Η οικογένεια δεν είναι απλά ένας θεσμός ή μια αναγκαιότητα. Είναι ένα δώρο που μπορούν να εκτιμήσουν λίγο παραπάνω αυτοί που δεν την έχουν. Η οικογένεια δεν εξασφαλίζει στα μέλη της μόνο την ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών τους, αλλά και των συναισθηματικών, που θεωρούνται εξίσου σημαντικές. Οικογένεια σημαίνει αγάπη, στοργή, αποδοχή, ασφάλεια, σεβασμός, κατανόηση, ενθάρρυνση, αρχές, αξίες, συμβουλές… Είναι το πρώτο σχολείο όπου ένα παιδί μαθαίνει τον κόσμο, τις βασικές αξίες της ζωής, εκπαιδεύεται στις σχέσεις με τους άλλους και διαμορφώνει το χαρακτήρα του. Η οικογένεια είναι η πρώτη ομάδα στην οποία συμμετέχει το παιδί και όσα θα βιώσει μέσα σε αυτή θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του.
*μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook juniorsclub.gr —>ΕΔΩ
Η επιρροή της οικογένειας μοιάζει να χάνει έδαφος με την είσοδο των παιδιών στην εφηβεία, αφού οι ανάγκες και οι αλλαγές την νέας περιόδου προωθούν τους εφήβους προς την ομάδα των συνομήλικων. Ωστόσο, η ισχύς της οικογένειας ως δομής και περιβάλλοντος, όπου ο έφηβος εξακολουθεί να ζει μέσα σε αυτό, δε μειώνεται και δεν εκπίπτει. Ο έφηβος εντός της οικογενειακής εστίας συνεχίζει να αναπτύσσει τις γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές του δεξιότητες, εφόσον τα χαρακτηριστικά του οικογενειακού συστήματος το επιτρέπουν. Υπάρχουν, όμως, κάποια στοιχεία σε αρκετές οικογένειες που όχι μόνο δεν ευνοούν την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των εφήβων, αλλά αντιθέτως τη δυσχεραίνουν.
Οι συμπεριφορές που επαναλαμβάνονται μέσα στην οικογένεια και θεωρούνται δυσλειτουργικές είναι η προσπάθεια των γονέων να ελέγξουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τη συμπεριφορά και τις σχέσεις των έφηβων παιδιών τους, αρνούμενοι ότι αυτά πλέον μπορούν να νιώθουν ή να σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο από ότι οι ίδιοι. Η τάση αυτή συχνά συνοδεύεται και από τον περιορισμό ελευθεριών των εφήβων σε όλους τους τομείς, γεγονός που οδηγεί είτε σε έντονη αντίδραση είτε σε εκδήλωση φόβου εκ μέρους των εφήβων. Τις ίδιες αντιδράσεις μπορεί να προκαλέσει και η απαίτηση των γονέων για συμμόρφωση των εφήβων σε αυστηρούς και άκαμπτους κανόνες, η παραβίαση των οποίων επιφέρει συχνά και αυστηρές τιμωρίες.
Η απουσία διαλόγου για ουσιώδη θέματα και η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών μπορούν να αποτρέψουν τους εφήβους από το να στραφούν στους γονείς στα «δύσκολά» τους, αφενός γιατί δε θα έχουν εκπαιδευθεί στο να συζητάνε ανοιχτά και δε θα έχουν χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης, αφετέρου. Άλλη μια τακτική των γονέων που πλήττει την ψυχολογία των εφήβων είναι να τους προκαλούν ενοχές για μη αποδεκτές συμπεριφορές τους με φράσεις όπως «Θα έπρεπε να ντρέπεσαι», «Μας έχεις κάνει ρεζίλι», «Εσύ φταις που είμαστε συνέχεια στενοχωρημένοι», κ.α. Η επιθυμία των γονιών για συμμόρφωση των εφήβων στις δικές τους νόρμες οδηγεί στην απαίτηση για τέλειες αποδόσεις σε δραστηριότητες, συμπεριφορές και σχέσεις.
Επίσης, σε πολλές οικογένειες συναντάται η τάση για άρνηση ή/και συγκάλυψη των προβλημάτων, τα οποία είναι εμφανή αλλά δε συζητάει κανείς ανοιχτά γι’ αυτά. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι οι έφηβοι μαθαίνουν από αυτήν τη στάση των γονιών ότι τα προβλήματα είναι προτιμότερο να τα κρύβουμε κάτω από το χαλί παρά να μιλάμε γι’ αυτά και να προσπαθούμε να τα λύσουμε. Τέλος, ένα μείζον θέμα που επιβαρύνει όλο το οικογενειακό κλίμα και με σοβαρό αντίκτυπο σε παιδιά/εφήβους είναι η μόνιμη ύπαρξη εντάσεων, συγκρούσεων και άλυτων διαφορών, οι οποίεςκαταλύουν την βασική αρχή της ομόνοιας που αναμένουμε να αισθάνονται τα μέλη μιας οικογένειας.
Με άλλα λόγια, όταν οι έφηβοι αισθάνονται ότι το σπίτι είναι το καταφύγιό τους και όχι ένα ναρκοπέδιο, ότι η οικογένεια είναι μια αγκαλιά όχι μια θηλιά και ότι οι γονείς είναι άνθρωποι και όχι θεοί-τιμωροί που καταπιέζουν, καταπνίγουν και κατακρίνουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους, τότε η οικογένεια θα είναι γι’ αυτούς το ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούν να «ανθίσουν» και να εφορμήσουν για την ενήλικη ζωή.
Έρευνα: H χρόνια αρνητική σκέψη στους εφήβους μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη και στέρηση ύπνου
Έρευνα: Η ατμοσφαιρική ρύπανση μια από τις αιτίες της εφηβικής κατάθλιψης
