στη δημοσιογράφο Ελένη Βασιλοπούλου elena_juniorsclub
Διανύουμε την εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας και η εξέλιξη νέων τεχνολογιών έχει διαμορφώσει το επιστημονικό τοπίο σε όλους τους τομείς. Πρόσφατο παράδειγμα, η Επικοινωνία μέσω των Social Media (instagram, facebook, twitter κ.α.) όπου κράτησε την επαφή μεταξύ οικογενειών και φίλων κατά την περίοδο της καραντίνας. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η εργασία μέσω διαδικτύου και άμεση ενημερώση, όπως η δική μας επικοινωνία, όπου δεχόμαστε ερωτήσεις σας και άμεσα οι ειδικοί απαντούν μέσω του www.juniorsclub.gr, αποδεικνύει τη χρησιμότητα της ψηφιακής τεχνολογίας.
Τα οφέλη πολλά, ιδίως όταν αναφερόμαστε στο διαδίκτυο, ωστόσο μη ξεχνάμε ό,τι αντικατοπτρίζει την κοινωνία μας. Αυτό σημαίνει, ό,τι πρέπει να υπάρχει συχνή ενημέρωση γιατί, πολλοί έφηβοι και νέοι έχουν βιώσει άσχημες εμπειρίες και έγιναν θύματα μέσω του διαδικτύου.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας, με το CSI INSTITUTE που έχει έδρα την Αθήνα (και πρόσφατα νέο υποκατάστημα στην Θεσσαλονίκη), ο Αντιστράτηγος ε.α Εμμανουήλ Σφακιανάκης, ανταποκρίθηκε άμεσα και με μεγάλη ευχαρίστηση απάντησε στα ερωτήματα μας, κυρίως όμως στις ερωτήσεις που έθεσαν μέσω του juniorsclub.gr, οι έφηβοι αναγνώστες μας. (Δείτε τη συνέντευξη ΕΔΩ)
Σήμερα, αναλύουμε ένα άλλο σημαντικό θέμα, “Revenge pornography” όπου αφορά στα βίντεο ή φωτογραφίες όπου παρουσιάζουν προσωπικές ερωτικές σας στιγμές ή μέρη του σώματος σας όπου δε θα θέλατε να λάβουν δημοσιότητα και παρά τη θέληση σας, κυκλοφορούν στο διαδίκτυο.
Revenge pornography, λέγεται η παράνομη πράξης εκδίκησης και σύμφωνα με τις ερωτήσεις των εφήβων και νέων που λάβαμε, υπάρχουν πολλά περιστατικά και στην Ελλάδα.
Καλλιόπη (Κέλλυ) Ιωάννου – Διευθ. CSI INSTITUTE
Η Διευθύντρια Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSIi) —> CSI INSTITUTE, Κλινική Εγκληματολόγος – Σύμβουλος Οικογένειας – Υποψήφια διδάκτωρ Εγκληματολογίας στο πανεπιστήμιο του Essex, κα Ιωάννου Καλλιόπη, απαντά στα ερωτήματα που μας έστειλαν νέοι και έφηβοι αλλά και σε δικές μου ερωτήσεις, σχετικά με το Revenge pornography.
*μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook juniorsclub.gr —>ΕΔΩ
Συνέντευξη:
“Έγινα μάρτυρας σε ένα περιστατικό στο σχολείο και δε ξέρω τι να κάνω; Έχω μια φίλη, όπου είναι προκλητική με τα αγόρια και τους βρίζει. Εκείνα, μια μέρα τη στρίμωξαν στο προαύλιο από πίσω και την τραβούσαν βίντεο ενώ, της σήκωσαν τη μπλούζα και της έβαζαν χέρι. Τα παιδιά (αγόρια), ξέρω ό,τι δεν είναι αλήτες. Το έκαναν για να της δώσουν ένα μάθημα. Το βίντεο δεν έχω ιδέα αν παίζει κάπου στο διαδίκτυο αλλά σίγουρα το έχουν δει πολλοί στο σχολείο. Κανείς όμως, ούτε η ίδια δε θέλει να μιλήσει γι αυτό. Τι πρέπει να κάνω;”
Κ.Ι.: Ένα τέτοιο περιστατικό δεν δικαιολογείται ακόμη και εάν η κοπέλα ήταν προκλητική με τα αγόρια. Μια τέτοια πράξη είναι παράνομη και παραβιάζει το δικαίωμα της γενετήσιας αξιοπρέπειας. Αυτό που θα πρέπει να κάνεις τόσο εσύ αλλά όσο και οι συμμαθητές σου που έχουν δει το βίντεο ή γνωρίζουν το περιστατικό είναι να ενημερώσετε τους καθηγητές του σχολείου εφόσον το περιστατικό έγινε κατά τις σχολικές ώρες και εκείνοι θα δράσουν ανάλογα προς την επίλυση του προβλήματος. Πολλές φορές σε αυτές τις ηλικίες οι έφηβοι νιώθουν ότι δεν πρέπει να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά στους καθηγητές προκειμένου να μην θεωρηθούν «καρφιά», το θέμα είναι όμως να βάλει κάποιος τον εαυτό του στη θέση αυτής της κοπέλας και να καταλάβει ότι σε μια αντίστοιχη περίπτωση θα ήθελε να έχει την υποστήριξη και την βοήθεια μαθητών και καθηγητών.
