της δημοσιογράφου Ελένης Βασιλοπούλου @elena_juniorsclub
Πώς θα προστατέψετε τον εαυτό σας από τις ιώσεις;
Ο Κωνσταντίνος Α. Ζησιμόπουλος, MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών και Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Πανεπιστημίου Πατρών, απαντά στα δικά σας ερωτήματα για τη γρίπη, τις ιώσεις, τα εμβόλια και κυρίως μας δίνει συμβουλές για να θωρακίσουμε τον οργανισμό μας!
Εποχική έξαρση των ιώσεων
J.c.: Με την έναρξη του χειμώνα, έχουμε κορύφωση της γρίπης και των ιώσεων της εποχής. Ποιες είναι οι πιο συχνές ιώσεις και σε ποιες πρέπει να προσέξουμε περισσότερο;
Κ.Ζ.: Κάθε έτος, τη συγκεκριμένη εποχή του φθινοπώρου (αρχές του χειμώνα), ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυξημένη νοσηρότητα από εποχικές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και όχι μόνο. Στην εποχική έξαρση των ιώσεων οδηγούν ποικίλοι παράγοντες, όπως:
– Το άνοιγμα των σχολείων και ο συγχρωτισμός των μαθητών
– Οι καιρικές μεταβολές με πτώση της θερμοκρασίας περιβάλλοντος που ευνοεί ορισμένες ιογενείς, ως επί το πλείστον, λοιμώξεις
– Ο αυξημένος συγχρωτισμός στους χώρους εργασίας, στην εστίαση, αλλά και σε άλλους κλειστούς χώρους, όπου ο συνδυασμός κακού αερισμού και παρουσίας αυξημένου αριθμού ανθρώπων αποτελεί ικανή συνθήκη για την εξάπλωση ιογενών λοιμώξεων.
Οι πιο συχνές ιώσεις που παρουσιάζουν έξαρση την περίοδο αυτή είναι αυτές που ως αιτιολογικό παράγοντα έχουν κάποιο ρινοϊό, εντεροϊό, αναπνεσυτικό συγκυτιακό ιό (RSV), ιούς Coxsackie (ήδη παρατηρείται έξαρση με συρροή περιστατικών σε σχολεία και παιδικούς σταθμούς).
Αργότερα το χειμώνα και από τα μέσα Δεκεμβρίου έως και τα τέλη Μαρτίου συνήθως, παρατηρείται το ετήσιο επιδημικό κύμα της γρίπης που αποτελεί ίσως και την πιο επικίνδυνη ιογενή λοίμωξη μεταξύ όσων ιογενών λοιμώξεων γνωρίζαμε πριν την εμφάνιση του COVID-19.
Συνήθως, οι εποχικές ιογενείς λοιμώξεις δεν οδηγούν σε μείζονα προβλήματα.
Παραμένουμε σε εγρήγορση ως πολίτες, αλλά κι εμείς ως κλινικοί Ιατροί, κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών, τόσο σε ότι αφορά την COVID-19 λοίμωξη, αλλά και σε ότι αφορά το επερχόμενο κύμα της εποχικής γρίπης.
Ποιοι πρέπει να κάνουν εμβόλια;
J.c.: Τα εμβόλια της γρίπης και του covid, είναι απαραίτητα να τα κάνουμε όλοι ή μόνο οι πιο ευάλωτες ομάδες και οι ηλικιωμένοι;
Κ.Ζ.: Είναι προφανές ότι οι εμβολιασμοί έναντι λοιμωδών και μεταδοτικών νόσων παρέχουν προστασία από σοβαρή νόσηση και επιπλοκές. Η ανθρωπότητα με την ανακάλυψη των εμβολίων έχει ωφεληθεί πολλαπλώς σε επίπεδο Δημόσιας Υγείας και όχι μόνο.
Εξυπακούεται ότι οι επονομαζόμενες ευπαθείς ομάδες και οι ηλικιωμένοι έχουν απόλυτη προτεραιοποίηση σε ότι αφορά τον εμβολιασμό τους έναντι του COVID-19 και της εποχικής γρίπης. Σε ότι αφορά τη γρίπη, επιπρόσθετος εμβολιασμός σε κλειστούς πληθυσμούς και παιδιά λειτουργεί σαφώς θετικά αναφορικά με τη Δημόσια Υγεία.
Δεν θα πρέπει να παραλείψω τη σαφή θέση μου υπέρ του πλήρους και καθολικού εμβολιασμού των υπηρετούντων σε δομές παροχής υπηρεσιών υγείας.
