Τι άλλαξε στη πολιτική των νοσοκομείων της Πάτρας για το Μητρικό Θηλασμό, Baby Friendly Hospitals

από την Μαρία Κιούρτη Μαία, Εκπαιδεύτρια Εκπαιδευτών Μητρικού Θηλασμού-Πρόεδρος Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών-Μαιευτών Πάτρας

Ας κάνουμε μία ιστορική αναδρομή και ας πάρουμε για σταθμό το 2006 διότι το Υπουργείο Υγείας, μετά από εισήγηση της Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού, για πρώτη φορά εισάγει τον θεσμό Υπέυθυνη/ος Μητρικού Θηλασμού. Καθορίζει δε τα προαπαιτούμενα επαγγελματικά προσόντα και δεξιότητες. που πρέπει να κατέχει ο/η Υπεύθυνος-νη Μητρικού Θηλασμού και ορίζει ότι αναφέρεται στην Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού και στον Γενικό Γραμματέα Δημόσιας Υγείας. Υποχρεώνει όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές μαιευτικές κλινικές να ορίσουν υπευθύνους μητρικού θηλασμού.

Ορίζει ότι μπορεί να είναι Μαία -τής ή Παιδίατρος που έχει παρακολουθήσει το Εκπαιδευτικό Σεμινάριο στο Μητρικό Θηλασμό. Τα Εκπαιδευτικά Σεμινάρια τελούνται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Στόχος τους είναι στα πλαίσια της συνεχιζόμενης εκπαιδευσης να δημιουργηθούν στελέχη και εκπαιδευτές -εκπαιδευτών του μητρικού θηλασμού Τελούνται δύο φορές το χρόνο Νοέμβριο και Μάιο στο Γ.Ν.Μαιευτήριο «Έλενα Βενιζέλου».

Θεματολογία σεμιναρίου

Το 2011 Άρθρο στη Καθημερινή τιτλοφορείται “Σαμποτάζ… στον μητρικό θηλασμό”, όπως αναφέρεται στο απόσπασμα «Μαιευτήρια σαμποτάρουν τον μητρικό θηλασμό και προωθούν συγκεκριμένες μάρκες βρεφικού γάλακτος. Το «πάρτι» με τις εταιρείες γάλακτος, όπως αποκάλυψε έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού και του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, συνεχίζεται, αφού μαιευτικές κλινικές έχουν αναλάβει την προώθηση των προϊόντων τους με τη μορφή δώρων προς τις μητέρες. Εφτά στις δέκα μητέρες (67%) φεύγουν από το μαιευτήριο με μια συνταγή «για να υπάρχει στο σπίτι σε περίπτωση που χρειαστεί», ακόμη κι όταν θηλάζουν στο μαιευτήριο και τουλάχιστον μία στις τρεις (36%) με δείγματα σε σκόνη κατά παράβαση της νομοθεσίας. Έτσι εξηγείται γιατί έχουμε εντυπωσιακά μικρά ποσοστά μητρικού θηλασμού. Παρ’ ότι οι περισσότερες Ελληνίδες έχουν διάθεση να θηλάσουν, στον έκτο μήνα θηλάζει αποκλειστικά μόλις το 0,9% έναντι 12% στις ΗΠΑ.

• Οι συνέπειες είναι σοβαρές για την υγεία του βρέφους και της μητέρας, ενώ παράλληλα, σύμφωνα με εκτιμήσεις παιδιάτρων, ο οικογενειακός προϋπολογισμός επιβαρύνεται περίπου με 5.000 ευρώ για το γάλα που χορηγείται τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού.

• Η πρώτη εκτροπή που ανέδειξε η έρευνα είναι ότι σε πολλά μαιευτήρια το βρέφος αποχωρίζεται από τη μητέρα του και στο διάστημα αυτό μπορεί να πάρει ξένο γάλα, συχνά χωρίς να ερωτηθούν οι γονείς.

• Μόλις στο 27% των τοκετών φέρνουν το νεογέννητο στη μητέρα την πρώτη ώρα για να θηλάσει. Το 88% των Ελληνίδων ξεκινάει τον θηλασμό, τα βρέφη όμως παίρνουν παράλληλα και γάλα σε σκόνη.

• Μόνο το 41% θηλάζει αποκλειστικά από την πρώτη ημέρα. Τον πρώτο μήνα το ποσοστό αυτό πέφτει ακόμα περισσότερο, μόλις 20,7% των Ελληνίδων θηλάζουν αποκλειστικά τα παιδιά τους και τον τρίτο οι μισές από αυτές (11,1%).