Η σιωπή σε τέτοιες περιπτώσεις σημαίνει συνενοχή.
j.c.:Μάρα 17 ετών
“Τράβηξε φωτό μου, όταν κοιμόμουν έπειτα από την ερωτική μας φάση, όπου ήμουν γυμνή. Του ζήτησα να διαγράψει τις φωτογραφίες μου και είπε, ό,τι είναι δικαίωμα του να της έχει στο κινητό του. Από τότε ζω με το φόβο μη της δείξει κάπου. Γενικά με έχει επηρεάσει πολύ. Δεν έκανε όμως κάτι κακό, ούτε άλλαξε συμπεριφορά μαζί μου. Δε ξέρω τι να πω…”
Κ.Ι.: Το γεγονός ότι η συμπεριφορά του απέναντί σου δεν άλλαξε αυτό δεν σημαίνει ότι η πράξη που έκανε δεν παραβιάζει τα δικά σου προσωπικά δικαιώματα.
Ο οποιοσδήποτε πρέπει να πάρει άδεια όχι μόνο για να βγάλει μια γυμνή φωτογραφία σου αλλά και μια ντυμένη.
Επίσης ποτέ δεν θα πρέπει να έχεις τυφλή εμπιστοσύνη σε κάποιον πάνω σε τέτοια θέματα διότι σε μια ακραία περίπτωση, πάνω σε μια κακή στιγμή σας θα μπορούσε να ανεβάσει την φωτογραφία στο διαδίκτυο χωρίς τη συναίνεσή σου, ένα φαινόμενο γνωστό και ως εκδικητική πορνογραφία (revenge pornography).
Αυτό που θα έπρεπε να κάνεις είναι να του μιλήσεις σχετικά με το ότι δεν έχει κανένα δικαίωμα να διατηρεί μια γυμνή φωτογραφία σου χωρίς τη θέλησή σου και εάν συνεχίσει να δείχνει ότι δεν καταλαβαίνει, τότε ίσως θα ήταν καλό να μιλήσεις σε κάποιον από τους γονείς σου για να κινηθείτε ανάλογα καθώς κάτι τέτοιο είναι παράνομο.
j.c.: Φώφη 16 ετών
“Γνώρισα ένα παιδί από το ίνστα (ινσταγκραμ) και μιλούσαμε όλο το διάστημα της καραντίνας. Κάποια στιγμή, του έστειλα φωτό με τα εσώρουχα μου. Μετά την καραντίνα, ήθελα να βρεθούμε, αλλά τελικά χωρίς να ξέρω τι και πώς, εκείνος έκοψε επικοινωνία. Τι να κάνω; Ακόμη με απασχολεί το θέμα με τις φωτό αν και τις διέγραψα από το μήνυμα.”
Κ.Ι.: Οι φωτογραφίες διαγράφηκαν από τη συνομιλία όπως τη βλέπεις εσύ, παρόλα αυτά η συνομιλία στην εφαρμογή του άλλου ατόμου υπάρχει ακόμη με τις φωτογραφίες, δεν έχουν, δηλαδή, διαγραφεί από τον δικό του λογαριασμό.
Γενικότερα, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σχετικά με το τί στέλνουμε και σε ποιους στο διαδίκτυο.
Δυστυχώς εφόσον πρόκειται για άτομο που δεν γνωρίζεις, υπάρχει η πιθανότητα η φωτογραφία να έχει καταλήξει οπουδήποτε. Εφόσον δεν υπάρχει απόδειξη ότι η φωτογραφία έχει διαδοθεί, προς το παρόν δεν μπορείς να κάνεις κάτι αλλά εάν υποπέσει στην αντίληψή σου ότι την έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο μπορείς να κινηθείς νομικά.
