από τη Ματίνα Λαδικού, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας – ΕγκληματολόγοςΗ βία των ανηλίκων, η οποία ορίζεται ως επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά που διαπράττεται από άτομα κάτω των 18 ετών, έχει καταστεί σημαντικό ζήτημα δημόσιας υγείας και κοινωνικό ζήτημα.
Ενώ η εφηβεία συχνά χαρακτηρίζεται από μια σειρά αναπτυξιακών προκλήσεων και διερευνητικών συμπεριφορών, η κλιμάκωση της βίας μεταξύ των ανηλίκων έχει συγκεντρώσει ευρεία προσοχή λόγω των επιζήμιων επιπτώσεών της στα άτομα, τις οικογένειες και τις κοινωνίες.
Η κατανόηση του ψυχολογικού υποβάθρου αυτής της τάσης είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.
Ατομικοί παράγοντες:
Σε ατομικό επίπεδο, διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες συμβάλλουν στην τάση για βία από ανηλίκους. Σε αυτούς μπορεί να περιλαμβάνονται η ιδιοσυγκρασία, τα γνωστικά ελλείμματα, οι δυσκολίες συναισθηματικής ρύθμισης και τα προβλήματα ελέγχου των παρορμήσεων.
Για παράδειγμα, άτομα με ιστορικό διαταραχής συμπεριφοράς ή αντιθετικής προκλητικής διαταραχής μπορεί να παρουσιάζουν αυξημένη επιθετικότητα και αντικοινωνική συμπεριφορά κατά την εφηβεία.
Επιπλέον, η έκθεση στη βία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ή σε ομάδες συνομηλίκων μπορεί να απευαισθητοποιήσει τους νέους σε επιθετικές συμπεριφορές, οδηγώντας σε μίμηση και ομαλοποίηση της βίας.
Οικογενειακές επιδράσεις:
Το οικογενειακό περιβάλλον διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και της κοινωνικοποίησης των παιδιών. Η δυσλειτουργία εντός της οικογένειας, όπως η γονική παραμέληση, η κακοποίηση ή η ασυνεπής πειθαρχία, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη επιθετικών τάσεων στους ανηλίκους.
Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες που χαρακτηρίζονται από ενδοοικογενειακή βία ή κατάχρηση ουσιών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμπλακούν και τα ίδια σε βίαιη συμπεριφορά. Επιπλέον, η ανεπαρκής γονική εποπτεία και υποστήριξη μπορεί να αφήσει τους νέους ευάλωτους στις αρνητικές επιρροές των συνομηλίκων, επιδεινώνοντας περαιτέρω την εμπλοκή τους σε βίαιες δραστηριότητες.
Κοινωνικοί παράγοντες:
Πέρα από τις ατομικές και οικογενειακές επιρροές, ευρύτεροι κοινωνικοί παράγοντες συμβάλλουν επίσης στην αύξηση της βίας των ανηλίκων. Οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες, η περιορισμένη πρόσβαση σε ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης και η βία στην κοινωνία δημιουργούν περιβάλλοντα που ευνοούν την επιθετικότητα και την παραβατικότητα των νέων.
Επιπλέον, οι πολιτισμικές νόρμες και στάσεις που εξυμνούν τη βία ή δίνουν προτεραιότητα στην επιθετική συμπεριφορά ως μέσο διεκδίκησης της εξουσίας μπορούν να επηρεάσουν τις στάσεις και τις συμπεριφορές των εφήβων. Ο πολλαπλασιασμός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των ψηφιακών πλατφορμών περιπλέκει περαιτέρω το ζήτημα αυτό, παρέχοντας πλατφόρμες για διαδικτυακό εκφοβισμό και διαδικτυακή παρενόχληση μεταξύ των νέων.
Στρατηγικές πρόληψης και παρέμβασης:
Η αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που να αντιμετωπίζει τους υποκείμενους ψυχολογικούς, οικογενειακούς και κοινωνικούς παράγοντες που την καθορίζουν. Προγράμματα έγκαιρης αναγνώρισης και παρέμβασης που θα απευθύνονται σε νέους που διατρέχουν κίνδυνο μπορούν να συμβάλουν στον μετριασμό των επιπτώσεων των δυσμενών παιδικών εμπειριών και να παρέχουν υποστήριξη για υγιή ανάπτυξη.
Οι παρεμβάσεις με βάση την οικογένεια που προάγουν θετικές πρακτικές γονικής μέριμνας, ενισχύουν τις δεξιότητες επικοινωνίας και αντιμετωπίζουν τις οικογενειακές συγκρούσεις είναι επίσης απαραίτητες για τη μείωση της πιθανότητας εκδήλωσης βίας μεταξύ ανηλίκων.
Επιπλέον, πρωτοβουλίες με βάση την κοινωνία που προωθούν τη συμμετοχή των νέων, παρέχουν ευκαιρίες καθοδήγησης και δημιουργούν ασφαλείς χώρους αναψυχής μπορούν να συμβάλουν στη θετική ανάπτυξη των νέων και να μειώσουν την εμπλοκή στη βία.
Η αύξηση της νεανικής βίας αποτελεί ένα σύνθετο κοινωνικό ζήτημα με βαθιές ψυχολογικές επιπτώσεις. Με την κατανόηση της πολύπλευρης φύσης αυτού του φαινομένου και την αντιμετώπιση των υποκείμενων καθοριστικών παραγόντων του, οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν να συνεργαστούν για την εφαρμογή αποτελεσματικών στρατηγικών πρόληψης και παρέμβασης.
Μέσω στοχευμένων προσπαθειών σε ατομικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν περιβάλλοντα που υποστηρίζουν την υγιή ανάπτυξη των νέων και να μειώσουν την επικράτηση της νεανικής βίας στις κοινότητές μας.
Μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook: juniorsclub.gr —> ΕΔΩ
