την κατάθλιψη (όπως τα επίπεδα σωματικής άσκησης ή τυχόν χρόνια νοσήματα), οι ερευνητές εστίασαν στη σχέση ύπνου και ψυχικής υγείας.
Από το σύνολο των συμμετεχόντων, το 37% των γυναικών δήλωσαν ότι συνηθίζουν να ξυπνούν νωρίς το πρωί, ενώ το 10% δήλωσαν πως είναι «κουκουβάγιες», δηλαδή προτιμούν να ξυπνούν αρκετά αργά και να δραστηριοποιούνται περισσότερο με της… νύχτας τα μάτια. Το υπόλοιπο 53% των γυναικών φάνηκε να ανήκει στον ενδιάμεσο χρονότυπο.
Από τις τρεις ομάδες γυναικών, όσες ανήκαν στον πολύ πρωινό χρονότυπο –τα αποκαλούμενα και «πρωινά πουλιά»– φάνηκε πως είχαν 12-27% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης συγκριτικά με όσες ανήκαν στον ενδιάμεσο χρονότυπο. Από την άλλη, οι «κουκουβάγιες» υπολογίστηκε πως είχαν 6% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν κατάθλιψη συγκριτικά με τις συμμετέχουσες που ανήκαν στον ενδιάμεσο χρονότυπο.
Όπως εξηγεί η επικεφαλής συντάκτρια της μελέτης, Σελίν Βέτερ, ο χρονότυπος φαίνεται να επηρεάζει την ψυχική υγεία και τις πιθανότητες κατάθλιψης συγκεκριμένα ασχέτως άλλων παραμέτρων του τρόπου ζωής. Η ερευνήτρια διευκρινίζει περαιτέρω ότι, σύμφωνα με παλαιότερες επιστημονικές μελέτες, ο χρονότυπος καθορίζεται ως έναν βαθμό από γενετικούς (κληρονομικούς) παράγοντες, ενώ κάποιες γονιδιακές παραλλαγές (π.χ. RORA, PER2) έχουν συσχετιστεί τόσο με τη ρύθμιση του χρονότυπου όσο και με τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Σε περίπτωση που θεωρείτε ότι ο χρονότυπός σας επηρεάζει αρνητικά την ψυχική σας υγεία, η Βέτερ συνιστά να γυμνάζεστε, να απολαμβάνετε το φυσικό φως του ήλιου και να φροντίζετε να απολαμβάνετε αρκετό και ποιοτικό ύπνο για να τον «ξαναρυθμίσετε» προς όφελός σας.
Η μελέτη, η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα σχετικά με τις διαταραχές της διάθεσης και τον χρονότυπο, δημοσιεύεται αναλυτικά στην επιθεώρηση Journal of Psychiatric Research.
