Το μυστικό της ικανότητας της κατσαρίδας όχι μόνο να επιβιώνει, αλλά και να ευημερεί, σε μερικά από τα πιο αηδιαστικά μέρη της γης, κρύβεται στο DNA της.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα Guardian, προκειμένου να κατανοήσουν πώς ένα είδος, το οποίο φτάνει μόλις τα 5 εκατοστά σε μήκος, καταφέρνει να ζει και να πολλαπλασιάζεται υπό τις πιο δυσμενείς και ανθυγιεινές συνθήκες, Κινέζοι επιστήμονες αποκρυπτογράφησαν το γενετικό υλικό της της πιο κοινής κατσαρίδας, της λεγόμενης Αμερικανικής ή αλλιώς Periplaneta americana.
Όπως ανακάλυψαν, η αμερικανική κατσαρίδα έχει περισσότερα από 20.000 γονίδια, που καθιστούν τον γενετικό της κώδικα τόσο περίπλοκο όσο και εκείνον του ανθρώπου!
Η αμερικανική κατσαρίδα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο μετά από την εισαγωγή της στις ΗΠΑ από την Αφρική, στις αρχές του 16ου αιώνα. Ο πληθυσμός της εκτινάχθηκε σύντομα στα ύψη, με τα ζωύφια αυτά να βρίσκουν καταφύγιο στις πιο σκοτεινές και υγρές γωνίες σπιτιών, εστιατορίων και γραφείων, δείχνοντας φυσικά ιδιαίτερη… προτίμηση στις τουαλέτες και τις κουζίνες.
Μέσα στις αλληλουχίες του DNA των κατσαρίδων που εξέτασε, ο βιολόγος Shuai Zhan που συμμετείχε στο πρότζεκτ του Ινστιτούτου Φυσιολογίας Φυτών και Οικολογίας της Σαγκάης, εντόπισε ασυνήθιστα μεγάλες ομάδες γονιδίων που φαίνονται να βοήθησαν την αμερικανική κατσαρίδα να γίνει… εξπέρ στην επιβίωση, καταφέρνοντας σήμερα να θεωρείται ένα από τα πιο ανθεκτικά είδη στη Γη.
Στην μελέτη που δημοσίευσε με την ομάδα του στο περιοδικό Nature Communications, ο Zhan εξηγεί ότι η κατσαρίδα διαθέτει μια διευρυμένη ομάδα γονιδίων που τη βοηθούν να εντοπίζει μέσω των οσμών τις τροφές, και ιδίως εκείνες που έχουν υποστεί ζύμωση, οι οποίες είναι και οι αγαπημένες της.
Μια άλλη ομάδα γονιδίων ρυθμίζει στην εντέλεια το εσωτερικό σύστημα αποτοξίνωσης του εντόμου, το οποίο το προστατεύει σε περίπτωση που καταναλώσει κάτι τοξικό. Στο DNA της κατσαρίδας υπάρχουν όμως και άλλα γονίδια που ατσαλώνουν το ανοσοποιητικό της σύστημα, δημιουργώντας μια ασπίδα από τις λοιμώξεις που θα μπορούσαν να της προκαλέσουν τα εκατομμύρια μικρόβια.
Ο συνδυασμός όλων αυτών των γονιδίων καθιστά τις κατσαρίδες κυριολεκτικά άτρωτες παρά το άκρως ανθυγιεινό περιβάλλον στο οποίο ζουν, υπογραμμίζει η σχετική μελέτη.
Η εξάπλωση και η ακμή των κατσαρίδων όμως δεν αποδίδεται μόνο στα παραπάνω χαρακτηριστικά. Οι Κινέζοι επιστήμονες εντόπισαν ακόμα επιπλέον γονίδια που τους επιτρέπουν να αναπαράγονται με εντυπωσιακό ρυθμό ή και να «αναπτύσσουν» εκ νέου τυχόν μέρη τους σώματός τους που έχουν κοπεί, όταν βρίσκονται στο κρίσιμο στάδιο της νύμφης.
Εντοπίζοντας τα γονίδια που παίζουν καίριο ρόλο στην επιβίωση της κατσαρίδας, οι επιστήμονες ελπίζουν να βρουν τρόπους για καλύτερο έλεγχο του πληθυσμού τους.
Πάντως, παρά τα σούπερ-γονίδια που ανακάλυψε ο Zhan και οι συνεργάτες του στο DNA της κατσαρίδας, τίποτε στον γενετικό της κώδικα δεν υποδεικνύει ότι υπάρχει βάση σε όσα λέγονται ευρέως για την ικανότητα του συγκεκριμένου είδους να επιβιώσει από έναν πυρηνικό Αρμαγεδδώνα.
«Νομίζω ότι πρόκειται απλώς για μια υπερβολή που δεν έχει αποδειχθεί ποτέ», εξηγεί ο επιστήμονας.
