Για τους περισσότερους το καλοκαίρι σημαίνει ξεγνοιασιά και ανεμελιά. Όχι όμως και για κάποιους που πάσχουν από καλοκαιρινή κατάθλιψη.
Η ζέστη, η υγρασία και η γύρη συγκαταλέγονται στους παράγοντες που συνδέονται άμεσα με την καλοκαιρινή μελαγχολία, όπως η μικρότερη διάρκεια της μέρας προκαλεί σε ορισμένους την αντίστοιχη συναισθηματική διαταραχή του χειμώνα.
Σε σύγκριση ωστόσο με τη μελαγχολία του χειμώνα, η καλοκαιρινή κατάθλιψη ως ψυχολογικό φαινόμενο δεν έχει διερευνηθεί στον ίδιο βαθμό.
«Σίγουρα χρειάζεται περισσότερη μελέτη, καθώς πρόκειται για μια κατάσταση που ελλοχεύει ο κίνδυνος να λάβει τεράστιες διαστάσεις», τονίζει ο Νόρμαν Ρόσενταλ, ψυχίατρος στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Georgetown.
Τα ύπουλα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της χειμερινής και της καλοκαιρινής μελαγχολίας φαίνεται πως διαφέρουν μεταξύ τους.
Αρχικά και οι δύο μορφές χαρακτηρίζονται από κακή διάθεση και μειωμένο αίσθημα ικανοποίησης από τη ζωή.
Όμως οι ασθενείς με χειμερινή κατάθλιψη τείνουν να κοιμούνται και να τρώνε υπερβολικά, καθώς και να αισθάνονται διαρκώς νωθροί και κουρασμένοι.
Η καλοκαιρινή μελαγχολία από την άλλη πλευρά, εκδηλώνεται πιο έντονα και μάλιστα με τα αντίθετα συμπτώματα:
Αϋπνία και ανορεξία.
Στη χειρότερη περίπτωση ωστόσο, τα άτομα που υποφέρουν από καλοκαιρινή κατάθλιψη ενδέχεται να παρουσιάσουν αυτοκτονικές τάσεις που συνήθως κορυφώνονται στα τέλη άνοιξης με αρχές καλοκαιριού, για να μειωθούν όσο πλησιάζει ο χειμώνας.
Η αυτοκτονική διάθεση είναι ο λόγος που ενώ η καλοκαιρινή κατάθλιψη είναι φαινομενικά πιο σπάνια από την αντίστοιχη του χειμώνα, ανησυχεί ιδιαίτερα τους επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου.
Γιατί σήμερα η καλοκαιρινή κατάθλιψη μας αφορά περισσότερο από ποτέ
Οι εξωτερικές συνθήκες που πάνε χέρι-χέρι με το καλοκαίρι, όπως η ζέστη, η υγρασία και η γύρη, επηρεάζουν τη διάθεσή μας. Ακόμη, το έντονο φως του ήλιου, για ορισμένους ανθρώπους καταντά τρομερά εξαντλητικό.
Όλοι αυτοί οι διαφορετικοί παράγοντες σύμφωνα με τους μελετητές συνδέονται άμεσα με τα ανάμικτα συναισθήματα που αισθάνονται τα άτομα που υποφέρουν από καλοκαιρινή κατάθλιψη.
Η ζεστή και κολλώδης ατμόσφαιρα σε συνδυασμό με την απειλή των αλλεργιών που οφείλονται στη γύρη είναι μάλλον συνθήκες δυσάρεστες για όλους μας.
Απλώς μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στην καλοκαιρινή κατάθλιψη, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από τους περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες που προαναφέρθηκαν.
Η καλοκαιρινή κατάθλιψη οφείλεται κυρίως στις ορμονικές διαταραχές. Κι αυτό γιατί επηρεάζει βασικούς νευροδιαβιβαστές που εμπλέκονται στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματός μας, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη.
Αυτοί οι νευροδιαβιβαστές είναι όμως υπεύθυνοι και για τη ρύθμιση της διάθεσής μας. Επομένως είναι λογικό η δυσφορία που νιώθουμε εξαιτίας της ανυπόφορης ζέστης να επιδρά και στα συναισθήματά μας.
Και εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, που ανεβάζει διαρκώς το θερμόμετρο, περιστατικά καλοκαιρινής κατάθλιψης θα εμφανίζονται όλο και πιο συχνά.
Τα κύματα καύσωνα, που διαρκώς επιδεινώνονται λόγω της κλιματικής αλλαγής, έχουν συνδεθεί με βεβαρημένη ψυχική υγεία, ενώ οι υψηλότερες θερμοκρασίες συνδέονται με περισσότερες επισκέψεις στα επείγοντα ψυχικής υγείας και περισσότερες αυτοκτονίες.
Μήπως υποφέρουμε από καλοκαιρινή κατάθλιψη;
Εάν ανάμεσα σε μια παρέα που οργανώνει τις διακοπές της με ξέφρενο ενθουσιασμό, εμείς φέτος το καλοκαίρι νιώθουμε ιδιαίτερα πεσμένοι και αγχωμένοι, έχει σημασία να αναγνωρίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα και να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια.
Ο Ρόσενταλ συνιστά στους ασθενείς με καλοκαιρινή κατάθλιψη να κάνουν τακτικά κρύα ντους και να παραμείνουν σε χώρους που κλιματίζονται.
Ωστόσο, παρόλο που οι εν λόγω πρακτικές πράγματι προσφέρουν μια πρόσκαιρη ανακούφιση από τα δυσάρεστα συμπτώματα, αν παρατηρήσουμε τάσεις αυτοκτονίας, είναι πιο ασφαλές να λάβουμε μια συνολική θεραπεία, με τη βοήθεια ενός ειδικού.