Το σημαντικό, όμως είναι, να προσέχεις πολύ τί και σε ποιόν το στέλνεις, δεν είναι όλοι στο διαδίκτυο καλόβουλοι και ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ποιος είναι πίσω από την οθόνη.
j.c.:Γιώτα 19 ετών
“Έκανα βλακεία.Είπα “ναι”, σε μια φάση με τρίο και κάπου ξέφυγε το θέμα. Μετά έμαθα από τον έναν ό,τι υπάρχει υλικό από τη συνεύρεση αλλά δε ξέρω τι; Δεν έχω δει κάτι κάπου, αλλα φοβάμαι και να ρωτήσω. Μη πάω γυρεύοντας…”
Κ.Ι.: Καταρχάς, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί το γεγονός ότι οι επιλογές που κάνεις στην ερωτική σου ζωή δεν είναι κάτι για το οποίο θα πρέπει να νιώθεις άσχημα και να μετανιώνεις, εφόσον είναι συναινετικές. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι το θέμα η ερωτική συνεύρεση ως πράξη αλλά πιθανότατα η λάθος επιλογή ατόμων.
Η βιντεοσκόπηση χωρίς συναίνεση κατά τη διάρκεια της ερωτικής επαφής είναι παράνομη και θα μπορούσες να κινηθείς νομικά, ειδικά εφόσον υπάρχει και ο κίνδυνος διάδοσης του υλικού.
Παρόλο το γεγονός ότι αυτό είναι δύσκολο για εσένα, θα πρέπει να συζητήσεις με τα συγκεκριμένα άτομα και να ζητήσεις να μάθεις τι ακριβώς έχουν βιντεοσκοπήσει, καθώς και να τους ζητήσεις να διαγράψουν το βίντεο, λέγοντας τους ότι εάν δεν το κάνουν θα κινηθείς νομικά. Δεν πρέπει όμως να νιώθεις άσχημα για τις επιλογές σου, δεν ευθύνεσαι εσύ εάν τα άλλα άτομα δεν δείχνουν τον απαιτούμενο σεβασμό σε αυτούς με τους οποίους έρχονται σε ερωτική επαφή.
j.c.: Ελένη 22 ετών
“Η κάθε κοπέλα που βγάζει βίντεο κλπ σε προσωπικές στιγμές ξέρει τι κάνει. Τι revenge porn λέτε βρε παιδιά; Όταν το κάνει δε ξέρει τι θα γίνει;”
Κ.Ι.: Η βιντεοσκόπηση ενός sex tape δεν συμβαίνει πάντα με σκοπό να ανέβει το υλικό στο διαδίκτυο. Βασίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη και στη συμφωνία ότι το υλικό θα παραμείνει για προσωπική χρήση των ατόμων που το έκαναν.
Οποιαδήποτε σκόπιμη διαρροή του βίντεο δεν είναι θεμιτή αλλά ούτε και νόμιμη.
Εφόσον υπάρχει εμπιστοσύνη, το άτομο μπορεί να μην έχει στο μυαλό του ότι το βίντεο κάποια στιγμή μπορεί να αναρτηθεί εν αγνοία του. Καμία γυναίκα ή άνδρας δεν είναι υπεύθυνος ούτε υπαίτιος μια τέτοιας κατάληξης και αυτό που σίγουρα δεν θέλουμε να κάνουμε είναι victim blaming ή με απλά λόγια να επιρρίπτουμε ευθύνες στο θύμα και όχι στον θύτη.
Η ανάρτηση τέτοιου υλικού χωρίς συναίνεση είναι παράνομη πράξη και κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει το θύμα μιας τέτοιας πράξης εφόσον το ίδιο δεν είχε γνώση. Με το να υποστηρίζουμε επιχειρήματα σαν και αυτά είναι σαν να ισχυριζόμαστε ότι τα θύματα μίας σεξουαλικής κακοποίησης ήταν υπεύθυνα για τον βιασμό τους μόνο και μόνο επειδή φορούσαν κοντή φούστα.
