από την Σπηλιωτοπούλου Αγγελική – Ζωή, Λογοθεραπεύτρια -Μέλος ΣΕΛΛΕ
Την σημερινή εποχή οι περισσότεροι γονείς δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην ακαδημαϊκή πορεία των παιδιών τους. Παράλληλα οι απαιτήσεις του σχολείου είναι φανερά αυξημένες και τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με πολλές υποχρεώσεις που αφορούν την γενικότερη εκπαίδευσή τους. Αυτό κατά ένα τρόπο βοηθά να γίνουν πιο εύκολα αντιληπτές οι δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν στην γραφή, την ανάγνωση, την ορθογραφία, τα μαθηματικά κτλ.
Η ανησυχία των γονιών ξεκινάει όταν βλέπουν πως το παιδί τους καθυστερεί να αναπτύξει κάποιες δεξιότητες ή απλώς είναι λίγο πιο πίσω σε σχέση με τα συνομήλικα του. Στο σημείο αυτό είναι που ψάχνουν και αρχίζουν να μπερδεύονται με τις πολυάριθμες πληροφορίες για το πως να δράσουν με τον καλύτερο τρόπο για το παιδί τους. Αυτό που σίγουρα χρειάζονται είναι σωστή ενημέρωση και καθοδήγηση και κατά συνέπεια σωστό τρόπο αντιμετώπισης. Την δυνατότητα αυτή θα έχουν εάν απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό ο οποίος θα αξιολογήσει το παιδί και θα προτείνει λύσεις για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση.
Ας δούμε όμως τι εννοούμε με τον όρο Μαθησιακές Δυσκολίες.
Γενικά ο ορισμός “Μαθησιακές Δυσκολίες” χρησιμοποιείται εδώ και πολλά χρόνια όμως δεν υπάρχει ένας σαφής ορισμός σχετικά με το τι είναι ακριβώς οι Μαθησιακές Δυσκολίες. Από κλινική σκοπιά ο όρος περιγράφει μια μεγάλη ομάδα πολύμορφων δυσκολιών οι οποίες εκδηλώνονται συνήθως στην λειτουργία και εκμάθηση της ομιλίας, του γραπτού λόγου (γραφή, ανάγνωση, ορθογραφία) και της κατανόησης των μαθηματικών. Μια από τις μορφές που μπορεί να έχουν οι μαθησιακές δυσκολίες είναι και η δυσλεξία.
Αυτά τα προβλήματα είναι εγγενή στο άτομο δηλαδή τα έχει από την στιγμή της γέννησης του και θεωρούνται ότι υπάρχουν εξαιτίας της δυσλειτουργίας του κεντρικού νευρικού συστήματος ενώ είναι δυνατόν να εκδηλώνονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Επιπρόσθετα αξίζει να τονίσουμε πως κάθε παιδί, έφηβος, ή ενήλικος με μαθησιακή δυσκολία είναι μοναδικός. Παρουσιάζει διαφορετικό συνδυασμό και σοβαρότητα προβλημάτων. Είναι ένα άτομο με μία, ή περισσότερες σημαντικές ελλείψεις στις βασικές διαδικασίες μάθησης.
Πως μπορούν οι γονείς να αναγνωρίσουν κάποια σημάδια μαθησιακών δυσκολιών;
Εκείνο που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι το άτομο με ειδική μαθησιακή δυσκολία εμφανίζει μία ομάδα από συμπτώματα που το συνοδεύουν στην εξελικτική του πορεία και δεν εξαφανίζονται με το πέρασμα του χρόνου. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι: διάσπαση προσοχής, φτωχή μνήμη, δυσκολία στο να ακολουθεί οδηγίες, δυσκολία στο να ξεχωρίζει μεταξύ τους τα γράμματα, τους αριθμούς, και τους ήχους, περιορισμένη αναγνωστική ικανότητα, προβλήματα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό, δυσκολία στη σειροθέτηση (π.χ. ακολουθία των ημερών της εβδομάδας, των μηνών του χρόνου, κ.λ.π.), αποδιοργάνωση, και πολλά άλλα προβλήματα που μπορεί να το επηρεάζουν.
Ένας πιο εκτεταμένος κατάλογος συμπτωμάτων περιλαμβάνει τα εξής:
• Συμπεριφορά που διαφέρει από μέρα σε μέρα
• Αποσπάται εύκολα και δεν μπορεί να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον του σε κάτι για πολλή ώρα.
• Μπορεί να λέει κάτι και να εννοεί κάτι άλλο.
• Δυσκολεύεται να πειθαρχήσει.
• Δεν προσαρμόζεται εύκολα όταν απαιτείται αλλαγή.
• Ανώριμη ομιλία.
• Δεν μπορεί να ακολουθήσει οδηγίες που προέρχονται από διαφορετικές πηγές.
• Ξεχνάει εύκολα.
• Έχει δυσκολία στο να οριοθετηθεί χρονικά και να ξεχωρίσει το αριστερό από το δεξί.
• Έχει πρόβλημα στο να ονομάσει οικεία/γνώριμα πρόσωπα και πράγματα.
• Έχει δυσκολία στο να προφέρει λέξεις.
• Δυσκολεύεται στη γραφή.
• Αντιστρέφει γράμματα ή τα βάζει σε λάθος θέση – π.χ. “θ” αντί “β”, ε αντί 3, κ.λ.π.
