από τον καθηγητή Συμβουλευτικής – Ψυχολόγο, Βασιλόπουλο Στέφανο
H καλύτερη αφορμή για να ξεκινήσει κανείς μια τέτοια συζήτηση είναι όταν το παιδί εκδηλώσει έμμεσα ή άμεσα κάποια απορία γύρω από το ζήτημα αυτό.
Εφόσον συμβεί αυτό και εκκινώντας από μια οικογενειακή ατμόσφαιρα υγείας, δηλαδή χωρίς τις ακρότητες του εκχυδαϊσμού ή της σεμνοτυφίας, δίνουμε από την αρχή στο παιδί την εικόνα του όλου και το οδηγούμε σταδιακά στην πλήρη κατανόηση του θέματος.
Έτσι, από τις παραστάσεις της συναισθηματικής σχέσης των γονέων, το παιδί προχωρεί στη διαπίστωση των ανατομικών διαφορών των φύλων, στη διάκριση της ειδικής συμπεριφοράς κάθε φύλου, σε παραστάσεις εγκύων γυναικών κ.λπ. ώστε να ωριμάσει σιγά σιγά μέσα του η ερώτηση εκείνη που θα του επιτρέψει – σε βάθος χρόνου – μια ολική κατανόηση της σεξουαλικότητας.
-Πολλές φορές μας βοηθάει να διερευνήσουμε, “τι ακριβώς γνωρίζει το παιδί πάνω στο θέμα αυτό;”, ώστε να οικοδομήσουμε πάνω στις προϋπάρχουσες γνώσεις του. Επομένως δε χρειάζεται βιασύνη, αλλά παιδαγωγική μέθοδο και στρατηγική.
Σημαντικό είναι εμείς, οι Έλληνες γονείς να πάρουμε επιτέλους στα σοβαρά το πρόβλημα της σεξουαλικής διαφώτισης του παιδιού.
Το επιχείρημα που διατυπώνουν ορισμένοι ότι η πρώιμη σεξουαλική διαφώτιση του παιδιού το οδηγεί σε πρόωρες σεξουαλικές επαφές και εμπειρίες είναι επιστημονικά αβάσιμο, αν δεν συνιστά ψευδό-δίλημμα.
Αν δεν το πράξουμε εμείς, στην ουσία αφήνουμε το παιδί έρμαιο να πληροφορηθεί τυχαία και κακόγουστα από ανεξέλεγκτες πηγές πληροφοριών (τηλεόραση, διαδίκτυο) ή από καταπιεσμένους και κακοπληροφορημένους συνήθως συντρόφους, με τραγικές μερικές φορές συνέπειες.
Η σεξουαλική (και γενικότερα η ερωτική) αγωγή και διαφώτιση του παιδιού, ήδη από τη νηπιακή ηλικία, είναι σημαντική διότι σχεδόν καθορίζει το μέλλον του ατόμου και συνδέεται με την κοινωνικοποίηση και το πώς τα άτομα αντιλαμβάνονται την ταυτότητα του φύλου τους.
Γενικά, τα σημερινά παιδιά μεγαλώνουν σε μια πανσεξουαλική ατμόσφαιρα όπου – θέλοντας και μη – εκτίθενται από πολύ νωρίς σε εικόνες και αναπαραστάσεις ερωτικού περιεχομένου.
*Απαντάμε με ειλικρίνεια, σε όλες τις ερωτήσεις τους;
Αναμφίβολα, ναι! Ό,τι χρειαστεί να πούμε θα το πούμε, εφόσον και όταν το παιδί, μας προκαλέσει άμεσα ή έμμεσα. Τα λόγια μας θα είναι τα μόλις απαραίτητα, αλλά σαφή και αληθινά. Βέβαια, απαντάμε προσαρμοζόμενοι στη γενικότερη αντιληπτική ικανότητα του παιδιού.
Σημασία δεν έχει τόσο τι θα πούμε, αλλά η γενικότερη στάση μας απέναντι στο σεξ και η άνεσή μας να μιλήσουμε για το θέμα αυτό.
Τα παιδιά είναι σε θέση να διαισθανθούν την αμηχανία ενός γονέα να μιλήσει για ένα θέμα, ακόμα και αν ο γονέας αυτός χρησιμοποιεί τις σωστές λέξεις και τις κατάλληλες περιγραφές.
Και αυτή η αμηχανία τα προβληματίζει και τα αποπροσανατολίζει. Γίνεται επομένως σαφές ότι η σεξουαλική διαφώτιση απαιτεί μια κατάλληλη ψυχολογική ατμόσφαιρα άνεσης, φυσικότητας και ειλικρίνειας.
*Χρησιμοποιούμε ειδικό λεξιλόγιο;
Όπως έχει πολύ ορθά ειπωθεί, δεν υπάρχουν βρώμικες λέξεις αλλά βρώμικα μυαλά. Για τα μικρά παιδιά, όλες σχεδόν οι έννοιες που σχετίζονται με την ανατομία του σώματος και την σεξουαλική λειτουργία δεν έχουν τη συναισθηματική φόρτιση και τις υποδηλώσεις που ενδεχομένως έχουν σε έναν ενήλικα.
Ένας γενικός κανόνας είναι να χρησιμοποιούμε λέξεις και διατυπώσεις με τις οποίες αισθανόμαστε άνετα και δε μας φέρνουν σε αμηχανία (π.χ. μας κάνουν να κοκκινίζουμε). Προσπαθούμε να αποφύγουμε τους ευφημισμούς ή τις ωραιοποιήσεις (π.χ. τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός), οι οποίες περισσότερη σύγχυση και συσκότιση δημιουργούν παρά διαφωτίζουν, και απαντάμε με ευθύτητα, φυσικότητα και απλότητα.
Με μικρά παιδιά ηλικίας έως 8 ετών μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κατάλληλες παρομοιώσεις (π.χ.,για να γεννηθεί ένα παιδάκι πρέπει να ενωθούν δύο σώματα, όπως ακριβώς συνδέεται το «θηλυκό» με το «αρσενικό» μιας πρίζας και έχουμε φως). Σε κάθε περίπτωση, θα βρούμε στο εμπόριο αρκετά εικονογραφημένα βιβλία, τα οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε αφού πρώτα ελέγξουμε ότι ανταποκρίνονται στη νοητική ηλικία του παιδιού.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε και στην Εφημερίδα ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ στη στήλη της δημοσιογράφου, Ελένης Βασιλοπούλου, “Ξέρω τι θέλει ένα παιδί” σε συνεργασία με το www.juniorsclub.gr, όπου παρουσιάζονται κάθε Σάββατο, θέματα για παιδιά, εφήβους και γονείς. Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για κάποιο θέμα ή κάποια συνέντευξη, στείλτε μήνυμα στο email: info@juniorsclub.gr
Μη ξεχάσεις να κάνεις ένα Like στη σελίδα μας στο facebook: juniorsclub.gr —> ΕΔΩ