j.c.:Νίκος 21 ετών
“Είχα μια τέτοια εμπειρία σε βίντεο με μια κοπέλα. Κάναμε και μια μ@λ@κία. Το ανεβάσαμε μαζί σε μια σελίδα με τέτοια βίντεο αλλά μετά θέλαμε να το διαγράψουμε. Αν και εκείνοι δε δέχονταν να το κατεβάσουν μετά έγινε. Τώρα λέτε να υπάρχει;”
Κ.Ι.: Το γεγονός ότι το βίντεο κατέβηκε από την ιστοσελίδα δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει κάπου αλλού. Υπάρχει πιθανότητα είτε κάποιος χρήστης να το έχει κατεβάσει στον υπολογιστή ή το κινητό του για προσωπική χρήση είτε να έχει αναρτηθεί παράλληλα και σε άλλες σελίδες χωρίς να το γνωρίζετε. Δυστυχώς δεν είναι πολύ εύκολο να ανακαλύψετε κάτι τέτοιο αλλά εάν υποπέσει στην αντίληψή σας ότι το βίντεο υπάρχει ακόμη σε άλλες σελίδες μπορείτε να κινηθείτε ώστε να κατέβει. Παρόλα αυτά δεν μπορείτε να κάνετε κάτι για τους χρήστες που μπορεί να έχουν το βίντεο «κατεβασμένο».
j.c.: Πένυ 17 ετών
“Αν έχω ανεβάσει φωτογραφίες στο facebook σε μήνυμα, από προσωπικές μου στιγμές. Μπορεί να τις δει κάποιος εκτός αυτού που τις έχω στείλει;”
Κ.Ι.:Το διαδίκτυο και συγκεκριμένα οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης ελλοχεύουν πάντα κινδύνους ιδιωτικότητας γι’ αυτό καλό θα ήταν να μην αναρτούμε δημόσια ή στο τσατ με κάποιον φίλο μας περιεχόμενο το οποίο δεν θα μπορούσε κάποιος να χρησιμοποιήσει εναντίον μας.
Οι προσωπικές στιγμές για να παραμένουν προσωπικές καλό θα είναι να παραμένουν εκτός social media.
j.c.:Αγγελική 15 ετών
“Μπορεί το ινσταγκραμ – facebook να έχει πρόσβαση στα προσωπικά μου μηνύματα και να δημοσιεύσει κάτι;”
Κ.Ι.: Το Instagram και το facebook σαν εφαρμογές έχουν πρόσβαση στα αρχεία του καθενός από μας αλλά το να αναδημοσιεύσει κάποια από τις 2 εφαρμογές, προσωπικά δεδομένα σου είναι παράνομο.
Ωστόσο το διαδίκτυο κρύβει πολλούς κινδύνους και επιτήδειους που θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν προσωπικά σου δεδομένα γι’ αυτό πάντα πρέπει να προσέχουμε τι μοιραζόμαστε και με ποιους.
j.c.:Λίνα 18.5 ετών
“Αν κάνω γυμνή φωτογράφηση αλλά καλλιτεχνική και ανεβάσω τις φωτό στο ίνσταγκραμ, γράψω ό,τι δεν επιτρέπεται να τις πάρει ή να τις δημοσιεύσει κάποιος. Αυτές οι φωτογραφίες αφού είναι καλλιτεχνικές θα μπορέσει ποτέ κάποιος να τις βάλει σε σελίδες με porn video;”
Κ.Ι.: Το να γράψεις κάτω από τη φωτογραφία δεν σε προστατεύει ουσιαστικά από το να κατεβάσει κάποιος τις φωτογραφίες και να τις χρησιμοποιήσει όπως αυτός θέλει. Ανεβάζοντας κάτι στο διαδίκτυο, πρέπει να γνωρίζεις ότι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον οποιονδήποτε χρήστη με οποιονδήποτε τρόπο και επομένως δεν προφυλάσσεσαι από πιθανή ανάρτηση του υλικού σε πορνογραφική ιστοσελίδα αλλά και από οποιαδήποτε χρήση ακόμη και αν πρόκειται για καλλιτεχνική φωτογράφιση.
Σε κάθε περίπτωση όμως θα μπορούσες να κινηθείς νομικά για να υπερασπιστείς τα πνευματικά σου δικαιώματα.
j.c.:Σίντυ 19 ετών
“Πόσο δύσκολο είναι να κάνεις αναφορά στο βίντεο που βλέπεις και να κατέβει; Εμένα μου έβαλαν μια φορά ένα βίντεο στο προφίλ μου και αμέσως έκανα αναφορά και το διέγραψαν.”
Κ.Ι.: Τα περισσότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φροντίζουν για την προστασία των χρηστών τους σε αυτά. Γι΄αυτό και με την «αναφορά» ενός ή περισσότερων ατόμων μπορεί να κατέβει ένα βίντεο ή μια φωτογραφία με ακατάλληλο περιεχόμενο.
