Ακόμα και ένα μωρό χρειάζεται όρια, αλλά παράλληλα έχει ανάγκη και από την ελευθερία να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του. Σε ποιες περιπτώσεις, όμως, πρέπει να του πείτε «όχι»;
«Οι γονείς πρέπει να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη ενός παιδιού για εξερεύνηση και την προστασία του από κινδύνους», σχολιάζει σχετικά ο ψυχολόγος Dr. Robert Zeitlin, συγγραφέας του βιβλίου «Laugh More, Yell Less: A Guide to Raising Kick-Ass Kids» («Γελάστε περισσότερο, φωνάξτε λιγότερο: ένας οδηγός για να μεγαλώσετε σπουδαία παιδιά»).
Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι το μωρό σας, που μόλις έχει αρχίσει να περπατάει, βάζει το χέρι του στη λάσπη που έχει σχηματιστεί στην αυλή μετά τη βροχή. Η εξερεύνηση της λάσπης είναι ένας τρόπος να μάθει τον κόσμο, ενώ τα πολλαπλά ερεθίσματα που δέχεται παίζοντας μαζί της βοηθούν στην ενίσχυση των εγκεφαλικών νευρώνων του και δυναμώνουν τις νοητικές λειτουργίες του! Σε μια τέτοια περίπτωση λοιπόν, καλό είναι να αφήσετε το μωρό σας να λερωθεί, καταπιέζοντας τη δική σας επιθυμία να το διατηρείτε πάντα καθαρό.
Αν, από την άλλη, το μωρό σας προσπαθήσει να φάει τη λάσπη, τότε μπορείτε να παρέμβετε, θέτοντας τα όριά σας. Σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, είναι λιγότερο ξεκάθαρο το τι πρέπει να κάνετε…
Ας πούμε, για παράδειγμα, ότι το μωρό σας αρχίζει να σκίζει ένα βιβλίο. Από τη μία με αυτό τον τρόπο ανακαλύπτει τον κόσμο, από την άλλη όμως έτσι δεν μαθαίνει να σέβεται τα πράγματά του. Τότε, «δύο κανόνες συγκρούονται μεταξύ τους», σχολιάζει ο Zeitlin. «Θέλουμε το μωρό μας να μάθει με όλες τις αισθήσεις του τι είναι ένα βιβλίο, αλλά δεν θέλουμε και να κακομεταχειρίζεται τα πράγματά του. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ζυγίζουμε τα υπέρ και τα κατά και βάζουμε προτεραιότητες.
Όταν, φυσικά, διακυβεύεται η ασφάλεια του μωρού, το «όχι» είναι μονόδρομος. Δεν μπορούμε, για παράδειγμα, να το αφήσουμε να μπουσουλήσει σε ένα δάπεδο όπου πιθανόν να υπάρχουν ακόμα θραύσματα από ένα σπασμένο ποτήρι ή να τραβήξει την ουρά του ευερέθιστου κατοικιδίου μας (μια πράξη με δυσάρεστες συνέπειες όχι μόνο για το μωρό αλλά και για το κατοικίδιο!).
Τότε, ο Zeitlin μας συμβουλεύει να απομακρύνουμε το μωρό μας από την απειλή (ή την απειλή από το μωρό μας). Και να το κάνουμε με συνέπεια, κάθε φορά δηλαδή που το μωρό μας βρίσκεται σε μια ανάλογη, απειλητική κατάσταση, αλλά και με ψυχραιμία.
Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ένα μωρό πιθανότατα θα προσπαθήσει να επαναλάβει πολλές φορές την ίδια, επικίνδυνη συμπεριφορά, μέχρι να συνειδητοποιήσει ποιο είναι το σωστό. Αυτός είναι ο τρόπος του να ανακαλύπτει τον κόσμο. Όπως συνοψίζει λοιπόν ο Zeitlin, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι «να είμαστε συνεπείς στη συμπεριφορά μας χωρίς να χάνουμε την υπομονή μας. Να βλέπουμε το παιδί μας σαν μια μηχανή μάθησης. Ό,τι κάνει, το κάνει για ένα λόγο. Η δική μας δουλειά είναι να θέτουμε κάποια όρια και να μην αφήνουμε τα συναισθήματά μας να μπαίνουν στη μέση».
