απο την Μαρία Κιούρτη Μαία, Εκπαιδεύτρια Εκπαιδευτών Μητρικού Θηλασμού-Πρόεδρος Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών-Μαιευτών Πάτρας
Θα κάνουμε μία μικρή ιστορική αναδρομή… Όλα ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 1985 στη συνάντηση φορέων που διοργάνωσε η USAID…
Πολλοί υποστηρικτές του Μητρικού Θηλασμού όπως ο Dr. Derrick Jelliffe εξέφρασαν την δυσαρέσκειά και απογοήτευσής του για την έλλειψη προγραμμάτων υποστήριξης του μητρικού θηλασμού από Διεθνείς Ανθρωπιστικούς Οργανισμούς όπως η UNICEF και η WHO.
Μαρία Κίουρτη: Ο σχεδιασμός του Θεού είναι τέλειος! Το ουσιαστικό νόημα του θηλασμού
Κατά την συζήτηση ο Dr. Derrick Jelliffe ανέλαβε τη πρωτοβουλία της υποβολής πρότασης σχεδιασμού και εφαρμογής προγράμματος για τα παιδιά όλου του πλανήτη με θέμα την καταγραφή της ανάπτυξης ,ενυδάτωση με την κατάποση,θηλασμός και ανοσοποίηση.
Growth monitoring, Oral Rehydration, Breastfeeding and Immunization (GOBI). Από τ’ αρχικά το ονόμασε GObI.
Ο D r.Marty Fornab (τότε πρόεδρος της USAID )άνακοίνωσε τη πρόθεση της USAID να ηγηθεί στην δημιουργία κανόνων και αποδοχή διεθνών διαδικασιών για τη προώθηση του μητρικού θηλασμού.
Μόλις ολοκληρώθηκε η συζήτηση εκπρόσωποι κρατών του αναπτυσσόμενου κόσμου τον πλησίασαν ζητώντας του να δοθεί ο ηγετικός ρόλος στη SIDA,αιτία του αιτήματός των ήταν η άρνηση των ΗΠΑ(η μόνη χώρα που ψήφισε εναντίον) να ψηφίσουν τον Διεθνή Κώδικα Εμπορίου για υποκατάστατα του Μητρικού Γάλακτος (το μόνο εργαλεία για προστασία του μητρικού θηλασμού που είχαν στη διάθεσή τους).
Η σκέψη λοιπόν ότι ένας οργανισμός όπως η USAID αναλάμβανε ηγετικά τη προώθηση ενός τέτοιου σχεδίου δημιουργούσε αμφιβολίες,ενώ η Σουηδία είχε ήδη δείξει με πολλές ενέργειες τη θετική της στάση απέναντι στην υποστήριξη του μητρικού θηλασμού.
Με την άρνηση της SIDA να αναλάβει αυτό το ρόλο η ιδέα προωθήθηκε στην UNICEF και στo WHO
Ο επόμενος χρόνος είχε πολυάριθμες συναντήσεις των 4 USAID,SIDA,UNICEF,WHO που κατέληξαν σε σχέδιο διεθνούς προώθησης του μητρικού θηλασμού.Το επόμενο βήμα ήταν η συνάντηση φορέων πολιτικής χάραξης υψηλού επιπέδου (policy-makers).Τα επόμενα χρόνια έγιναν πολυάριθμες επιστημονικές και τεχνικές συναντήσεις με τη γραμματειακή υποστήριξη του Georgetown University, τη συμμετοχή της WORLD BANK κάποιες φορές αλλά δυστυχώς χωρίς ενεργή συμμετοχή άλλων φορέων,ήταν μία δύσκολη περίοδος με κύριο έργο το σχεδιασμό, τη μάθηση, τη πράξη.
Θέματα που κυριάρχησαν ήταν :
- lege artis εκπαίδευση των μαιών για τη εγκατάσταση και διαχείριση της γαλουχίας.
- Υποστήριξη μητέρας σε μητέρα ειδικά σε περιοχές που δεν υπάρχουν μαίες.
- Τα δικαιώματα της θηλάζουσας μητέρας κατα την εργασία
- Ο Ρόλος των Δομών Παροχής Υγείας στην υποστήριξη του μητρικού θηλασμού
- Ορισμοί του Μητρικού Θηλασμού για έρευνα και καταγραφή
- Εκδόσεις βιβλίων και συγγραφή άρθρων από τον WHO
Τροχοπέδη ήταν πάντα η χρηματοδότηση,ο κύριος χρηματοδότης ήταν η USAID και ανάλογα οι υπόλοιποι οργανισμοί η SIDA χρηματοδότησε την επιστημονική και τεχνική συνάντηση στο WHO έτσι ώστε να συμπεριληφθούν όλα τα δεδομένα θέματα σε ένα αρχικό κείμενο και να μην παραβλεφθούν σημαντικά στοιχεία
Εκπρόσωπος της SIDA ήταν ο Dr Ted Greiner PhD, Research Advisor Section for International Maternal and Child Health, Uppsala University, Uppsala, Sweden
Επιτέλους μετά από μεγάλη αναμονή και μεγάλη επικοινωνιακή προώθηση από τη SIDA οργανώνεται το σημαντικό συνέδριο :
“Policymakers’ Meeting: Breastfeeding in the 1990s A Global Initiative” στο the Innocenti Center in Florence on July 30-August 1, 1990 στην Φλωρεντία.