«Η βιομηχανία δίνει εκατομμύρια για το ξένο γάλα», υπογραμμίζει στην «Κ» η διευθύντρια της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία – Αδαμαντία Μαλλιαρού, «αλλά και η Ελληνίδα μάνα έχει τεράστια ευθύνη. Δεν νοείται να έχει άδεια τοκετού ένα χρόνο και να μη θηλάζει το παιδί της». Η κ. Μαλλιαρού χαρακτηρίζει «εγκληματική πράξη» τη χορήγηση αναστολέων γαλουχίας (χάπια) στις μητέρες για να κόψουν το γάλα. «Αυτό απαγορεύεται από τη διεθνή βιβλιογραφία».

Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού τα μαιευτήρια θα γίνουν στο μέλλον περισσότερο «φιλικά» προς τα βρέφη.

Προς το παρόν, κανένα κρατικό ή ιδιωτικό μαιευτήριο δεν έχει πιστοποιηθεί ως Baby Friendly Hospital, όταν η Τουρκία έχει πιστοποίηση για 150 κλινικές. Αυτό προσπαθεί τώρα η Εθνική Επιτροπή Θηλασμού με επικεφαλής τον πρόεδρό της καθηγητή Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιο Χρούσο. «Με επιχορήγηση από τα ΕΣΠΑ πρόκειται να συγκροτηθεί γραφείο που θα ελέγχει ποιες κλινικές διαθέτουν τις αναγκαίες προϋποθέσεις που έχει θέσει η ΠΟΥ», ανέφερε στην «Κ» ο καθηγητής. «Πρόσφατα ξεκίνησε στην Ελλάδα το rooming in και άρχισαν να μην κρατούν τα βρέφη μακριά από τις μητέρες τους. Το μητρικό γάλα περιέχει πολλές βιοενεργές ουσίες και δεν είναι εύκολο παρά τις προσπάθειες να το μιμηθούν, διότι υπερτερεί παντού. Το IQ των παιδιών που θηλάζουν είναι κατά τι υψηλότερο, παθαίνουν πολύ λιγότερες γαστρεντερίτιδες και τροφικές αλλεργίες τον πρώτο χρόνο της ζωής, έχουν μικρότερη πιθανότητα να γίνουν παχύσαρκα. Το κόστος για τις υπηρεσίες είναι μεγάλο».

Κόστος 5.000 ευρώ για κάθε οικογένεια

Ο Διοικητής του ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης σε συνέντευξή του όταν ήταν διευθυντής της Παιδιατρικής Κλινικής του νοσοκομείου Ξάνθης, Δημ. Αδαμίδης, εκτιμά ότι το κόστος για τη χορήγηση ξένου γάλακτος για την οικογένεια τα δύο πρώτα χρόνια φτάνει τα 5.000 ευρώ. «Το μητρικό γάλα προστατεύει από οξεία γαστρεντερίτιδα κατά 53%, από αλλεργία στο γάλα (79%), από πνευμονία (27%). Το 8% των βρεφών εμφανίζει αλλεργία και το θεραπευτικό γάλα είναι πολύ ακριβό. Εκτιμώ ότι μόνο γι’ αυτές τις τρεις αιτίες εάν οι μητέρες θήλαζαν το σύστημα υγείας θα μπορούσε να εξοικονομήσει 2.000 ευρώ ανά βρέφος. Στις ΗΠΑ έχουν εκτιμήσει (Pediatric 2010) ότι θα εξοικονομούσαν 13 δισ. δολ. ετησίως και θα προλαμβάνονταν 900 θάνατοι κυρίως στη βρεφική ηλικία εάν η συντριπτική πλειοψηφία των μητέρων θήλαζε αποκλειστικά έως τον έκτο μήνα.

Εξελίξεις

Μετά από τις μελέτες ,τα αποτελέσματα των Υπευθύνων Μητρικού Θηλασμού και τη δημοσιοποίησή τους και με το άρθρο της Καθημερινής που πραγματικά δημιούργησε τριγμούς στην περιγεννητική υγεία ,τελικά το 2011 προχωρά το υπουργείο υγείας στη πιστοποίηση ,ενώ έχουν ήδη ανακηρυχθεί από τη UNICEF ως «Φιλικά προς τα Βρέφη», 2 δημόσιων νοσοκομείων το Έλενας και το Αττικόν.