Κατευθυντήριες οδηγίες ανακοινώνονται κάθε χρόνο από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας, ενώ οι τρέχουσες οδηγίες για τον εμβολιασμό για τον κορωνοϊό υπάρχουν αναρτημένες και στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ.
J.c.: Το εμβόλιο της γρίπης ή του κόβιντ, σε έναν υγιή οργανισμό, σε έναν νέο σε ηλικία που γυμνάζεται και τρέφεται σωστά, θα του προσφέρει κάτι επιπλέον;
Κ.Ζ.:Ο κάθε εμβολιασμός έχει ως σκοπό την κινητοποίηση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού για παραγωγή αντισωμάτων κατά του συγκεκριμένου κάθε φορά μικροβίου. Έτσι πραγματοποιώντας τον εμβολιασμό έναντι COVID ή γρίπης, ο οργανισμός παράγει αντισώματα κατά των δύο αυτών ιών.
Σε περίπτωση που μολυνθεί κάποιος από Covid ή γρίπη, θα διαθέτει έτοιμα αντισώματα και θα μπορέσει να καταπολεμήσει ταχύτερα και αποτελεσματικότερα τον ιό, αποφεύγοντας τις δυσάρεστες και επικίνδυνες επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν στη διαδρομή των νόσων αυτών.
Η άσκηση και η καλή διατροφή επιδρούν σαφώς στην υγιή αντίδραση του ανοσιακού συστήματός μας, ωστόσο η διενέργεια εμβολιασμού παρέχει σαφώς πρόσθετη και πολύτιμη προστασία, ιδιαίτερα σε μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους που ενδεχομένως έχουν και συνοσηρότητα.
Υπερτονίζεται, ωστόσο, η αξία του προληπτικού εμβολιασμού και σε νεότερους και υγιείς ανθρώπους.
Έχουμε έξαρση σε ιώσεις ;
J.c.: Γιατί υπάρχει έξαρση σε ιώσεις ; Πολλοί τύποι γρίπης, κοβιντι, κοξάκι;Ευθύνεται ο καιρός;
Κ.Ζ.: Οι καιρικές συνθήκες (πτώση θερμοκρασίας και υγρασία) σαφώς επηρεάζουν τόσο τον κύκλο ζωής των μικροβίων, όσο και την διάρκεια ζωής τους.
Επιπλέον, οι καιρικές συνθήκες οδηγούν σε τροποποίηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των συνηθειών μας. Για παράδειγμα, τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες αυξάνεται ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους, πράγμα που αποτελεί ιδανική συνθήκη για εξάπλωση ιογενών λοιμώξεων.
Οι καιρικές συνθήκες, λοιπόν, ευθύνονται εν μέρει – είτε άμεσα, είτε έμμεσα – για τις επιδημικές εξάρσεις που παρατηρούνται την εποχή αυτή.
J.c.: Ποιες ομάδες και ηλικίες είναι πιο ευάλωτες σε ιώσεις;
Κ.Ζ.: Εκτεθειμένος σε ιώσεις είναι κάθε άνθρωπος που έχει κοινωνική δραστηριότητα και συναναστρέφεται με άλλους ανθρώπους. Δυνητικά νόσηση μπορεί να εκδηλώσει κάθε άνθρωπος, μικρός ή μεγάλος, με ή χωρίς προβλήματα υγείας.
Ωστόσο, οι ακραίες ηλικίες και οι άνθρωποι με προβλήματα υγείας (ευπαθείς ομάδες) έχουν σαφώς υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση και ανάπτυξη σοβαρών και πολλές φορές θανατηφόρων επιπλοκών.
J.c.:Πότε επισκεπτόμαστε τον ιατρό;
Κ.Ζ.: Νέοι άνθρωποι, χωρίς μείζονα προβλήματα υγείας, καλό θα είναι να εξετάζονται από τον Ιατρό τους, εάν τα συμπτώματα της ίωσης είναι ελαφρά, αλλά επιμένουν για περισσότερο από 2 – 3 ημέρες.
Σε περίπτωση βαρύτερων συμπτωμάτων η εξέταση καλό θα είναι να πραγματοποιείται το αργότερο εντός του δεύτερου 24ωρου.
Καμία αναμονή δεν θα πρέπει να υπάρχει σε ασθενείς ακραίων ηλικιών, οι οποίοι παρουσιάζουν και συνοδά προβλήματα υγείας. Ιδιαίτερα, δε, οι ασθενείς με χρόνιες πνευμονοπάθειες δεν κωλυσιεργούν επ’ ουδενί λόγω και θα πρέπει να εξετάζονται από το θεράποντα ιατρό τους εγκαίρως.