Ωστόσο το κύριο πρόβλημα είναι πως εφόσον υπάρχει ψηφιακό στίγμα και έχει κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο, αυτό είναι σχεδόν αδύνατο να εξαφανιστεί καθώς πολλαπλασιάζεται ο αριθμός των ατόμων που μπορούν να το έχουν.
Όπως λέμε συχνά, στο διαδίκτυο δεν υπάρχει blanco.
j.c.:Βάσω 17
“Έχω λάβει κάποια μηνύματα από φίλους που φαίνεται το πρόσωπο μου σε κάποιο porn video ενώ εγώ ποτέ δεν έχω κάνει κάτι τέτοιο. Άλλοι λένε είναι μοντάζ, άλλοι ιός και πάει σε όλους. Τι είναι αυτό και πώς μπορώ να διασφαλιστώ να μη ξαναγίνει; “
Κ.Ι.: Το φαινόμενο ονομάζεται deepfake video και είναι κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει με το Photoshop στις φωτογραφίες. Καλό θα ήταν να το μοιραστείς με τους γονείς σου και να κινηθείτε νομικά επί του θέματος αφού εμφανίζεται το πρόσωπο σου στο βίντεο αυτό.
Τα δικαστήρια, κατόπιν απόφασης, μπορούν να το κατεβάσουν μετά από σχετικές διαδικασίες. Άλλα, είναι μία μακροχρόνια διαδικασία για να κατέβει ένα τέτοιου είδους υλικό από το Διαδίκτυο. Είναι συγκεκριμένες εταιρείες που το κάνουν αυτό και άνθρωποι εξειδικευμένοι. Αν κάποιος θέλει να κατεβάσει τις φωτογραφίες, γίνονται ενέργειες με άλλους τρόπους, από γραφεία τα οποία είναι εξειδικευμένα στο να κατεβάζουν αυτές τις φωτογραφίες νόμιμα, μέσα από δικαστικές ενέργειες.
j.c.:Ντίνος 11 ετών
“Ο φίλος μου, μου έδειξε βίντεο με άνδρες που κάνουν σεξ και έπειτα με άγγιξε εκεί…. Του είπα να μην το ξανακάνει και μετά θύμωσε. Τώρα δεν κάνουμε πολύ παρέα, μου είπε συγγνώμη αλλά μάλλον φοβάται μην το πω στους γονείς μας. Καλά κάνω που δε λέω κάτι;”
Κ.Ι.: Από τη στιγμή που έκανε κάτι και σε πείραξε μπορείς να κάνεις μαζί του μία συζήτηση και να του εξηγήσεις πως η κίνηση του δεν σου άρεσε, ωστόσο δεν χρειάζεται να φοβάται για κάτι, από τη στιγμή που εκείνος σε σεβάστηκε, κατάλαβε το λάθος του και σου ζήτησε συγγνώμη! Αν όμως κάνει κάτι ξανά και σε φέρει σε δύσκολη θέση καλό θα ήταν να απευθυνθείς στους δασκάλους και έπειτα στην οικογένεια σου.
j.c.:Μητέρα 10χρονου αγοριού
“Ο γιος μου φίλησε ένα κορίτσι στο σχολείο και εκείνο είπε ότι την άγγιξε κι αλλού. Μίλησα με το διευθυντή, με τους γονείς του κοριτσιού και εκείνοι ήθελαν να διώξουν το παιδί μου από το σχολείο. Είναι τραγικό και υπερβολικό γιατί το παιδί μου, μου είπε ότι το κοριτσάκι του ζήτησε να τη φιλήσει και δεν έγινε κάτι άλλο. Νομίζω, ό,τι μερικές φορές οι γονείς τραβάνε τα άκρα… Τι να κάνω για να μη στιγματιστεί ο γιος μου;”
Κ.Ι.: Σε αυτές τις ηλικίες είναι απόλυτα φυσιολογικό να παρερμηνευτεί μια παιδική κίνηση καθώς τα παιδιά αρχίζουν να γνωρίζουν περισσότερο το σώμα τους και έχουν μεγαλύτερη περιέργεια.
