Η Μείωση της Βλάβης αποτελεί την πύλη εισόδου για τους εξαρτημένους συνανθρώπους μας, που αντιμετωπίζουν καθημερινά το πρόβλημα της εξάρτησής τους εκτός θεραπευτικού πλαισίου, με τις δομές και υπηρεσίες του Οργανισμού, με απώτερο σκοπό την ένταξη σε θεραπευτικό πρόγραμμα και στη συνέχεια την επανένταξή τους στην κοινότητα. Με γνώμονα την ολιστική προσέγγιση και επίκεντρο τον άνθρωπο, τη διαχείριση της εξάρτησης και την κάλυψη βασικών αναγκών των εξαρτημένων συνανθρώπων μας, ο ΟΚΑΝΑ εστιάζει στις υπηρεσίες Μείωσης της Βλάβης.
Η 7η Μαΐου ήταν η Παγκόσμια Ημέρα Μείωσης της Βλάβης. Ό ΟΚΑΝΑ αναδεικνύει την αξία της ημέρας αυτής, φροντίζοντας σε κάθε επίπεδο και για κάθε ανάγκη των εξαρτημένων ατόμων, κάθε μέρα, κάθε στιγμή. «Ως ΟΚΑΝΑ είμαστε δίπλα στους εξαρτημένους συμπολίτες μας στοχεύοντας στην άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες και υποστήριξη», αναφέρει ο Οργανισμός σε ανακοίνωσή του. Ειδικότερα, υλοποιεί τις εξής δράσεις:
- Πλήρης διεύρυνση του πλαισίου χορήγησης της εισπνεόμενης Ναλοξόνης, έπειτα από τη θετική γνωμοδότηση του ΟΚΑΝΑ. Η ναλοξόνη, το αντίδοτο για την υπερδοσολογία είναι διαθέσιμο για όλους. Οι streetworkers του ΟΚΑΝΑ, οι εργαζόμενοι στο πεδίο των εξαρτήσεων και στα Καταστήματα Κράτησης, οι διασώστες του ΕΚΑΒ, οι οικογένειες, οι σημαντικοί άλλοι και οι ίδιοι οι ενεργοί χρήστες μπορούν να χορηγούν ναλοξόνη σώζοντας ανθρώπινες ζωές. Το 2023 σώθηκαν 138 ανθρώπινες ζωές, ενώ μέχρι σήμερα έχουν σωθεί 269 συνάνθρωποί μας με τη χορήγηση Ναλοξόνης στο πεδίο και στις δομές του Οργανισμού.
- Λειτουργία του Χώρου Εποπτευόμενης Χρήσης 12 θέσεων ενέσιμης ή/και εισπνεόμενης χρήσης στο κέντρο της Αθήνας.
Στα δύο έτη λειτουργίας του καταγράφονται:
1. 37.285 συνολικές επισκέψεις για ασφαλέστερη εποπτευόμενη χρήση
2. 1675 εγγεγραμμένους μοναδικούς λήπτες των υπηρεσιών
3. 1800 κατά μέσο όρο εποπτευόμενες χρήσεις ουσιών μηνιαίως
4. Ο ΧΕΧ λειτουργεί από τις 08.00-22.00, από Δευτέρα ως Κυριακή
5. Το 2023 μόνο πραγματοποιήθηκαν 22.085 επισκέψεις για ασφαλέστερη χρήση
- Υπνωτήριο στο κέντρο της Αθήνας (90 ατόμων)
Το 2023 διέμειναν στο Υπνωτήριο 678 μοναδικοί ωφελούμενοι, οι οποίοι έλαβαν ψυχοκοινωνική υποστήριξη, υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, φροντίδας υγιεινής και σίτισης.
- Ανοιχτό Κέντρο Ημέρας στο κέντρο της Αθήνας (200 ατόμων)
Το 2023 δέχθηκε 47.244 επισκέψεις από 611 ωφελούμενους που έλαβαν ψυχοκοινωνική υποστήριξη, υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, φροντίδα υγιεινής, σίτιση, ιματισμό και διασυνδέθηκαν/παραπέμφθηκαν σε άλλες δομές θεραπείας.
- 5 Κέντρα Ημέρας και με υπηρεσίες βραχείας φιλοξενίας στο Ίλιον, στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα, τα οποία δέχθηκαν 29.506 επισκέψεις από 1.929 διαφορετικά άτομα.
- 4 Κινητές Μονάδες για την μείωση της βλάβης σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ρέθυμνο και Τρίπολη.
