από τον Γιώργο Γουδέβενο Dr manual medicine, φυσιοθεραπευτή, επιστημονικό συνεργάτη του Πανεπιστημίου Κρήτης
Σε περιόδους όπου οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές και υπάρχει χιονόπτωση, όλες οι επιφάνειες καλύπτονται με χιόνι ή, ακόμη χειρότερα, με πάγο. Οι δρόμοι, τα πεζοδρόμια και οι αυλές των σπιτιών μοιάζουν σαν ένα μεγάλο παγοδρόμιο.
Η έντονη χιονόπτωση στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας μας δεν είναι σύνηθες φαινόμενο και οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουν πώς να το διαχειριστούν.
Αξιοσημείωτο είναι το εξής παράδοξο. Ενώ οι χιονοπτώσεις είναι περιορισμένες στα αστικά κέντρα σε σχέση με την επαρχία, οι πτώσεις στα αστικά κέντρα είναι στατιστικά περισσότερες.
Αυτό συμβαίνει, διότι αρχικά οι κάτοικοι δεν είναι συνηθισμένοι στους πάγους και στα γλιστερά οδοστρώματα και δεύτερον, σε σύγκριση με τους κατοίκους της επαρχίας, έχουν πολύ λιγότερη σωματική δραστηριότητα και κίνηση στη ζωή τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την προσέλευση πολλών τραυματιών από πτώσεις στα νοσοκομεία των πόλεων.
Οι πιθανότητες μίας πτώσης κατά την εκτέλεση μιας δουλειάς ή δραστηριότητας τον χειμώνα και ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους αυξάνονται. Αυτό είναι άξιο αναφοράς, διότι οι πτώσεις υπολογίζεται ότι είναι υπεύθυνες για το 40% των θανάτων από τραυματισμούς στους ηλικιωμένους. Συχνότερα είναι τα κατάγματα των ισχίων, του καρπού, του μηριαίου οστού και οι μυοσυνδεσμικές ρήξεις.
Η διεθνής βιβλιογραφία ορίζει την πτώση ως την απροσδόκητη αλλαγή θέσης από μία καρέκλα ή όρθια θέση στο πάτωμα ή σε χαμηλότερη θέση, χωρίς την απώλεια των αισθήσεων ή την εφαρμογή εξωτερικής βίας. Συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια διόρθωσης κάποιας κακής στάσης, χωρίς, όμως, τις κατάλληλες ικανότητες για επίτευξη αυτού, με κυριότερο την απώλεια ισορροπίας.
Μία πτώση συνήθως δεν έχει μόνο σωματικό τραυματισμό, αλλά και ψυχολογικό. Η ανικανότητα αυτοεξυπηρέτησης για τις καθημερινές ανάγκες και η παρατεταμένη κατάκλιση, που διαδέχονται την πτώση, δημιουργούν έντονο άγχος για την επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, εξαιτίας του φόβου μιας νέας πτώσης.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην πέσουμε
Σαφώς και δεν είναι ορθό να παραμείνει κάποιος «έγκλειστος» στο σπίτι μέχρι να περάσει η κακοκαιρία. Το κρύο και το χιονισμένο τοπίο που θα αντικρύσει ο καθένας μας βγαίνοντας έξω, είναι πολύ ευεργετικό για την σωματική και για την ψυχική μας υγεία. Παρόλα αυτά όλες οι μετακινήσεις και οι εργασίες θα πρέπει να γίνουν με ειδικό και ασφαλή τρόπο.
Προφυλάξεις που πρέπει να πάρετε
Αρκετοί εξωγενείς παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόκληση πτώσεων. Οι εξωγενείς παράγοντες περιλαμβάνουν:
- α) Ακατάλληλα υποδήματα και ρουχισμός. Φορέστε μπότες με αντιολισθητικούς πάτους.
- β)Ακατάλληλα βοηθήματα. Εάν χρησιμοποιείτε μπαστούνια και «περιπατητές», αντικαταστήστε το λάστιχό τους με ένα καινούριο. Σε έντονες καιρικές συνθήκες μπορείτε να προσαρμόσετε στο μπαστούνι σας μία βάση με μεταλλικά δόντια για να μην γλιστράει.
- γ) Περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου.
Σχετικά με την τροποποίηση περιβαλλοντικών παραγόντων σε περιόδους παγετού συνιστώνται:
- Καθαρίστε το χιόνι και ρίξτε αλάτι στον εξωτερικό διάδρομο του σπιτιού σας, ή εάν δεν αισθάνεστε ικανοί, ζητήστε το από κάποιον άλλον να το κάνει.
- Καλός φωτισμός στο σπίτι και ιδιαίτερα στις περιοχές που οι πτώσεις είναι συχνότερες, όπως στα κλιμακοστάσια.
- Ελέγξτε ότι οι διάδρομοι και τα σκαλοπάτια είναι ελεύθερα και καθαρά πριν τα περπατήσετε. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί εάν είναι βρεγμένο το πεζοδρόμιο, το οποίο μπορεί να είναι καλυμμένο με πάγο. Ιδιαίτερα στις γωνίες και σε σκιερά σημεία του δρόμου όπου δεν διακρίνεται εύκολα το λεγόμενο «Black Ice».
Άξιες επισήμανσης είναι και οι πτώσεις εντός σπιτιού τον χειμώνα, οι οποίες είναι πολύ συχνές.
- Η κατάχρηση οινοπνεύματος διπλασιάζει την πιθανότητα πτώσης.
- Αποφύγετε να περπατάτε με κάλτσες. Καλύτερα να χρησιμοποιείτε παντόφλες με αντιολισθητικές ιδιότητες.
- Μεριμνήστε για καλό νυχτερινό φωτισμό, όπως πρόσβαση στο μπάνιο ή την κουζίνα.
- Στηρίξτε τα έπιπλα, εάν δεν είναι σταθερά, ώστε να μπορούν να σας στηρίξουν σε περίπτωση πτώσης.
- Σε ασθενείς που μένουν μόνοι και είναι επιρρεπείς στις πτώσεις, καλό θα είναι να υπάρχει ένα τηλέφωνο κοντά στο επίπεδο του εδάφους. Η αντιμετώπισή τους θα πρέπει να περιλαμβάνει και τεχνικές έγερσης μετά από μια πτώση.
Επειδή ο καιρός έχει… γυρίσματα, είναι σημαντικό να τηρούμε με απόλυτη σοβαρότητα τους παραπάνω κανόνες. Ρωτήστε τον γιατρό ή τον φυσικοθεραπευτή σας για την αξιολόγηση και χορήγηση βοηθήματος στήριξης, καθώς και για την εκπαίδευσή σας στη σωστότερη χρήση του. Τέλος, ενημερωθείτε από τον Δήμο σας για περισσότερες λεπτομερείς οδηγίες για την περιοχή σας.