Ο ιδιωτικός τομέας ακολουθεί με τη πιστοποίηση του Μαιευτήριου Μητέρα του Ομίλου Υγεία το 2014.

Το 2016 πιστοποιείται το Πανεπιστημιακό Μαιευτήριο Αρεταίειο

Η Χώρα μας συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 152 χώρες που εφαρμόζουν φιλικούς προς το θηλασμό θεσμούς.

Νομοθεσία
Όμως όλες αυτές οι ενέργειες είχαν ένα πολύ ελαστικό νομοθετικό πλαίσιο που στηριζόταν κυρίως σε υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους και άφηνε τα περιθώρια της εφαρμογής ή μη των κανόνων και των προυποθέσεων. Για πρώτη φορά με την ψήφιση του Ν 4316/2014 γίνεται νομοθετική προσέγγιση και προσπάθεια προαγωγής του μητρικού θηλασμού.

Προαγωγή Μητρικού Θηλασμού -τι αναφέρει ο νόμος

Ο νόμος στο άρθρο 3 περιλαμβάνει τις διατάξεις που ψήφισε η Βουλή για την προαγωγή του μητρικού θηλασμού στη χώρα μας. Στα δημόσια Νοσοκομεία, στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. και σε ιδιωτικές Κλινικές προωθείται η ανάπτυξη της Πρωτοβουλίας «Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία» (Φ.Β.Ν.) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, προκειμένου να ενισχυθεί η προαγωγή του μητρικού θηλασμού

  Για τη διευκόλυνση των θηλαζουσών μητέρων:

α) Δημιουργείται χώρος θηλασμού σε δημόσιες υπηρεσίες που εξυπηρετούν κοινό, σε φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, σε αερολιμένες, σε λιμένες, σε σταθμούς υπεραστικών λεωφορείων, σε σταθμούς μέσων σταθερής τροχιάς, σε μουσεία, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε χώρους άθλησης, σε εμπορικά κέντρα, καθώς και σε άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους.
β) Οι εργαζόμενες θηλάζουσες μητέρες στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μπορούν να αντλούν με έκθλιψη και να αποθηκεύουν το μητρικό γάλα κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας τους και εντός του χώρου που ορίζεται από το φορέα εργασίας τους και ο οποίος ονομάζεται χώρος θηλασμού στην Εργασία.
γ) Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, ύστερα από εισήγηση του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής για το Μητρικό Θηλασμό, καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις ίδρυσης, οργάνωσης, λειτουργίας και εποπτείας, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια των χώρων θηλασμού και των χώρων θηλασμού στην Εργασία. Αρμόδια υπηρεσία για την εφαρμογή των ανωτέρω είναι η Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής του Υπουργείου Υγείας.
 .
Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από εισήγηση του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής για το Μητρικό Θηλασμό, καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις, οι διαδικασίες ανάπτυξης, τα κριτήρια, οι δείκτες και η διαδικασία αξιολόγησης, καθώς και η εποπτεία των Νοσοκομείων και Ιδιωτικών Κλινικών του ανωτέρω Προγράμματος.

Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών αξιολόγησης της μονάδας υγείας που κρίνεται ΦΒΝ εκδίδεται σχετική απόφαση του Υπουργού Υγείας για αναγνώριση αυτού.

Αρμόδιες υπηρεσίες για την εφαρμογή των ανωτέρω είναι η Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής και η Διεύθυνση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας του Υπουργείου Υγείας.

 Στα δημόσια Νοσοκομεία, στα Νοσηλευτικά Ιδρύματα που λειτουργούν με τη μορφή Ν.Π.Ι.Δ. και στις ιδιωτικές Κλινικές που διαθέτουν μονάδα νεογνών, δημιουργείται Τράπεζα Γάλακτος.

Με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από εισήγηση του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού και γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής για το Μητρικό Θηλασμό, καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις, οι διαδικασίες ανάπτυξης, τα κριτήρια, οι δείκτες και οι διαδικασίες αξιολόγησης, καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια της Τράπεζας Γάλακτος.
Αρμόδιες υπηρεσίες για την εφαρμογή των ανωτέρω είναι η Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής και η Διεύθυνση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας του Υπουργείου Υγείας.

