από τη Βίνα Γιαννοπούλου, Μαία MSc, εξειδίκευση στην προγεννητική ψυχολογία
Ο Ο.Η.Ε. έχει κηρύξει την 25η Νοεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.
Η βία κατά των γυναικών περιλαμβάνει πράξεις με δυσανάλογες επιπτώσεις στις γυναίκες, όπως οι σεξουαλικές επιθέσεις, οι βιασμοί και η «ενδοοικογενειακή βία». Συνιστά παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των γυναικών όσον αφορά την αξιοπρέπεια και την ισότητα.
διαβάστε επίσης: Δείτε τις επιπτώσεις της επιλόχειας κατάθλιψης στο βρέφος – Τρόποι αντιμετώπισης
Οι Διεθνείς συμβάσεις αναγνωρίζουν τη βία κατά των γυναικών ως μορφή διάκρισης που εμποδίζει σοβαρά την ικανότητα τους να απολαμβάνουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους σε ισότιμη βάση με τους άνδρες. Ο αντίκτυπος της βίας κατά των γυναικών δεν αφορά μόνο τις γυναίκες που έχουν πέσει θύματα, αφού επηρεάζει τις οικογένειες, τους φίλους και την κοινωνία στο σύνολό της
Η συζυγική βία, όπως και κάθε μορφή βίας, έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τη σωματική και ψυχολογική ακεραιότητα της επιτόκου όσο και για την υγεία του νεογνού.
Σωματικές διαταραχές περιλαμβάνουν τις άμεσες συνέπειες των τραυμάτων μετά από σωματική βία, όπως κατάγματα, ρήξεις και τραύμα στο κεφάλι, σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και διάφορες διαταραχές του πόνου.
Οι επιπτώσεις στην ψυχολογική ακεραιότητα της επιτόκου περιλαμβάνουν σημαντικό άγχος και επιβάρυνση που εκφράζεται με συμπτώματα όπως εύκολο ξέσπασμα σε κλάματα, αδυναμία απόλαυσης της ζωής και κόπωση αλλά και αυτοκτονικό ιδεασμό.
Φαίνεται μάλιστα πως αρκετές γυναίκες προβαίνουν σε απόπειρες αυτοκτονίας αν και είναι πιθανό να υποτιμάται η σχέση μεταξύ της συζυγικής βίας και του αυτοκτονικού ιδεασμού (Garcia-Moreno et al, 2005).
Επιπλέον η συζυγική βία σχετίζεται με ήπια συμπτώματα μετά-τραυματικής διαταραχής στρες και με σοβαρότερα συμπτώματα αγχώδους διαταραχής και κατάθλιψης.
Η συσχέτιση αυτή υπάρχει όχι μόνο σε περιπτώσεις σοβαρής μορφής σωματικής κακοποίησης ή σε περιπτώσεις συνδυασμού σωματικής με σεξουαλική βία αλλά και σε περιπτώσεις που υπάρχει μέτρια σωματική βία ή πράξεις σεξουαλικής βίας.
Αυτά τα είδη συζυγικής βίας αυξάνουν σημαντικά τα συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και μετά-τραυματικής διαταραχής στρες (Mahenge et al, 2013; O’Connor et al, 2003).
Πολλές γυναίκες που βιώνουν συντροφική βία κατά τη διάρκεια της κύησης καταφεύγουν σε έκτρωση ενώ άλλες αναφέρουν αποβολή του εμβρύου λόγω της κακοποίησης.
Αρκετές επίσης δεν δέχονται ή δεν επιζητούν την απαραίτητη προγεννητική ή μεταγεννητική υγειονομική και μαιευτική φροντίδα που πρέπει να λαμβάνει κάθε γυναίκα στην περίοδο της κύησης και της λοχείας (Garcia-Moreno et al, 2005).
