Το να είσαι μονογονέας και να μεγαλώνεις μόνος/η τα παιδιά είναι μια πραγματικότητα δύσκολη με πολλές ευθύνες και υποχρεώσεις. Ειδικότερα όταν στην οικογένεια υπάρχουν δίδυμα ή τρίδυμα, οι δυσκολίες είναι ακόμα μεγαλύτερες, καθώς οι απαιτήσεις με δύο ή τρία παιδιά είναι μεγαλύτερες, καθώς παρά το γεγονός ότι είναι δίδυμα (αυτός ο όρος θα χρησιμοποιείται στο εξής για συντομία), το καθένα έχει τις δικές του ξεχωριστές ανάγκες και την δική του προσωπικότητα.
Η οικογένεια με δίδυμα, έχει λίγο διαφορετική δυναμική σε σχέση με την οικογένεια με παιδιά σε διαφορετικές ηλικίες. Από την ενδομήτρια κιόλας ζωή τους μοιράζονται, “διεκδικούν” χώρο, αλλά και την αγάπη της μανούλας. Με την γέννηση τους από την απόλυτη συμβίωση, περνάνε σε μια “κούρσα” διεκδίκησης των αναγκών τους. Ακόμα, παλιότερα επικρατούσε η άποψη ότι τα δίδυμα δεν πρέπει να φοιτούν στην ίδια τάξη ή να φορούν τα ίδια ρούχα. Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε ότι τα δίδυμα έχουν το ίδιο γενετικό υλικό (αν μιλάμε για μονοζυγωτικά), όμως οι προσωπικότητες τους διαφέρουν και συνεπώς ίσως και τα γούστα τους. Ως προς την φοίτηση τους στην ίδια τάξη, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι οι δίδυμοι προτιμούν να έχουν τους ίδιους φίλους και να είναι στην ίδια τάξη, εφόσον αυτό δεν εμποδίζει την πρόοδο τους και δεν υπονομεύει την προσωπικότητα του ενός έναντι του άλλου (Makripodaki & Kypriotaki, 2008).
Πώς όμως επηρεάζει το ένα το άλλο στο διαζύγιο ή στο πένθος; Και στο διαζύγιο, αλλά και στο πένθος φυσικά, τόσο οι γονείς, όσο και τα παιδιά βιώνουν τα στάδια του πένθους, το κάθε μέλος της οικογένειας από την δική του οπτική! Επιγραμματικά τα στάδια του πένθους είναι: α) σοκ (που κυμαίνεται από το πάγωμα και την απάθεια ως την υπεραντίδραση), β) άρνηση του συμβάντος ή της σημασίας του, γ) θυμός, ενοχή, απογοήτευση και, δ) τέλος γίνονται προσπάθειες αποδοχής των συνθηκών και προσαρμογής σε αυτές. Το ότι είναι δίδυμα, δεν εξασφαλίζει ότι θα έχουν τις ίδιες αντιδράσεις στο διαζύγιο ή στο πένθος. Το ένα παιδί ίσως να μείνει περισσότερο καιρό στα πρώτα δύο στάδια ενώ το άλλο ίσως να περάσει γρήγορα στον θυμό ή/ και στην ενοχή.
Το να είναι τα παιδιά σε διαφορετικά στάδια, επηρεάζει καταλυτικά τις ισορροπίες της μονογονεϊκής οικογένειας. Για παράδειγμα τα συναισθηματικά ξεσπάσματα που μπορεί να εκδηλώνει το ένα παιδί που δεν έχει πάρει καλά την αλλαγή στην οικογένεια, επηρεάζουν το άλλο παιδί, καθώς και το ίδιο προσπαθεί να βρει τις δικές του ισορροπίες και την θέση του στην οικογένεια με τη νέα της μορφή. Θα μπορούσαμε να το παρομοιάσουμε με την εικόνα δύο παιδιών που κάνουν τραμπάλα! Για να ισορροπήσει η τραμπάλα πρέπει τα δύο παιδιά να βρουν τις δικές τους ισορροπίες. Η άλλη όψη του νομίσματος όμως, είναι ότι το ένα βοηθάει το άλλο στην εύρεση αυτών των ισορροπιών, καθώς είναι συνοδοιπόροι στην ζωή από το πρώτο τους κύτταρο.
Πώς μπορεί να βοηθήσει ο γονέας τα δίδυμα να ανταπεξέλθουν στις νέες συνθήκες; Ενδεικτικό είναι ότι η Friedman (2008), υποστηρίζει ότι από τη στιγμή που γνωστοποιείται στους γονείς ότι η μητέρα κυοφορεί δίδυμα, καλό είναι να απευθύνονται στο καθένα από αυτά όχι σαν να είναι το μισό μιας μονάδας, αλλά ως χωριστή οντότητα με διαφορετική υπόσταση. Συνεπώς καθήκον και δύσκολος ρόλος του γονέα είναι να στηρίξει το κάθε παιδί ξεχωριστά, λαμβάνοντας υπ’ όψιν του τον διαφορετικό χαρακτήρα και δυναμική του. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι δύο διαφορετικές προσωπικότητες και είναι καίριο να σεβόμαστε τον διαφορετικό χρόνο και την διαφορετική αντιμετώπιση που μπορεί να δείχνουν σε εκάστοτε συνθήκες.
Μαρίνα Κρητικού
Ψυχολόγος Υγείας – Οικογενειακή/Συστημική Σύμβουλος
Βιβλιογραφία:
Friedman, J.A. (2008). Emotionally healthy twins. USA: De Capo Press
Markodimitraki, M., & Kypriotaki, M. (2008). Examining the Physical Difficulties experienced by Twins in Greece. Paper presented at the XXIX International Congress of Psychology, July 20- 25, ICC Berlin, Germany.
