της ψυχολόγου Εlyane Savage
Τα προσωπικά μας όρια που πρέπει να βάζουμε στους άλλους συνηθίζονται πολλές φορές να κατηγοριοποιούνται σε 7 κατηγορίες. Αυτές τις κατηγορίες θα σας παρουσιάσω σήμερα, προσθέτοντας και τις δικές μου παρατηρήσεις.
Φυσικά όρια: Αναφέρονται στο σεβασμό που πρέπει να δείχνουν οι άλλοι για τον δικό σου προσωπικό χώρο.Παραβιάζονται όταν κάποιος μπαίνει στο δωμάτιό σου χωρίς να σου ζητήσει την άδεια, χρησιμοποιεί τα πράγματά σου χωρίς να σε ρωτήσει ή διαβάζει προσωπικές σου σημειώσεις όπως το ημερολόγιό σου, ακόμα και τα μηνύματα στο κινητό σου στα κρυφά. Στα φυσικά όρια συμπεριλαμβάνονται φυσικά και τα σωματικά, όταν κάποιος σε αγγίξει ή σε πειράξει σωματικά χωρίς να το θέλεις.
Διανοητικά όρια. Αναφέρονται στο σεβασμό για τις ιδέες και τις σκέψεις σου. Παραβιάζονται όταν κάποιος προσπαθεί να υποτιμήσει την αντίληψή σου λέγοντας πράγματα όπως «αυτό είναι μονάχα στη φαντασία σου» ή «αυτό δεν μπορεί να το πιστεύεις πραγματικά» κτλ.
Συναισθηματικά όρια. Συνεχίζονται με το σεβασμό για τα αισθήματά σου. Παραβιάζονται όταν κάποιος προσπαθεί να τα ακυρώσει ή τα αγνοεί. Επίσης όταν σε θεωρεί δεδομένο ή σου επιτίθεται μειώνοντάς σε ή ντροπιάζοντάς σε.
Κοινωνικά όρια. Αφορούν το σεβασμό για τις επιλογές των κοινωνικών σου επαφών. Παραβιάζονται όταν κάποιος σου κάνει κριτική γι αυτές τις επιλογές. Μα τι στο καλό θες μαζί της! Γιατί θες να πας να δεις την ταινία; Και όλα τα παρόμοια…
Σεξουαλικά όρια. Ορίζουν τον δικό σου ιδιωτικό χώρο : Ποιον θα αγγίξεις και ποιος θέλεις να σε αγγίξει. Έτσι, κανείς δεν μπορεί να σε αγγίξει σωματικά. Ορισμένες από τις παραβιάσεις αυτών των ορίων είναι προφανείς όπως ο βιασμός από έναν άγνωστο ή γνωστό. Άλλες όμως όπως το πονηρό βλέμμα το γδύσιμο με τα μάτια και το δήθεν αθώο πείραγμα είναι λιγότερο προφανείς γι αυτό και προκαλούν σύγχυση.
Οικονομικά όρια. Αναφέρονται στον δικό σου τρόπο να κερδίζεις να ξοδεύεις και να αποταμιεύεις τα χρήματά σου καθώς και στο ελάχιστο που χρειάζεσαι για να νιώσεις ασφάλεια. Οι διαφορετικές στάσεις απέναντι στο χρήμα μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στις σχέσεις ιδιαίτερα αν δεν υπάρχει σεβασμός για τον τρόπο ζωής του άλλου ανθρώπου.
Χρονικά όρια. Αφορούν το σεβασμό για τους τρόπους διεκπεραίωσης των πραγμάτων τους δικούς μας και των άλλων. Μερικοί είναι ακριβείς και τακτοποιούν τις υποθέσεις τους έγκαιρα. Άλλοι πάλι είναι της τελευταίας στιγμής και προτιμούν να ζουν με την ένταση που φέρνει η εκπνοή μιας προθεσμίας.
Δυστυχώς αυτό που δεν είναι παρά ασαφή προσωπικά όρια συχνά παρερμηνεύεται.
Εκλαμβάνεται ως προσβολή. Εγώ λόγου χάρη δεν είχα καλή σχέση με την ώρα. Πήγαινα πάντα καθυστερημένη. Αυτό προσέβαλλε τους ανθρώπους που με περίμεναν. Φαινόταν σαν να μην μπορούσα να σχεδιάσω τον χρόνο μου. Προγραμμάτιζα να κάνω πολλά πράγματα πριν συναντήσω κάποιον και έτσι δεν προλάβαινα να είμαι στην ώρα μου. Αυτός όμως ήταν ο προφανής λόγος. Στην πραγματικότητα χωρίς να το συνειδητοποιώ επέλεγα να πάω στο ραντεβού αργότερα από τον άλλο. Ήταν γιατί η αναμονή μου προξενούσε μεγάλο άγχος. Σκεφτόμουν ότι με ξέχασαν ότι με έστησαν ανησυχούσα για την απόρριψη. Καλύτερα λοιπόν να με περιμένουν παρά να τους περιμένω εγώ.
Η σύγχυση των ορίων
Τα όρια είναι ένας φράχτης γύρω από το σπίτι σου. Αυτοί οι συμβολικοί φραγμοί έχουν τρεις στόχους.
-Να κρατήσουν μακριά τους άλλους από τον δικό μας χώρο
-Να μας κρατήσουν μακριά από τον χώρο των άλλων
-Να μας δώσουν μια αίσθηση ολότητας.
Ένας χαμηλός φράχτης επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ των γειτόνων. Δεν εμποδίζει την ροή της ενέργειας (από και προς). Παρόλα αυτά ξέρουμε που τελειώνει ο ένας και που αρχίζει ο άλλος. Όμως όταν κάποιος φτιάξει έναν πολύ υψηλό τοίχο η επικοινωνία σταματά. Οι άνθρωποι που αντί να θέτουν όρια χτίζουν τείχη το κάνουν γιατί χρειάζονται επιπλέον προστασία και ασφάλεια. Αν όμως ήξεραν να χαράξουν σαφή όρια, ίσως δεν θα ήταν αναγκαίο να κλειστούν μέσα σε τείχη.