Το να εκδιωχθεί ή να στιγματιστεί από κάτι τέτοιο σαφώς και δεν το επικροτούμε σαν κίνηση. Ως πρώτο στάδιο το κύριο μέλημα είναι να πραγματοποιηθεί μια ήρεμη και υγιής συζήτηση ανάμεσα σε εσάς και το παιδί με τόνο συμβουλευτικό και όχι τιμωρητικό ώστε να κατανοήσει και εκείνο καλύτερα την κατάσταση. Έπειτα, μια συζήτηση πάλι σε ήρεμο τόνο με τους γονείς του κοριτσιού για την επίλυση του θέματος χωρίς ακρότητες.
j.c.: Γιατί βλέπουμε όλο και πιο συχνά ροζ βίντεο και αποκαλυπτικές φωτογραφίες με κορίτσια. τα οποία δηλώνουν ό,τι δεν ήξεραν κάτι;
Κ.Ι.:Ζούμε σε μια κοινωνία που περιστρέφεται όλο και περισσότερο γύρω από το σεξ, έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πιο εύκολα ως τρόπος εκδίκησης.
Η γυναίκα είναι πιο εύκολο θύμα λόγω κοινωνικών κατασκευών και στερεοτύπων που τη θεωρούν ελαφρών ηθών ή ανάξια σεβασμού αν διακινηθεί ευαίσθητο σεξουαλικό υλικό της, σε σχέση με το ανδρικό φύλο που κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν ισχύει αλλά μπορεί να θεωρηθεί και προτέρημα.
j.c.:Από τη μια έχουμε πολύ μεγάλη εξοικείωση με το γυμνό από μικρή ηλικία μέσω του διαδικτύου και όχι μόνο, από την άλλη εγώ έχω διαπιστώσει ό,τι τα παιδιά δεν έχουν γνώση του τι μπορεί να γίνει μέσω διαδικτύου και υπάρχει επίσης, έλλειψη σεξουαλικής παιδείας. Εσύ, ως ειδικός τι γνώμη έχεις γι αυτό ;
Κ.Ι.: Είναι αλήθεια πως τα παιδιά έρχονται σε επαφή από πολύ μικρά με το γυμνό και το σεξ αφού ζούμε σε μια κοινωνία που περιστρέφεται κυρίως γύρω από αυτό.
Ενώ το σχολείο δεν έχει θέσει ως μάθημα την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο και τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση όπως θα έχρηζε αφού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την εποχή μας.
Οφείλουμε εμείς οι ειδικοί να ενημερώνουμε τους γονείς και να προστατεύουμε τα παιδιά μας έχοντας επίγνωση για τα φαινόμενα της σύγχρονης εποχής. Άλλωστε η ενημέρωση είναι η καλύτερη πρόληψη!
Το site του ινστιτούτου μας σας παρέχει πολλά χρήσιμα άρθρα αλλά και πληροφορίες για το πως να χειριστείτε κάθε τέτοια κατάσταση. Ακόμα και αν συζητήσεις τέτοιου είδους είναι δύσκολες να γίνουν ανάμεσα σε ένα παιδί και τους γονείς τους, υπάρχουν ειδικοί που φροντίζουν να στέκονται δίπλα στα παιδιά συμβουλεύοντάς τα καταλλήλως.
Οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι όταν τα πράγματα ζορίζουν το παιδί και οι ίδιοι οφείλουν να συμβουλεύονται έναν ειδικό όπως όταν το παιδί τους θα ανέβαζε πυρετό θα συμβουλεύονταν έναν γιατρό. Δεν είναι πολυτέλεια, αλλά επιτακτική ανάγκη.
Από την εμπειρία μου έχω δει ότι τα πιο επικίνδυνα περιστατικά ήταν εκείνα που δεν υπήρχε εμπιστοσύνη ανάμεσα στην οικογένεια. Σε αυτές τις περιπτώσεις αυτό το κενό συχνά καλύπτεται από τα παιδιά μέσα από συνομιλίες τους με αγνώστους στο διαδίκτυο με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
j.c.:Τελικά, πόσο δύσκολο είναι να διαγραφεί ένα βίντεο ή φωτογραφίες από το διαδίκτυο;
Κ.Ι.: Δυστυχώς ότι ανεβαίνει στο διαδίκτυο δεν μπορεί να διαγραφεί αφού από τη στιγμή που θα δημοσιευτεί μια φωτογραφία ή ένα video δημιουργείται ψηφιακό ίχνος το οποίο δεν εξαφανίζεται ποτέ και μπορεί να το έχει ο οποιοσδήποτε.
Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι να σταματήσει η προβολή με εισαγγελική παρέμβαση.
j.c.: Πόσα περιστατικά revenge porn έχουμε στην Ελλάδα; Εσείς, έχετε καταγράψει τα ποσοστά και γιατί είναι περισσότερα κορίτσια θύματα;
Κ.Ι.: Εκδικητική πορνογραφία ή “διαδικτυακός βιασμός” ορίζεται η μη συναινετική πορνογραφία που περιλαμβάνει τη δημοσίευση σεξουαλικού περιεχομένου (βίντεο ή φωτογραφιών) χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου .
Τα θύματα εκδικητικής πορνογραφίας είναι κυρίως γυναίκες λόγω συγκεκριμένων κοινωνικών στερεοτύπων που θεωρούν ότι μια γυναίκα πλήττεται ανεπανόρθωτα καθώς θεωρείται αυτόματα ανήθικη.
Όσο για τους δράστες, αυτοί συνήθως είναι οικεία πρόσωπα των θυμάτων, όπως σύζυγοι ή σύντροφοι, οι οποίοι, κάτω από ορισμένες συνθήκες (για παράδειγμα, διαζύγιο/χωρισμός), επιθυμούν να εκδικηθούν τις πρώην ερωτικές συντρόφους τους, αναρτώντας γυμνές φωτογραφίες τους στο Διαδίκτυο χωρίς τη θέλησή τους.
Δεν μπορούμε ωστόσο να μιλήσουμε με ακρίβεια και αριθμούς για τα περιστατικά αυτά καθώς δύσκολα αναφέρονται λόγω του στίγματος που νιώθει το θύμα αλλά και λόγω των παρανοήσεων που επικρατούν γύρω από το συγκεκριμένο φαινόμενο.
Είμαι από τους πρώτους ερευνητές που ασχολούνται διεθνώς με τη μελέτη του φαινομένου, προσπαθώντας να ρίξουμε φως σε δύο νέους κλάδους αυτούς της Ψηφιακής Εγκληματολογίας και της Διαδικτυακής Θυματολογίας. “Εκδικητική πορνογραφία” ο όρος που αποδόθηκε από τα media.
Πρώτα από όλα, ο όρος αυτός είναι παραπλανητικός δεδομένου ότι δεν υποκινούνται όλοι οι δράστες από εκδίκηση. Ένα άτομο μπορεί να δημοσιεύσει προσωπικό υλικό χωρίς τη συναίνεση του υποκειμένου που απεικονίζεται σε αυτό για να εντυπωσιάσει τους συνομηλίκους του (κάτι που το βλέπουμε πολύ συχνά ανάμεσα στους μαθητές), ή να κερδίσει σεξουαλική ικανοποίηση ως αποτέλεσμα της δύναμης και του ελέγχου που νιώθει ότι έχει στο θύμα.
Δεύτερον, η έμφαση που δίνεται στην εκδοχή ενός πληγωμένου πρώην ερωτικού συντρόφου ο οποίος αναζητά εκδίκηση δεν περιλαμβάνει όλες εκείνες τις ψηφιακές παραβιάσεις που έχουν να κάνουν με τη μη συναινετική λήψη μίας φωτογραφίας ή βίντεο ερωτικού περιεχομένου ή ακόμα και τις απειλές για δημοσίευση του επίμαχου υλικού γνωστό και ως sextortion.
Tρίτον, η ορολογία αυτή συνδέει την εμπορική πορνογραφία με ένα υλικό που ελήφθη σε προσωπικές στιγμές κάποιου χωρίς να υπάρχει η συναίνεση ότι θα αποκτήσουν τρίτοι πρόσβαση σε αυτό.
Τέταρτον, ο όρος αυτός λαμβάνει ως δεδομένο ότι το θύμα έκανε κάτι επιλήψιμο για να προκαλέσει την οργή και την εκδίκηση του δράστη. Αυτό μεταθέτει όλη την ευθύνη από τον θύτη στο θύμα και βρίσκει ρίζες σε πεποιθήσεις που καλλιεργούν την κουλτούρα του βιασμού και το “slut shaming”.
Πρόκειται για βαθιά ριζωμένες ιδέες στην κοινωνία οι οποίες είναι εφάμιλλες με τη σεξουαλική αντικειμενοποίηση, την εμμονή σε υποτιθέμενους βιολογικούς ρόλους των φύλων και τις γενικότερες σεξιστικές αντιλήψεις του πληθυσμού.
Μέσα στην κουλτούρα του βιασμού η αντρική έκφραση βίας θεωρείται κάτι φυσιολογικό, σωστό, βιολογικά λογικό, ακόμη και επιθυμητό.
