Το «τριτογενές κάπνισμα» είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το αόρατο και τοξικό μείγμα αερίων και μορίων που επικάθεται στα μαλλιά και στα ρούχα των καπνιστών, αλλά και στα έπιπλα και στο πάτωμα. Το μείγμα παραμένει εκεί αφότου ο χώρος έχει καθαριστεί από τον καπνό. Στα κατάλοιπα περιλαμβάνονται βαρέα μέταλλα, καρκινογόνα ακόμα και ραδιενεργά υλικά.
Το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας των Ηνωμένων Πολιτειών αναφέρει ότι το μείγμα σωματιδίων (particulate matters) που αφήνει ο καπνός του τσιγάρου περιλαμβάνει 250 τοξικά χημικά, και τουλάχιστον 10 από αυτά είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνα. Αυτά είναι:
-Υδροκυάνιο (χρησιμοποιείται σε χημικά όπλα)
-Μονοξείδιο του άνθρακα
-Βουτάνιο
-Αμμωνία
-Τολουόλιο (ανευρίσκεται σε διαλύτες χρωμάτων)
-Αρσενικό
-Μόλυβδος
-Χρώμιο (χρησιμοποιείτο στην κατασκευή χάλυβα)
-Κάδμιο (χρησιμοποιείτο στην κατασκευή μπαταριών)
-Πολώνιο-210 (ισχυρό ραδιενεργό καρκινογόνο)
Τα παιδιά όπως γνωρίζουμε είναι πιο ευάλωτα στους περιβαλλοντικούς κινδύνους, γιατί εξερευνούν και μαθαίνουν βάζοντας διάφορα αντικείμενα και τα χέρια τοις στο στόμα τους, μπουσουλούν πάνω σε πατώματα και χαλιά όπου έχει επικαθήσει το μείγμα από κατάλοιπα του καπνού, αναπνέουν πιο γρήγορα και έχουν μια ολόκληρη ζωή μπροστά τους για να εκδηλωθούν οι συνέπειες.
Όπως διευκρινίζει ο Δρ. Philip Ladringan, παιδίατρος, επικεφαλής του Κέντρου για την Περιβαλλοντική Υγεία των Παιδιών στη Ιατρική Σχολή του Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, η φράση «τριτογενές κάπνισμα» είναι ένας εντελώς καινούργιος όρος ο οποίος πρόκειται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην συμπεριφορά μας. «Το βασικό μήνυμα είναι ότι κλείνοντας την πόρτα της κουζίνας για να καπνίσουμε μακριά από τα παιδιά, δεν τα προστατεύει από τις συνέπειες αυτού του τσιγάρου», λέει. «Υπάρχουν καρκινογόνα σε αυτόν τον τριτογενή καπνό και ο κίνδυνος του καρκίνου ελλοχεύει για όλους τους ανθρώπους, όλων των ηλικιών, που έρχονται σε επαφή»
Γιατροί από το Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης έδωσαν τον χαρακτηρισμό «τριτογενές κάπνισμα» προκειμένου να περιγράψουν αυτά τα χημικά, σε μια νέα έρευνα που μελέτησε τους κινδύνους για τα παιδιά και τα μωρά και έχει δημοσιευθεί στο τεύχος Ιανουαρίου του περιοδικού Pediatrics. «Όλοι γνωρίζουν ότι το παθητικό κάπνισμα είναι επικίνδυνο, αλλά δεν γνωρίζουν για το τριτογενές», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας Jonathan Winickoff, αναπληρωτής καθηγητής παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
«Όταν τα παιδιά βρίσκονται εκτός σπιτιού, ίσως καπνίζουν. Όπως και στο αυτοκίνητο. Όταν οι γονείς βάζουν στο παιδί τη ζώνη ασφαλείας στο πίσω κάθισμα, ανοίγουν το παράθυρο και καπνίζουν, νομίζουν ότι όλα είναι εντάξει επειδή τα παιδιά τους δεν γίνονται παθητικοί καπνιστές», προσθέτει ο Winickoff. «Μέγα λάθος. Γι΄αυτό χρειαζόμασταν έναν όρο προκειμένου να περιγράψουμε τις αόρατες τοξίνες του καπνού». Ο τριτογενής καπνός είναι αυτό που μυρίζουμε όταν ένας καπνιστής μπει σε έναν μικρό κλειστό χώρο, ακόμα και όταν έχει σβήσει το τσιγάρο του ή όταν μπαίνουμε σε ένα δωμάτιο όπου κάποιοι κάπνιζαν πριν. «Η μύτη μας δεν ψεύδεται. Αυτά τα στοιχεία είναι τόσο τοξικά, ώστε το μυαλό σου σε προειδοποιεί: Απομακρύνσου».
Για να προστατευτούν τα παιδιά από το τριτογενές κάπνισμα, οι καπνιστές θα πρέπει όχι μόνο να μην καπνίζουν μέσα στο σπίτι ή στο αυτοκίνητο, αλλά και να αλλάζουν τουλάχιστον σακάκι και να πλένουν τα χέρια τους προτού έλθουν σε επαφή με παιδιά. Πρέπει οπωσδήποτε να ενθαρρυνθούν να κόψουν το κάπνισμα.
Αποτελέσματα μελέτης για το κάπνισμα
Η ΕΡΕΥΝΑ μελέτησε τη στάση σχετικά με το κάπνισμα σε 1.500 νοικοκυριά σε διαφορετικά μέρη των ΗΠΑ. Η μεγάλη πλειοψηφία καπνιστών και μη καπνιστών γνώριζε ότι το παθητικό κάπνισμα είναι κακό για τα παιδιά. Το 95% των μη καπνιστών και το 84% των καπνιστών συμφώνησαν ότι «η εισπνοή καπνού από το τσιγάρο των γονιών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία μωρών και παιδιών». Όμως 65% των μη καπνιστών και 43% των καπνιστών γνώριζαν τους κινδύνους του τριτογενούς καπνίσματος, οι περισσότεροι θεωρούσαν ότι εάν άνοιγαν για λίγο το παράθυρο ή εάν έναν ανεμιστήρα, ο καπνός θα διαλυόταν και έτσι τα παιδιά δεν θα επηρεάζονταν. Μόνο το 26.7% των νοικοκυριών εφάρμοζαν αυστηρούς κανόνες απαγόρευσης του καπνίσματος στο σπίτι.
Συμπερασματικά αυτή η έρευνα κατέδειξε ότι η πεποίθηση ότι το τριτογενές κάπνισμα επιδρά αρνητικά πάνω στην υγεία των παιδιών σχετίζεται με απαγόρευση του καπνίσματος στο σπίτι. Τονίζοντας ότι το γεγονός αυτό είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην μάχη κατά του καπνίσματος.
Το Ίδρυμα του Παιδιού Tommy’s στο Ηνωμένο Βασίλειο τονίζει ότι είναι ζωτικής σημασίας η προειδοποίηση των εγκύων. Τα τοξικά του τσιγάρου είναι γνωστό ότι επαυξάνουν σημαντικά τις επιπλοκές της εγκυμοσύνης. Επιπλέον το τριτογενές κάπνισμα μπορεί να βλάψει την υγεία του αγέννητου μωρού.