Το προσχέδιο συζητήθηκε και ψηφίσθηκε και έγινε γνωστό ως Διακήρυξη IΝΝΟΣΕΝΤΙ (Innocenti Declaration).
Διακήρυξη Ιννοσέντι :
Βασικές Αρχές
α)Όλες οι γυναίκες θα πρέπει να μπορούν να θηλάσουν και τα νεογνά να τραφούν αποκλειστικά από μητρικό γάλα για 6 μήνες και στη συνέχεια να συνεχίζουν να θηλάζουν λαμβάνοντας ανάλογες κατάλληλες συμπληρωματικές τροφές για διάστημα άνω των 2 χρόνων
β)Ο Μητρικός θηλασμός είναι ανθρώπινο δικαίωμα
γ)Οι Χώρες να συστήσουν μία Ανεξάρτητη Αρχή, όπως είναι η Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού για να συντονίζει τις Εθνικές Δράσεις προστασίας και προώθησης του μητρικού θηλασμού,της παρακολούθησης όλων των μαιευτικών δομών για τη τήρηση των 10 βημάτων, να νομοθετήσουν υπέρ των δικαιωμάτων της θηλάζουσας εργαζόμενης μητέρας.
δ)Να ενεργοποιήσουν τη συμμετοχή και άλλων χωρών του αναπτυσσόμενου και αναπτυγμένου κόσμου.
Η διακήρυξη Ιννοσέντι το 2002 διαμορφώνεται GLOBAL STRATEGY Infant and Young Child Feeding: Innocenti Declaration 2002
Το Νοέμβριο του 2005 διοργανώθηκε στη Φλωρεντία μία μεγάλη γιορτή με συμμετέχοντες πολλούς φορείς και πολλές οργανώσεις εκπροσώπους χωρών για να γιορτάσουν την 15η επέτειο της Διακήρυξης Ιννοσέντι.
Στόχος ήταν η αξιολόγηση της προόδου που έγινε σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Στην προστασία ,προώθηση και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού από το 1990 ως τότε.
Πρόσκληση στις Κυβερνήσεις στις Τοπικές Κοινωνίες και στις Ανθρωπιστικές Οργανώσεις να αυξήσουν τις προσπάθειές τους στην περαίωση των στόχων της Διακήρυξης καθώς και στους επιπλέον στόχους που ορίστηκαν το 2002: Παγκόσμια Στρατηγική για τη σίτιση των νεογνώνκαι των μικρών παιδιών.Επιπρόσθετος στόχος είναι η ευαισθητοποίηση στο δικαίωμα κάθε παιδιού να έχει ικανή ποσότητα θρέψης (τροφής) τόση όση απαιτείται για την διατήρηση της ανάπτυξης, του μεγαλώματος ,της αναπαραγωγής, της υγείας του και για την αντιμετόπιση της αρρώστειας.
Η κοινωνία και οι πολιτικοί φορείς έχουν την υποχρέωση να δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον για τη πραγματοποίηση αυτού του δικαιώματος.
Στην ιστορική αυτή συνάντηση καταγράφηκαν οι νεοαποκτηθέντες υποχρεώσεις και καθορίστηκαν οι 5 πρόσθετοι στόχοι που ανγνωρίστηκαν ως μέρος της συνεχούς παγκόσμιας στρατηγικής
Η Διακήρυξη ενδυναμώθηκε το 2006 από τη Standing Committee on Nutrition στις 17 Μαρτίου 2006 και επίσης το πρόγραμμα Call For Action της Διακήρυξης στις 27 Μαίου του 2006 έγινε μέρος της στρατηγικής του World Health Assembly
2005 Infant and Young Child Feeding Call For Action, protection, promotion and support of breastfeeding
Ο σκοπός είναι να ζούμε σε ένα περιβάλλον που δίνει τη δυνατότητα της επιλογής μετά από την ενημέρωση. Επιμέρους στόχοι είναι :
Η δυνατότητα κάθε μητέρας να ενημερωθεί στα οφέλη του μητρικού θηλασμού για την ίδια και το νεογνό.
Η ενδυνάμωση κάθε εμπλεκόμενου επαγγελματία υγείας ΜΕ ΣΥΝΕΧΉ ΔΙΑ ΒΊΟΥ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ όπως οι μαίες και οι παιδίατροι που είναι αρμόδιοι για την παρακολούθηση και φροντίδα των νεογνών.
Η δυνατότητα να επιλέξουν τον τρόπο σίτισης βασισμένο σε αποδεδειγμένα επιστημονικά γεγονότα που όπως προκύπτει είναι ο μητρικός θηλασμός..