 Στο πλαίσιο ανάπτυξης του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας οργανώνονται προγράμματα και δράσεις προαγωγής του μητρικού θηλασμού, ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης των γυναικών και φορέων με στόχο τη διασφάλιση της συνέχειας των υπηρεσιών και παρεμβάσεων και μετά την έξοδο από το μαιευτήριο

Συνίσταται στο Υπουργείο Υγείας «Μητρώο Επιμορφωτών για την Προαγωγή του Μητρικού Η Θηλασμού».
Με απόφαση του Υπουργού Υγείας καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις σύστασης και λειτουργίας του Μητρώου, επιμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας, οι διαδικασίες, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια που κρίνεται απαραίτητη για τη συμμετοχή αυτών σε προγράμματα και δράσεις που προάγουν το μητρικό θηλασμό. Επίσης, από τον Απρίλιο του 2013 ξεκίνησε και υλοποιείται από τη Διεύθυνση Κοινωνικής & Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού το έργο «ΑΛΚΥΟΝΗ»,

το Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής του Μητρικού Θηλασμού, που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Υπουργείο Υγείας στο πλαίσιο του Ε.Π. «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013»

Πάτρα – Παρούσα κατάσταση

Δυστυχώς κανένα δημόσιο ή ιδιωτικό μαιευτήριο καλύπτει τις προυποθέσεις για την ανακήρυξή του φιλικού προς τα βρέφη.

Σποραδικές επιτυχίες μικρής κλιμακας όπως το διάστημα 2012-2014 Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του ΡΊΟΥ «Παναγιά η Βοήθεια»με ποσοστά επιτυχίας αποκλειστικού θηλασμού 94% για το διάστημα των ημερών νοσηλείας και μείωση των 1200 τμχ φόρμουλας /μήνα σε 150-350 για αριθμό 20 υγιών νεογνών κατά μέσο όρο

Δημιουργήθηκε Αίθουσα Μητρικού Θηλασμού και εκπαίδευση μητέρων στην έκθλιψη και άντληση με χρήση τεχνολογικού εξοπλισμού και διαδικασίες ασφαλούς μεταφοράς και φύλαξης του μητρικού γάλακτος.

Η διαδκασία έγγραφης πολιτικής για την εφαρμογή των 10 βημάτων δεν ολοκληρώθηκε

Σημερινή κατάσταση υπάρχει κυρίως μεικτή σίτιση και θηλασμός 2^ο ή 3^ο 24ωρο γέννησης .με αποτέλεσμα τη κατανάλωση 4500 τμχ

φόρμουλας/μήνα για 20 υγιή νεογνά.

Συνεχίζεται η επιτυχής δημιουργία Ατομικής Τράπεζας γάλακτος για τις μητέρες των προώρων νεογνών

Ο Άγιος Ανδρέας “409”παραδοσιακά έχει μία πολύ καλή διαδικασία στη προώθηση του μητρικού θηλασμού κυρίως στη ΜΕΝ

Προσπάθειες για την εγκατάσταση του μητρικού θηλασμού γίνονται στη κλινική και σε σχέση με το Πανεπιστημιακό 80% των μαιών έχει παρακολουθήσει τα εξειδικευμένα προγράμματα

Υπάρχει γραπτή πολιτική η οποία για λόγους όπως τα παράλληλα διοικητικά καθήκοντα της Υπευθύνης Μητρικού Θηλασμού δεν εφαρμόζεται.

Στο Καραμανδάνειο υπάρχει μεγάλη διάθεση από τους υπευθύνους για τη προώθηση και εγκατάσταση του μητρικού θηλασμού αλλά επειδή δεν εργάζονται μαίες χρειάζεται ένα είδος συντονισμού και εκπαίδευσης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού

Ιδιωτικές κλινικές της Αχαίας, γίνεται μεγάλη προσπάθεια προώθησης και εγκατάστασης του μητρικού θηλασμού. Μεγάλα ποσοστά επιτυχίας έχουν όσες κλινικές έχουν εκπαιδευμένες μαίες ή και συνεργάζονται με ιδιώτες μαίες

Στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας επιτυχία παρουσίάζει το πρόγραμμα Μητρικού Θηλασμού που τελούν οι μαίες της Μονάδας Υγείας του Αγίου Αλέξη με την αρωγή των παιδιάτρων, το πρόγραμμα της μαίας και του Μαιευτή στο Ιακ πρώην ΠΙΚΠΑ το ιατρείο μητρικού θηλασμού της Άνω Πόλης και πρόσφατα στα ιατρεία Ζαρουκλείκων τις ημέρες Τετάρτη-Πέμπτη ξεκίνησε δειλά δειλά πρόγραμμα μητρικού θηλασμού

 

 

 

]]>