από την Κατερίνα Βασιλοπούλου, Νηπιαγωγό – Ειδική Παιδαγωγό MSc
Το παιχνίδι είναι απαραίτητο στη ζωή των παιδιών, αφού συμβάλλει στην ολόπλευρη ανάπτυξη τους και αποτελεί το μέσο με το οποίο ανακαλύπτουν τον κόσμο γύρω τους.
Τα παιχνίδια που προσφέρουμε στα παιδιά μας, πρέπει να ανταποκρίνονται στην ηλικία τους, στο αναπτυξιακό τους στάδιο, να είναι ασφαλή, διασκεδαστικά, να προκαλούν το ενδιαφέρον τους, να χρησιμοποιούνται δημιουργικά και να καλύπτουν όλους τους τομείς ανάπτυξης και τις ανάγκες των παιδιών.
Πιο αναλυτικά, τα κατάλληλα παιχνίδια για την ηλικία 0-1 έτους είναι:
–Διάφοροι ήχοι (π.χ. ανθρώπινη φωνή, μουσική, παραμύθια, τραγούδια κ.α.)με τους οποίους το παιδί αντιδρά, χαλαρώνει, διασκεδάζει, λαμβάνει ερεθίσματα, αναπτύσσεται γνωστικά, γλωσσικά και επικοινωνεί.
–Παιχνίδια που παράγουν ήχους, όπως οι κουδουνίστρες, τραβούν την προσοχή του παιδιού που εντοπίζει την πηγή του ήχου και γυρνάει προς τα εκεί, διεγείρουν την ακουστική του αντίληψη και με το ‘πάρε-δώσε’ ενήλικα και παιδιού, το παιδί μαθαίνει να συντονίζει τους μυς, που του επιτρέπουν να πιάνει, να σηκώνει, να αφήνει από το χέρι του την κουδουνίστρα και αργότερα αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι μπορεί να πετάξει την κουδουνίστρα κάτω και ότι η κίνηση αυτή μπορεί να προκαλέσει την αντίδραση ενός άλλου ατόμου.
–Παιχνίδια κρεμαστά στην κούνια του παιδιού, που τα βλέπει να κινούνται και αναπτύσσουν την εστίαση των ματιών του και τον συντονισμό ματιών, χεριών(όπως και το παιχνίδι γυμναστήριο).
-Παιχνίδια που μπορεί να βάλει το παιδί στο στόμα του, το βοηθούν να ανακαλύπτει γεύσεις, υφές, υλικά, θερμοκρασίες και οι κρίκοι οδοντοφυΐας, εξασκούν τα ούλα του και το ανακουφίζουν.
-Βιβλία μαλακά ή πλαστικά με έντονα χρώματα και απλά σχέδια, βοηθούν στη νοητική και γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού, στην ανάπτυξη της κινητικότητας χεριών και δαχτύλων όταν γυρίζει σελίδες, στον εμπλουτισμό λεξιλογίου, στην διέγερση της όρασης του και στο να εστιάζει πιο εύκολα το βλέμμα του, όταν κοιτάζει τα έντονα χρώματα των εικόνων.
-Παιχνίδια υφασμάτινα, μαλακά, όπως υφασμάτινες μπάλες, βοηθούν το παιδί να αποκτήσει καλύτερο συντονισμό κινήσεων και να ασκήσει το σώμα του, υφασμάτινοι κύβοι που το βοηθούν να γνωρίσει σχήματα, να αντιληφθεί τα μεγέθη και τις διαστάσεις, κουκλάκια, ζωάκια μαλακά που αναπτύσσουν την φαντασία και επικοινωνία του παιδιού, καθώς παίζει με αυτά και τους μιλάει.
–Πίνακες ή κέντρα δραστηριοτήτων, δίνουν την ευκαιρία στο παιδί να δοκιμάσει μια σειρά από κινήσεις, να πειραματιστεί με ήχους, να εξασκήσει τις αισθήσεις του και να συνειδητοποιήσει ότι οι κινήσεις του μπορεί να έχουν κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα.
-Κύβοι σε διάφορα μεγέθη που μπαίνουν ο ένας μέσα στον άλλο(δείχνουμε στο παιδί πώς να το κάνει και μετά να τους γκρεμίζει), προωθούν τον πειραματισμό, τον συντονισμό ματιών, χεριών και γενικά παιχνίδια τοποθέτησης αντικειμένων στη σωστή υποδοχή αναπτύσσουν την σωστή αντίληψη(τέτοιο παιχνίδι είναι και το παζλ) και την λεπτή κινητικότητα(περιλαμβάνει τους μικρούς μύες του σώματος, όπως στα δάχτυλα, δηλ. είναι η ικανότητα του ατόμου στη χειρονακτική επιδεξιότητα).
-Παιχνίδια που το παιδί ταιριάζει σχήματα αναπτύσσουν την παρατηρητικότητα και την σωστή αντίληψη.
-Παιχνίδια που κινούνται όταν τα σπρώχνει το παιδί, εξασκούν τις καινούριες κινητικές δεξιότητες του, το βοηθούν στην ανάπτυξη αδρής κινητικότητας(αναφέρεται στις μεγάλες κινήσεις των χεριών και των ποδιών, στους μεγάλους μύες των ποδιών και όλου του σώματος) και στην απόκτηση ισορροπίας.
-Εικόνες, φωτογραφίες, ζωγραφιές, βοηθούν το παιδί να εστιάζει το βλέμμα του, να μαθαίνει σχήματα, χρώματα, μορφές.
-Παιχνίδια μπάνιου(π.χ. παπάκια), διεγείρουν την όραση, ακοή, αφή του παιδιού που τα πιάνει και διασκεδάζει, όταν οι γονείς παίζουν και μιλάνε στο παιδί με αυτά.
-Άθραυστοι καθρέπτες, αν και τα μωρά δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέπτη, η αντανάκλαση του προσώπου τους αποτελεί οπτικό ερέθισμα γι’ αυτά και μεγαλώνοντας, βοηθούν να συνειδητοποιήσουν το σώμα τους και γενικά τον εαυτό τους.
Αυτά είναι ορισμένα παιχνίδια, κατάλληλα για την ηλικία 0-1 έτους και αναφέρουμε κάποια από τα οφέλη που προσφέρουν στα παιδιά.
Γενικά κατάλληλα παιχνίδια είναι όλα όσα βοηθούν στην ανάπτυξη των παιδιών και συμβάλλουν στην εξέλιξη των ικανοτήτων και δεξιοτήτων τους.
Σημαντικό είναι επίσης τα παιδιά να παίζουν με συνομηλίκους τους και όταν δεν υπάρχουν συνομήλικοι να συμμετέχουν οι ενήλικοι στο παιχνίδι τους.
Παιχνίδια μεταμφίεσης – Ποια τα οφέλη για μικρούς σούπερ ήρωες