Τρόποι θωράκισης από τις ιώσεις
J.c.:Πώς θωρακίζουμε τον οργανισμό μας, να μη νοσούμε εύκολα από ιώσεις;
Κ.Ζ.: Οι τρόποι θωράκισης από τις ιώσεις είναι σαφείς και εύκολοι:
– Σωστή διατροφή
– Άσκηση
– Καλός αερισμός χώρων
– Απολύμανση επιφανειών
– Πλύσιμο χεριών
– Αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους
– Αποφυγή επαφής με άλλους ανθρώπους εάν έχουμε συμπτωματολογία ιώσεως
– Εμβολιασμός, όπου αυτό ενδείκνυται κ.α.
J.c.: Οι γονείς μεταδίδουν ιώσεις στα παιδιά τους; Αν κάποιος γονέας είναι άρρωστος, τι μέτρα πρέπει να λάβει για να προστατέψει τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας;
Κ.Ζ.: Είναι προφανές ότι οι γονείς μπορούν να μεταδώσουν ιώσεις στα παιδιά τους. Όπως και το αντίστροφο.
Τα παιδιά να μολύνονται στο σχολικό περιβάλλον και να μεταφέρουν τα μικρόβια εντός της οικίας τους και να μεταδίδουν στους γονείς ή και τα αδέρφια τους.
Εάν ένας γονέας νοσεί, μπορεί να προστατεύσει τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας από τη διασπορά του μικροβίου τηρώντας κάποιες βασικές αρχές:
– Ελαττώνεται η επαφή με τα λοιπά μέλη της οικογένειας. Όπου αυτό είναι εφικτό, η απομόνωση θα ήταν μια καλή λύση
– Πραγματοποιείται συχνός και καλός αερισμός των κοινόχρηστων χώρων
– Απολυμαίνονται οι επιφάνειες στους κοινόχρηστους χώρους
– Αποφεύγεται η κοινή χρήση σκευών (κουτάλια, πιρούνια, ποτήρια κ.α.)
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η εφαρμογή αυτών των απλών καθημερινών μέτρων επαρκεί για την αποφυγή διασποράς ιογενών λοιμώξεων.
J.c.: Τις περισσότερες φορές αναγάγουμε τα πρώτα συμπτώματα, σε κρύωμα και κάνουμε τις κλασικές θεραπείες με ροφήματα κλπ. Αυτό, μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερο πρόβλημα στην υγεία μας;
Κ.Ζ.:Η χρήση φυσικών βοηθημάτων δεν προκαλούν συνήθως προβλήματα.
Το κύριο πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσουν είναι ο εφησυχασμός και η μη έγκαιρη αναζήτηση λυσιτελούς αντιμετώπισης μιας ιογενούς λοίμωξης και πολύ περισσότερο των επιπλοκών που μπορεί να τη συνοδεύουν.
Οι αντιβιώσεις δε χρησιμοποιούνται «δια πάσαν νόσον»
J.c.: Να καταρρίψουμε μια λανθασμένη εντύπωση που έχουν οι πιο παλιοί. Οι αντιβιώσεις δεν είναι για τις ιώσεις;
Κ.Ζ.: Οι αντιβιώσεις δε χρησιμοποιούνται «δια πάσαν νόσον». Οι αντιβιώσεις είναι φάρμακα τα οποία δρουν κατά των βακτηρίων και δεν έχουν καμιά επίδραση στους ιούς και προφανώς δεν προσφέρουν κανένα όφελος στις ιογενείς λοιμώξεις.
Αντιθέτως, η χρήση αντιβιοτικών σε ιογενείς λοιμώξεις αυξάνει την πίεση της φυσικής επιλογής και οδηγεί σε ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηρίων. Σε αυτό το σημείο εδράζεται και το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στη Δημόσια Υγεία με την
εμφάνιση πολυανθεκτικών μικροβίων, τα οποία δεν αντιμετωπίζονται εύκολα με τη χρήση των υπαρχόντων αντιβιοτικών.
ΟΧΙ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΣΤΙΣ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Το μήνυμα είναι ένα, σαφές και ηχηρό: ΟΧΙ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΣΤΙΣ ΙΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ.
Και θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι η χρήση αντιβιοτικών θα πρέπει να γίνεται μόνο κατόπιν κλινικής εξέτασης και συνταγογράφησης.
Καλό Χειμώνα!
Το διαβητικό παιδί μεγάλωσε και έγινε μια σπουδαία γυναίκα με σημαντικό έργο!