Η εφαρμογή άλλων τεχνικών σίτισης με υποκατάστατα και συμπληρωματικές τροφές και καθόλου θηλασμό παραμένουν οι σημαντικοί κίνδυνοι που απειλούν την υγεία των παιδιών.
Οι Σύλλογοι Επιστημόνων Μαιών με δημόσιες διακηρύξεις και εγκυκλίους στα μέλη τους υποστηρίζουν την εφαρμογή της Διακήρυξης Ιννοσέντι και εφαρμόζουν όλους τους στόχους ,ακολουθούν το Διεθνή Κώδικα Εμπορίου για το μητρικό γάλα και τα υποκατάστατα απέχουν από τις συνεργασίες με Εμπορικές Εταιρείες που παρέχουν υποκατάστατα (φόρμουλας).Διοργανώνουν εκπαιδευτικά σεμινάρια για τα μέλη τους σε συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού συμμετέχουν ενετργά στην Επιτροπή με εκπρόσωπό τους,διοργανώνουν ενημερωτικά σεμινάρια –μαθήματα για την εγκατάσταση του μητρικού θηλασμού για τους νέους γονείς και το οικογενειακό τους περιβάλλον.
Το φετινό θέμα «ο Μητρικός Θηλασμός είναι το κλειδί για τη Βιώσιμης Ανάπτυξη»
Τα γεγονότα λένε ότι:
- Η αύξηση του μητρικού θηλασμού θα μπορούσε να σώσει τη ζωή 800.000 παιδιών
- Η καθυστέρηση του μητρικού θηλασμού αυξάνει το κίνδυνο θανάτου των νεογνών έως 80%
- Στο πλανήτη μας 77.000.000 νεογνά δε θηλάζουν την πρώτη ώρα ζωής αυξάνοντας τις πιθανότητες να μη θηλάσουν αργότερα και στερώντας τους την καλύτερη αρχή για τη ζωή τους
- 302 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως συνδέονται με επιπλέον έσοδα για την παγκόσμια οικονομία
- 20.000 γυναίκες ετησίως θα είχαν επιζήσει από τον καρκίνο του μαστού
- 31%των 159 χωρών έχει σχετική εθνική νομοθεσία που συμμορφώνεται με τις συνθήκες υγιεινής για τις εργαζόμενες θηλάζουσες-επίσης 40,6% των γυναικών έχουν άδεια μητρότητας
Ο πρόσφατα εκλιπών Ακαδημαϊκός Κώστας Στεφανής είχε πει σε συνέντευξη του μιλώντας για την φύση του ανθρώπου«Η έννοια της στέρησης αρχίζει από το βυζί της μάνας και πάντα στέρηση είναι»
Είναι επίκαιρο το φετεινό θέμα όσο ποτέ στον Πλανήτη Γη διότι συμβαίνουν φυσικές και ανθρωπογενείς καταστροφές, γεωπολιτικές αλλαγές ,εντείνεται το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ερημοποιούνται μεγάλες εκτάσεις ,ενέργεια ,προσφυγικό,μεταναστευτικό, φτωχοποίηση πληθυσμών,ανισότητα.
Πως μπορούμε να αντιδράσουμε σε όλα αυτά τα γεγονότα με ειρηνικό τρόπο και στάση ζωής ;
Εστιάζοντας στο φετινό μήνυμα αναδεικνύουμε τη στενή σχέση του μητρικού θηλασμού και της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
Αποτελεί κεντρικό μέρος του παγκόσμιου σχεδίου δράσης και συνδέεται με 17 Στόχους της Ατζέντας.
Στόχοι 1,8 και 10 εστιάζουν στην εξάλειψη της φτώχειας, την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και τη μείωση των ανισοτήτων
Στόχοι 2 και 3 ασχολούνται με την πείνα, την υγεία και την ευεξία, τα παιδιά που έχουν θηλάσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα εμφανίζουν χαμηλά ποσοστά μολυσματικών ασθενειών και θανάτου από τα παιδιά που δεν έχουν θηλάσει.
Στόχος 4 η εκπαίδευση, η σχέση μητρικού θηλασμού και υψηλού δείκτη νοημοσύνης είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη.
Στόχος 5 επικεντρώνεται στην ισότητα των φύλων, συνδέεται ο ΜΘ με κρίσιμα ζητήματα ισότητας όπως η μεγαλύτερη αναπαραγωγική αυτονομία της γυναίκας, (ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες χρονικό διάστημα μεταξύ των τοκετών) και τα εργασιακά δικαιώματα
Στόχος 12 βιώσιμη κατανάλωση.Το μητρικό γάλα δεν απαιτεί βιομηχανία για τη παραγωγή του,δημιουργείται και καταναλώνεται με ελάχιστο οικολογικό αποτύπωμα διότι είναι φυσική ανανεώσιμη τροφή ενώ ενέργεια , νερό, χαρτί ,μέταλλο απαιτούνται για να συσκευάζονται τα υποκατάστατα.