Ταυτόχρονα η γυναικεία υποταγή αντιμετωπίζεται ως χάρισμα και απαιτούμενο χαρακτηριστικό της θηλυκότητας. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, τα θύματα κατηγορούνται και αμφισβητούνται διαρκώς (ειδικά οι άντρες-θύματα).
Συνήθως, οι πληροφορίες που δεχόμαστε σε σχέση με το φαινόμενο αυτό ρίχνουν μεγάλο βάρος της ευθύνης στο τι πρέπει να κάνουν οι γυναίκες για να αποφύγουν να τους συμβεί κάτι τέτοιο, αντί να επιδιώκεται το να αποτρέπονται, να συλλαμβάνονται και να δικάζονται επιτυχώς οι δράστες. Κι όσο πιο μικρής ηλικίας είναι το θύμα, τόσο δυσκολότερο είναι να ζητήσει βοήθεια, οπότε η ψυχολογική πίεση που συσσωρεύεται μπορεί να οδηγήσει σε όλο και πιο ακραίες συμπεριφορές.
j.c.:Τι πρέπει να ξέρει κάποιος για να προστατέψει τον εαυτό του ή το παιδί του από τέτοιες καταστάσεις ;
Κ.Ι.: Δεν ενδίδουμε σε σεξουαλικούς εκβιασμούς δεν στέλνουμε ευαίσθητο προσωπικό μας υλικό μέσω διαδικτύου, ενημερώνουμε τα παιδιά μας για τους κινδύνους και τις επιπτώσεις όλων αυτών που μπορεί να προκύψουν από μια τέτοια πράξη.
Για τον λόγο αυτό το Διεθνές Ινστιτούτο Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute) που εξειδικεύεται στην πρόληψη των εγκλημάτων, στη διαχείριση των κινδύνων και στη γενικότερη αντιμετώπιση ανθρώπινων καταστάσεων που εμπεριέχουν πόνο και βία πραγματοποιεί σεμινάρια σε όλη την Ελλάδα και διεθνώς που απευθύνονται είτε προς συγκεκριμένα γυναικεία σωματεία είτε γενικότερα σε κόσμο που θέλει να ενημερωθεί για περιπτώσεις εκδικητικής πορνογραφίας και διαδικτυακού εκφοβισμού.
j.c.: Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσει ένα θύμα;
Κ.Ι.: Μπορεί να εκκινήσει τη διαδικασία προς εντοπισμό του ενόχου και ο ένοχος θα λογοδοτήσει στο δικαστήριο. Τα δικαστήρια, κατόπιν απόφασης, μπορούν να το κατεβάσουν μετά από σχετικές διαδικασίες.
Είναι συγκεκριμένες εταιρείες που το κάνουν αυτό και άνθρωποι εξειδικευμένοι. Όμως στην περίπτωση που κάποιο θύμα δέχεται τέτοιου είδους καταστάσεις και έχει υποκύψει σε συνεχείς εκβιασμούς, κακοποιήσεις και οτιδήποτε άλλο αφορά βλάβη της ψυχικής υγείας που ενδέχεται να έχει προκληθεί από τις διαδικτυακές απειλές, τότε μπορεί να απευθυνθεί σ’ εμάς, έτσι ώστε να τον παραπέμψουμε σε εξειδικευμένους ψυχολόγους/κλινικούς εγκληματολόγους που θα αναλάβουν τη σωστή καθοδήγησή του.
j.c.: Ο δράστης αν είναι αγνωστος, μπορεί να εντοπιστεί;
Κ.Ι.: Η Ελληνική Αστυνομία θα βρει τον δράστη και έπειτα να κινηθούν οι νομικές διαδικασίες εναντίον του. Αν κάποιος θέλει να κατεβάσει τις φωτογραφίες, γίνονται ενέργειες με άλλους τρόπους, από γραφεία τα οποία είναι εξειδικευμένα στο να κατεβάζουν αυτές τις φωτογραφίες νόμιμα, μέσα από δικαστικές ενέργειες.
Διαβάστε επίσης:
Live Chat για εφήβους στο csii του Μανώλη Σφακιανάκη!
Μανώλης Σφακιανάκης: Ο φύλακας άγγελος των παιδιών στο Διαδίκτυο
STAY SAFE: 18 κανόνες ασφαλείας για τα παιδιά που πηγαίνουν μόνα τους, στο σχολείο
STAY SAFE: 5 βασικοί κανόνες που πρέπει να ακολουθήσουν τα παιδιά, όταν χαθούν
Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα: 8 λάθη που κάνουν οι γονείς στα παιδιά τους!
