Το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα μπορεί να προστατεύσει από την άνοια

Τα άτομα που έχουν εμβολιαστεί κατά του έρπητα ζωστήρα στα 70 τους μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο άνοιας τα επόμενα επτά χρόνια, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι από την μελέτη λείπει μια βασική ανάλυση, η παράλειψη της οποίας εγείρει ορισμένες αμφιβολίες για την ισχύ των ευρημάτων. Ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι ιογενείς λοιμώξεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο μετέπειτα άνοιας, που επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να θυμάται, να σκέφτεται και να παίρνει αποφάσεις.

Συγκεκριμένα, ο ιός του έρπητα ζωστήρα (που προκαλεί και ανεμοβλογιά) συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.

Αφότου εισβάλουν στον οργανισμό, ο ιός “κρύβεται” μέσα σε συγκεκριμένα νευρικά κύτταρα, όπου μπορεί να παραμείνει αδρανής για δεκαετίες χωρίς να γίνεται αντιληπτός από το ανοσοποιητικό σύστημα. Αργότερα στη ζωή, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα λειτουργεί λιγότερο αποτελεσματικά, ο ιός μπορεί να επανενεργοποιηθεί και να προκαλέσει έρπητα ζωστήρα, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ένα επώδυνο, κηλιδωτό εξάνθημα που εμφανίζεται συνήθως στην μία πλευρά του σώματος ή του προσώπου.

Θεωρητικά, αυτή η φλεγμονή και άλλες, ακόμη άγνωστες σωματικές αλλαγές που προκύπτουν από την επανενεργοποίηση του ιού του έρπητα ζωστήρα, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας, δήλωσε η Ruth Itzhaki, καθηγήτρια μοριακής νευροβιολογίας στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, η οποία δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.

Υποστηρίζοντας αυτή τη θεωρία, προηγούμενες μελέτες έχουν βρει χαμηλότερα ποσοστά άνοιας μεταξύ των ατόμων που έλαβαν το εμβόλιο κατά του έρπητα ζωστήρα σε σύγκριση με τα μη εμβολιασμένα άτομα.

Ωστόσο, αυτές οι μελέτες συχνά βασίζονται στην υπόθεση ότι τυχόν διαφορές στον κίνδυνο άνοιας οφείλονται στην κατάσταση εμβολιασμού. Μάλιστα, άλλοι παράγοντες -όπως η διατροφή και η άσκηση- παίζουν επίσης ρόλο και έτσι “θολώνουν τα νερά” του τρόπου με τον οποίο ο εμβολιασμός, από μόνος του, επηρεάζει τον κίνδυνο ασθένειας.

Για να ξεπεράσουν αυτό το ζήτημα, οι επιστήμονες έχουν τώρα αναλύσει αρχεία υγείας που συλλέχθηκαν από άτομα ηλικίας 70 ετών και άνω, τα οποία ζούσαν στην Ουαλία κατά τη διάρκεια της κυκλοφορίας του εμβολίου Zostavax (για τον έρπητα ζωστήρα) τον Σεπτέμβριο του 2013. Τα άτομα που γεννήθηκαν στις 2 Σεπτεμβρίου 1933 ή μετά ήταν επιλέξιμα για το εμβόλιο, ενώ οι γεννημένοι νωρίτερα ήταν μη επιλέξιμοι. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης, δημοσιεύτηκαν στην πλατφόρμα medRxiv, που σημαίνει ότι ακόμα δεν έχουν επιβεβαιωθεί από την επιστημονική κοινότητα.

Τα άτομα που ήταν επιλέξιμα για το εμβόλιο είχαν 8,5% λιγότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια κατά την περίοδο παρακολούθησης, σε σύγκριση με εκείνους που δεν ήταν επιλέξιμοι.

Μέσω περαιτέρω ανάλυσης, οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι τα άτομα που ήταν επιλέξιμα και πράγματι εμβολιάστηκαν είχαν περίπου 20% χαμηλότερο κίνδυνο να διαγνωστούν με άνοια, σε σύγκριση με την ομάδα που δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις και δεν έκανε το εμβόλιο.

Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν συνέκριναν άμεσα τα ποσοστά άνοιας μεταξύ των ατόμων που ήταν επιλέξιμα και εμβολιάστηκαν με τα ποσοστά που ήταν μεν επιλέξιμα αλλά δεν εμβολιάστηκαν.

“Αν και έχουν τα δεδομένα για να απαντήσουν σε αυτήν την ερώτηση, δεν το έκαναν, κάτι που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το γιατί”, είπε ο δρ. Devangere Devanand, καθηγητής ψυχιατρικής και νευρολογίας στο το Ιατρικό Κέντρο του πανεπιστημίου Κολούμπια στη Νέα Υόρκη.

Εντούτοις, ακόμη και με αυτήν την παράλειψη, τα ευρήματα εξακολουθούν να προσθέτουν στην ιδέα ότι ο έρπητας ζωστήρας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας, παραδέχτηκε ο δρ. Devanand.