Το άγχος (όπως και ο φόβος) που βιώνουν οι γυναίκες που υφίστανται συζυγική βία μπορούν να αυξήσουν τις συγκεντρώσεις των κατεχολαμινών στο πλάσμα. Οι υψηλές συγκεντρώσεις κατεχολαμινών με τη σειρά τους έχουν συσχετιστεί με αδύναμη συσταλτικότητα της μήτρας και με παρατεταμένη δεύτερη φάση του τοκετού (Adams et al, 2012).
Όμως, παρατεταμένη δεύτερη φάση του τοκετού αποτελεί σημαντική αιτία για τη χρήση εμβρυουλκού και γενικότερα για τη χρήση εργαλείων υποβοήθησης του κολπικού τοκετού, κάτι που αυξάνει αν μη τι άλλο την ταλαιπωρία της γυναίκας κατά τον τοκετό (Adams et al, 2012).
Οι συνέπειες στο έμβρυο από την συζυγική βία είναι πολλαπλές. Πέρα από τις προφανείς βλάβες που μπορεί να εμφανίσει το έμβρυο ως συνέπεια της σωματικής βίας υπάρχει και μία σειρά άλλων συνεπειών που εμφανίζονται στο νεογνό μετά τον τοκετό και ακολουθούν το παιδί μέχρι αρκετά χρόνια αργότερα στη ζωή του.( Adams et al, 2012).
Τα παιδιά που είναι μάρτυρες ή εμπειρία IPV διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να διαπράξουν ή να λάβουν κακοποίηση στη μετέπειτα ζωή και είναι πιο επιρρεπή σε πολλές μακροχρόνια ψυχολογικά, αναπτυξιακά ζητήματα.(Williams et al, 2013)
Η γυναίκα που βιώνει οποιαδήποτε μορφή βίας στην οικογένεια δεν πρέπει να μένει μόνη αλλά να προσπαθήσει να βρει τη δύναμη να αναζητήσει βοήθεια.
Η ανοχή και η σιωπή το μόνο που κάνουν είναι να επιδεινώνουν το πρόβλημα με αποτέλεσμα η ζωή του θύματος να καταλήγει έρμαιο στα χέρια του θύτη.
Η θεραπεία της βίας στην οικογένεια είναι μια βαθμιαία διαδικασία που έχει στόχο να βοηθήσει το θύμα να ελευθερωθεί από το θύτη. Η γυναίκα-θύμα χρειάζεται να συνειδητοποιήσει ότι δεν ευθύνεται αυτή για τη βίαιη συμπεριφορά του συντρόφου της. Με την κατάλληλη ψυχολογική στήριξη, η γυναίκα μπορεί να επανακτήσει την αυτοπεποίθησή της, να πιστέψει ξανά στον εαυτό της και να δημιουργήσει τη ζωή και τη σχέση που πραγματικά επιθυμεί και της αξίζει.
Ως εκ τούτου η συντροφική βία είναι ένα ζήτημα δημόσιας υγείας . Η IPV είναι συχνή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και συνδέεται με την ταλαιπωρία της μητέρας και τους αυξημένους κινδύνους για προωρότητα και γέννηση νεογνών χαμηλού βάρους.
Ο κίνδυνος είναι ακόμη πιο έντονος εάν οι γυναίκες εκτός από την έκθεση σε IPV φέρουν επίσης ιστορικό προηγούμενης δυσμενούς έκβασης της εγκυμοσύνης. Οι σοβαρές συνέπειες της IPV κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ο υψηλός επιπολασμός μεταξύ των εγκύων γυναικών απαιτούν άμεση επένδυση σε αποδοτικές επεμβάσεις που απευθύνονται στην IPV.
Απαιτείται λοιπόν μια κριτική εξέταση του τρόπου με τον οποίο η κοινωνία μας , το κράτος ,όλοι εμείς αντιμετωπίζουμε αυτή την παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Επομένως απαιτείται η λήψη μέτρων για την καταπολέμηση και την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών σε εθνικό επίπεδο.