• Δυσκολεύεται ιδιαίτερα στην ανάγνωση.
• Δεν μπορεί να οργανώσει εύκολα τον χρόνο του και να συντονίσει τις ενέργειές του για την επίτευξη κάποιου στόχου.
• Δυσκολεύεται να κατανοήσει λέξεις ή έννοιες.
• Έχει καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη.
• Έχει καθυστερημένη (αδρά ή λεπτή) κινητική ανάπτυξη.
• Παρορμητικότητα
Εάν κάποιο άτομο παρουσιάζει μόνο μερικά από τα παραπάνω συμπτώματα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει ειδική μαθησιακή δυσκολία. Όταν όμως κάποιος παρουσιάζει αρκετά από τα παραπάνω τότε ίσως χρειάζεται εκτίμηση από κάποιον ειδικό.
Όσον αφορά στην επίσημη διάγνωση , αυτή μπορεί να γίνει:
– από Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Δημόσιων Νοσοκομείων
– από τα ΚΕΔΔΥ
– από τα Κέντρα παιδοψυχικής υγιεινής ή Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής.
Παρ ’όλα αυτά πολλοί ιδιώτες Λογοθεραπευτές είναι εξειδικευμένοι και έχουν τα κατάλληλα αξιολογητικά εργαλεία ώστε να εξετάσουν εάν κάποιο άτομο αντιμετωπίζει Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες.
Ένα τέτοιο εργαλείο είναι και το ΑΘΗΝΑ ΤΕΣΤ (διάγνωσης δυσκολιών μάθησης) όπου είναι επίσημο και σταθμισμένο στην Ελλάδα.
Χρήσιμες Συμβουλές προς τους γονείς :
Μην ξεχνάτε πως το παιδί δεν είναι τεμπέλικο ούτε απρόσεχτο. Απλά μαθαίνει με διαφορετικό τρόπο.
Οι Μ.Δ. δεν είναι ασθένεια και το παιδί δεν νοσεί. Απλά προσλαμβάνει τα ερεθίσματα με ένα διαφορετικό τρόπο. Οπλιστείτε λοιπόν με υπομονή και αισιοδοξία.
Δημιουργήστε μέσα στο σπίτι ένα κλίμα αποδοχής και ασφάλειας, αποφύγετε την αυστηρή κριτική και τη λεκτική βία (το παιδί με Μ.Δ. χάνει την αυτοπεποίθησή του και απογοητεύεται όταν αναγνωρίζει τις δυσκολίες του).
Να επαινείτε το παιδί όταν σημειώνει μια επιτυχία όσο μικρή και αν είναι αυτή.
Να θέτετε εφικτούς στόχους για το παιδί σας.
Ενισχύστε όποιο ταλέντο έχει το παιδί.
Οργανώστε το χώρο μελέτης απομακρύνοντας τα περιττά ερεθίσματα (οπτικά και ακουστικά) και επικεντρώνοντας τα βιβλία μελέτης.
Μην παρουσιάζετε το καθημερινό διάβασμα σαν τιμωρία.
Παίξτε με το παιδί παιχνίδια μνήμης, λέξεων, λεξιλογίου, ορθογραφίας.
Οργανώστε το διάβασμα του παιδιού ώστε να έχει ελεύθερο χρόνο για παιχνίδι
Καθορίζουμε μια σταθερή ώρα για το διάβασμα.
Κάνουμε ένα πλάνο με όμορφα σχήματα με όσα έχουμε να κάνουμε.
Ξεκινάμε από τα πιο δύσκολα και βαρετά για το παιδί μαθήματα. Στην συνέχεια, κάνουμε τα πιο εύκολα και διασκεδαστικά μαθήματα.
Μπορούμε να κάνουμε διαλλειμματάκια ανάμεσα στα μαθήματα, τελειώνοντας όμως το κάθε μάθημα και όχι ανάμεσα στις ασκήσεις του ίδιου μαθήματος.
Για παιδιά μέχρι Γ’ Δημοτικού, 1,5 ώρα διαβάσματος, είναι αρκετή.
Αυτό που χρειάζεται άμεσα και είναι αναγκαίο για ένα παιδί που πιθανών εμφανίζει μαθησιακές Δυσκολίες είναι η εξειδικευμένη αξιολόγηση όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα . Παιδιά και Έφηβοι με υποψία λόγω των σοβαρών δυσκολιών στις δεξιότητες της γραφής, ανάγνωσης, ορθογραφίας και μαθηματικών (κυρίως) θα πρέπει να εξετάζονται. Υπάρχει η εντύπωση ότι οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες είναι τεμπέληδες και αδιάφοροι, γεγονός που δεν είναι αληθές. Οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες χρειάζονται επιπλέον χρόνο για να μπορέσουν να διεκπεραιώσουν μια εργασία. Η έγκαιρη παρέμβαση είναι καθοριστικής σημασίας, όχι μόνο, για τη σχολική σταδιοδρομία του μαθητή, αλλά και για την ψυχική υγεία του παιδιού και την υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητάς του και αποτελεί αναπόσπαστο δικαίωμα του.
www.logotherapeiapatra.gr -ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΗΣ 50 & ΚΟΡΙΝΘΟΥ 2610 644.082