Σε ένα χρόνο λειτουργίας (2023):
1. πραγματοποιήθηκαν 6.727 επαφές
2. διανεμήθηκαν 76.244 σύριγγες
3. διανεμήθηκαν 14.103 προφυλακτικά
- Δράσεις streetwork
Διανομή 1.169.343 συριγγών το 2023, κατατάσσοντας τον Οργανισμό και την χώρα μας ως μία εκ των τεσσάρων (Τσεχία, Ισπανία, Λουξεμβούργο και τη Νορβηγία), που έχουν επιτύχει να ξεπεράσουν τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για το διανεμόμενο υγειονομικό υλικό ασφαλούς χρήσης που αντιστοιχεί σε κάθε άτομο ανά έτος.
Το 2023: Διανεμήθηκαν 1.169.343 σύριγγες, διανεμήθηκαν 116.196 προφυλακτικά, πραγματοποιήθηκαν 101.267 επαφές και δόθηκαν 5.565 ΚΙΤ εισπνεόμενης χρήσης (shisha pipes).
Ο Οργανισμός από το 2021 επεκτάθηκε στη Μείωση της Βλάβης για το shisha (κακής ποιότητας κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη) με τη διανομή συνολικά 14.756 ΚΙΤ ασφαλούς υλικού εισπνεόμενης χρήσης.
- Μονάδα Άμεσης Βοήθειας και Υποστήριξης (ΜΑΒΥ)
Η ΜΑΒΥ δέχθηκε 4.028 επισκέψεις από ωφελούμενους όπου τους παρασχέθηκε πρωτοβάθμια φροντίδας υγείας.
- Πρόγραμμα «Τιτυός»
Ο «Τιτυός» αποτελεί ένα καινοτόμο πανελλαδικής εμβέλειας πρόγραμμα μικροεξάλειψης της ηπατίτιδας στον πληθυσμό των εξαρτημένων ατόμων. Περιλαμβάνει τη θεραπεία για την ηπατίτιδα C για όλους τους ωφελούμενους του Οργανισμού και εκτιμάται ότι θα αποτρέψει 180 κιρρώσεις, 82 περιπτώσεις ηπατοκυτταρικού καρκίνου και 26 θανάτους μέχρι το 2028. Συνολικά θα εξοικονομήσει 6,33 εκατομμύρια ευρώ στο σύστημα υγείας μέχρι το 2028.
Μέχρι σήμερα έχει εξεταστεί το 94,4% των ωφελούμενων των ΜΟΘΕ του ΟΚΑΝΑ για HCV, ενώ εντάχθηκαν σε θεραπεία 2100 ωφελούμενοι.
- Τηλεφωνική γραμμή SOS 1031
Δέχθηκε 667 κλήσεις μέσα στο 2023.
- ESCAPE: Ανάλυση ουσιών στο πεδίο
Ο ΟΚΑΝΑ και η Ελλάδα συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ESCAPE του EMCDDA για την ανίχνευση του περιεχόμενου των ουσιών από χρησιμοποιημένες σύριγγες που συλλέγονται στο πεδίο. Η χώρα μας είναι η μοναδική που συμμετέχει με 5 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο και Βόλο).
Συνολικά συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 1.000 σύριγγες για ανάλυση ουσιών.
- Μία Κινητή Ιατρική Μονάδα για την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
Η επόμενη μέρα στον πυλώνα της Μείωσης της Βλάβης:
Mε βλέμμα προς την περαιτέρω ανάπτυξη των υπηρεσιών και της εργαλειοθήκης για την καλύτερη αντιμετώπιση και διαχείριση του προβλήματος της εξάρτησης ο ΟΚΑΝΑ προχωρά με τα ακόλουθα βήματα.
1. Τρείς νέοι Κινητοί Χώροι Εποπτευόμενης Χρήσης: δυο στην Αθήνα και ένας στη Θεσσαλονίκη.
2. Δημιουργία ενός Κέντρου Αναφοράς Τοξικώσεων και Υπερδοσολογίας σε συνεργασία με το ΑΠΘ για την άμεση ανταπόκριση σε περιστατικά οξείας τοξίκωσης.
Σκοπός του Κέντρου είναι η κάλυψη των αναγκών σε τοξικολογικές εξετάσεις που προκύπτουν από τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών και η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο (real time) των τάσεων στη χρήση ναρκωτικών ουσιών από τους χρήστες, καθώς και της ανάλυσης των υπερδοσολογιών που συμβαίνουν στην χώρα. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια αντίστοιχη εστιασμένη και καθολική υπηρεσία στην Ελλάδα με διασύνδεση με το σύστημα υγείας.
